หลวงปู่หนู ญาณวโร วัดบ้านแมด จ.มหาสารคาม

คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6

หลวงปู่หนู ญาณวโร – พระครูญาณวรานุวัตร หรือ หลวงปู่หนู ญาณวโร อดีตเจ้าอาวาสวัดบ้านแมด ต.ตลาด อ.เมือง จ.มหาสารคาม พระภิกษุอีกรูปที่มีวัตรปฏิบัติดี อยู่ในศรัทธาของพุทธศาสนิกชนชาวมหาสารคาม

เกิดในสกุล ศรีสารคาม เมื่อปี 2471 ที่บ้านแมด ต.ตลาด อ.เมือง จ.มหาสารคาม ครอบครัวประกอบอาชีพทำไร่ทำนา ในช่วงวัยเยาว์ เรียนจบชั้นประถมศึกษาจากโรงเรียนบ้านหม้อ

จนเมื่ออายุครบบวช พ.ศ.2493 เข้าพิธีอุปสมบทที่วัดนาควิชัย ต.ตลาด อ.เมือง จ.มหาสารคาม โดยมีพระครูจันทร์ สุวัณโณ เป็นพระอุปัชฌาย์, พระครูสรคณาจารย์ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระมหาผาง พรหมสโร เป็นพระอนุสาวนาจารย์

จำพรรษาอยู่ที่วัดบ้านแมด มุมานะศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรม จนสอบได้นักธรรมชั้นตรี ด้วยความมุ่งมั่นที่จะศึกษาพระธรรมวินัยให้สูงยิ่งขึ้น เดินทางเข้าเรียนต่อที่สำนักเรียนวัดอภิสิทธิ์ อ.เมือง จ.มหาสารคาม สำนักเรียนใหญ่มีชื่อเสียงโด่งดัง สามารถสอบได้นักธรรมชั้นโทและเอกตามลำดับ

จากนั้นจำพรรษาปฏิบัติธรรมอยู่ที่วัดบ้านแมด ซึ่งเป็นวัดบ้านเกิดตราบจนวาระสุดท้าย ต่อมาตำแหน่งเจ้าอาวาส วัดบ้านแมดว่างลง คณะสงฆ์จังหวัดมหาสารคามและญาติ โยมได้นิมนต์ท่านให้ขึ้นดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส

หลังรับตำแหน่งผู้ปกครองวัด ตั้งสำนักเรียนขึ้น ได้ทุ่มเทกำลังกายกำลังใจพัฒนาการเรียนการสอนอย่างต่อเนื่อง ในเวลาเพียงไม่กี่ปีชื่อเสียงของสำนักเรียนบ้านแมด เป็นที่รู้จักในวงกว้าง ในแต่ละปีจะมีพระภิกษุ–สามเณรมาจำพรรษาศึกษาเล่าเรียนเป็นจำนวนมาก

เป็นพระที่เคร่งในพระธรรมวินัย มีอุปนิสัยเยือกเย็นสุขุม เมื่อพระเณรในปกครองทำผิด เมื่อตักเตือนแล้วไม่เชื่อฟังจะต้องถูกลงโทษไม่มีเว้น ภิกษุสามเณรจึงยำเกรงท่านมาก

นอกจากนี้ หลังออกพรรษามักออกธุดงค์ไปตามป่าเขาภาคอีสาน แถบเทือกเขาภูพาน เพื่อแสวงหาความหลุดพ้นตามรอยพระตถาคต

ด้วยวัตรปฏิบัติดีปฏิบัติชอบเสมอต้นเสมอปลาย จึงเริ่มเป็นที่รู้จักของพุทธศาสนิกชนอย่างรวดเร็ว ในแต่ละวันจะมีญาติโยมในพื้นที่ใกล้เคียงเดินทางมากราบนมัสการรับฟังธรรมและประพรมน้ำพระพุทธมนต์ ที่เข้มขลังกับหลวงพ่ออย่างล้นหลาม

น้ำมนต์ท่านเด่นทางด้านเมตตามหานิยม แคล้วคลาดปลอดภัย เด็กที่เจ็บไข้ป่วยเรื้อรัง เมื่อได้น้ำมนต์ของหลวงปู่จะหายเจ็บไข้ทันที อย่างไรก็ตาม ไม่มีการสืบค้นได้ว่าท่านเรียนวิทยาคมจากอาจารย์ท่านใด

ส่วนปัจจัยที่ได้รับนำไปพัฒนาสร้างความเจริญให้กับวัดแห่งนี้ อาทิ ประตูโขง ศาลาการเปรียญ อุโบสถ เป็นต้น

สำหรับหลักธรรมที่พร่ำสอนญาติมาโดยตลอด ท่านจะเน้นให้รักษาศีล 5 โดยบอกว่า ปุถุชนคนธรรมดายังมีกิเลสอยู่ เพียงขอให้ยึดศีล 5 เป็นหลักในการดำเนินชีวิตก็พอ และอย่าดำรงชีวิตด้วยความประมาท จะทำอะไรลงไปขอให้มีสติ นึกถึงคำสั่งสอนอบรมของบิดา มารดา ครู อาจารย์ รับรองว่าชีวิตตนเองและครอบครัวจะพานพบแต่ความสุขความเจริญตลอดไปอย่างแน่นอน

ลำดับตำแหน่งด้านปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ.2515 ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดบ้านแมด พ.ศ.2529 ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูสัญญาบัตรชั้นโทที่ พระครูญาณวรานุวัตร

ช่วงปัจฉิมวัย ตรากตรำงานหนักทั้งงานปกครองสงฆ์ งานพัฒนาชุมชน และงานนิมนต์ ทำให้สังขารท่านร่วงโรยและอาพาธบ่อยครั้งด้วยโรคชรา แต่ไม่อยากเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล มีบางครั้งขัดญาติโยมไม่ได้ จึงยอมเข้าโรงพยาบาล

เนื่องจากท่านตระหนักแล้วว่าความเกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นสัจธรรมไม่มีใครหนีพ้นได้ จึงไม่ค่อยให้ความสนใจกับสังขารเท่าใดนักสุดท้ายมรณภาพอย่างสงบ ในปีพ.ศ.2543 สิริอายุ 72 ปี พรรษา 50

เชิด ขันตี ณ พล