หลวงปู่สอน วัดหนองเหล็ก : อริยะโลกที่ 6

โดย…เชิด ขันตี ณ พล

หลวงปู่สอน วัดหนองเหล็ก : อริยะโลกที่ 6 – หลวงปู่สอน สุนทโร วัดหนองเหล็ก สารคาม

ชื่อเสียง พระสุนทรธรรมภาณี หรือ “หลวงปู่สอน สุนทโร” อดีตเจ้าอาวาสวัดหนองเหล็ก อ.โกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม เป็นพระเถระผู้มีวัตรปฏิบัตรดีงาม มักน้อยถือสันโดษ มีเมตตาธรรมสูง ครองตนสมถะเสมอต้นเสมอปลาย

นามเดิมชื่อ สอน ดวงราช เกิดวันศุกร์ที่ 28 ก.ค.2463 ที่บ้านหนองเหล็ก ต.เหล่า (ปัจจุบันเป็น ต.หนองเหล็ก) อ.โกสุมพิสัย จ.มหาสารคาม ครอบครัวประกอบอาชีพทำไร่ทำนา

หลังเรียนจบชั้นประถมศึกษาจากโรงเรียนวัดหนองเหล็ก บิดา–มารดา นำไปบรรพชาที่วัดสวนกล้วย จากนั้นได้มา จำพรรษาอยู่กับพระอธิการเนตรสมาจาโร ที่วัดหนองเหล็ก ศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรมด้วยความขยันหมั่นเพียร

พ.ศ.2478 ออกเดินทางไปเรียนมูลกัจจายน์ ที่บ้านเมืองไพร อ.เสลภูมิ จ.ร้อยเอ็ด ฝากตัวเป็นศิษย์เรียนกับ หลวงปู่มา ญานวีโร และเดินทางไปศึกษากับอีกหลายสำนักในพื้นที่และจังหวัดข้างเคียง พ.ศ.2480 สอบได้นักธรรมชั้นเอกที่สำนักวัดหนองเหล็ก

นอกจากเรียนหนังสือเก่งยังเทศน์ได้น่าฟัง ในยุคนั้นมีสามเณร 3 รูป ที่มีชื่อเสียงในการเทศน์ คือ สามเณรสอน สามเณรคาย และสามเณรชา

ต่อมาปี พ.ศ.2484 อุปสมบทที่วัดบัวใหญ่ อ.บัวใหญ่ จ.นครราชสีมา โดยมีพระครูบวรสมนการ วัดบัวใหญ่ เป็นพระอุปัชฌาย์ พระครูสมุห์บุญมี เขมิโย วัดบัวใหญ่ เป็นพระกรรม วาจาจารย์ และ พระครูพระชา ธมฺมโชโต วัดบัวใหญ่ เป็นพระอนุสาวนาจารย์

จากนั้นเดินทางกลับมาจำพรรษาที่วัดหนองเหล็ก เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกธรรม ประจำสำนักศาสนศึกษาวัดหนองเหล็ก และไปช่วยงานสอนหนังสือที่วัดกลางกุดรัง

เคยดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าสำนักเรียนวัดกลางโกสุมพิสัย เป็นประธานการศึกษาคณะสงฆ์อำเภอโกสุมพิสัย เป็นผู้รับใบอนุญาตโรงเรียนมัธยมวัดกลางโกสุม เป็นประธานอำนวยการสอบธรรมสนามหลวงประจำหน่วยสอบอำเภอโกสุมพิสัย นานถึง 34 ปี

หลวงปู่ยังมีผลงานการเผยแผ่พระพุทธศาสนา เป็นพระธรรมทูตสายที่ 5 ทำหน้าที่เผยแผ่พระธรรมคำสั่งสอน

ด้วยวัตรปฏิบัติที่ดีงามบังเกิดคุณประโยชน์ต่อสาธารณชน พ.ศ.2491 ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดหนองเหล็ก พ.ศ.2495 ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะตำบลเหล่า พ.ศ.2498 เป็นพระอุปัชฌาย์ตำบลเหล่า พ.ศ.2502 ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นตรีที่ “พระครูพิศิษฏ์ธรรมาจารย์” พ.ศ.2508 ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าคณะอำเภอโกสุมพิสัย และเจ้าอาวาสวัดกลางโกสุม นานถึง 34 ปี

ต่อมาในปี พ.ศ.2509 ได้รับพระราชทานเลื่อนเป็นพระครูชั้นโท พ.ศ.2515 รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระครูชั้นเอก และพ.ศ.2524 รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์ชั้นพิเศษในราชทินนามเดิม พ.ศ.2540 เป็นเจ้าอาวาสวัดหนองเหล็ก

พ.ศ.2541 ได้รับพระราชทานเสาเสมาธรรมจักรสาขาเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พ.ศ.2542 รับพระราชทานแต่งตั้งสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญ (สย.) ที่พระสุนทรธรรมภาณี พ.ศ.2543 ได้รับโล่เกียรติคุณคนดีศรีโกสุม และเป็นที่ปรึกษาเจ้าคณะอำเภอโกสุมพิสัย พ.ศ.2546 ได้รับโล่เกียรติคุณจากกระทรวงวัฒนธรรม สาขาผู้ใช้สมุนไพรภูมิปัญญาท้องถิ่น

หลวงปู่สอนเป็นผู้มีคุณูปการทั้งด้านการปกครอง การศึกษา การเผยแผ่ การสาธารณสุข และเป็นพระนักพัฒนามีความชำนาญด้านการก่อสร้างเป็นพิเศษ

ละสังขารอย่างสงบ ช่วงเช้าวันศุกร์ที่ 28 ก.ค.2546 รวมสิริอายุ 83 ปี พรรษา 62