พระร่วงหลังรางปืน

คอลัมน์ ชมรมพระเครื่อง

พระร่วงหลังรางปืน – สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระร่วงหลังรางปืน ในสังคม พระเครื่องก็จะหมายถึงพระร่วงของกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย เป็นพระร่วงยืนเนื้อชินตะกั่วเนื้อชินสนิมแดง ซึ่งเป็นพระเนื้อชินยอดนิยมที่หายากสนนราคาสูง ส่วนพระร่วงยืนที่มีลักษณะคล้ายๆ กันก็จะมีชื่อเรียกคำต่อท้ายแตกต่างกันไป เช่น พระร่วงหลังลายผ้า ลพบุรี หรือพระร่วงกรุหนองแจง ฯลฯ เป็นต้น

ครับพระร่วงหลังรางปืนเป็นพระร่วงยืนเนื้อตะกั่วสนิมแดงที่หายากที่สุด เนื่องจากในตอนที่ถูกพบขึ้นจากกรุนั้นมีจำนวนพระที่สมบูรณ์น้อยมาก นอกนั้นจะเป็นพระที่ชำรุดแตกหักเสียเป็นส่วนใหญ่ การเสาะแสวงหาจึงหายาก และได้รับความนิยมสูง ด้วยประสบการณ์จากการใช้ห้อยคอของ ผู้ที่มีไว้ก็จะมีประสบการณ์ทางด้านอยู่ยงคงกระพัน และแคล้วคลาดสูง อีกทั้งในด้านความเจริญก้าวหน้าก็ยอดเยี่ยม

พระร่วงหลังรางปืนเป็นพระที่มีศิลปะขอม พุทธลักษณะเป็นพุทธรูปยืนปางประทานพร ภายในซุ้มเรือนแก้วแบบศิลปะขอม เนื้อของพระเป็นชินตะกั่วสนิมแดงเกือบทั้งองค์ มีไขขาวคลุมทับอีกชั้นหนึ่ง เหตุที่มีชื่อเรียกว่าพระร่วงหลังรางปืนก็เนื่องจากในตอนที่พบพระนั้น ด้านหลังของพระร่วงหลังรางปืนจะมีร่องรางที่ด้านหลังขององค์พระทุกองค์ ซึ่งนับเป็นเอกลักษณ์ของพระร่วงยืนกรุนี้ ซึ่งแตกต่างจากพระร่วงยืนศิลปะขอมเมืองลพบุรีที่แตกกรุมาก่อน

ซึ่งมีพุทธลักษณะคล้ายๆ กัน แต่ของเมืองลพบุรีด้านหลังจะมีลักษณะเป็นลายผ้า ก็เลยตั้งชื่อตามลักษณะด้านหลังขององค์พระตามที่เห็นเป็นร่องราง ในสมัยแรกๆ ก็เรียกพระร่วงกรุนี้ว่า “พระร่วงหลังร่อง” ส่วนคำว่าปืนอาจจะมีต่อท้ายในภายหลังจากพุทธคุณที่เด่นทางด้านอยู่คง ยิงไม่ออกอะไรทำนองนั้น จึงเป็นที่มาของชื่อเรียกของพระร่วงหลังรางปืน

พระร่วงหลังรางปืนก็มีร่องรอยของการผลิตให้เห็นอย่างชัดเจนคือด้านหลังที่เป็นร่อง และร่องด้านหลังก็เป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่ง เท่าที่พบเห็นส่วนมากก็จะมีร่องรางเป็น 2 แบบ และทุกองค์จะเป็นแบบนี้ ไม่แบบใดก็แบบหนึ่ง จึงทำให้พอสันนิษฐานได้ว่าที่ด้านหลังเป็นลักษณะแบบนี้คงเป็นเพราะแบบพิมพ์ด้านหลัง ทำให้รู้ได้ว่าพระร่วงหลังรางปืนเป็นพระที่มีแม่พิมพ์ด้านหลังแบบประกบ ไม่ได้เป็นแบบพิมพ์ที่มีแต่ด้านหน้าเพียงชิ้นเดียว

นอกจากนี้ที่ด้านใต้ฐานของพระยังปรากฏร่องรอยของการผลิตอีก ทำให้รู้ได้อีกว่าเป็นพระที่เทเนื้อโลหะจากด้านล่างใต้ฐานลงไปในแม่พิมพ์ ซึ่งก็จะยังพอเห็นร่องรอยนี้อยู่ในพระแท้ๆ

ครับร่องรอยการผลิตนั้นสำคัญมากในการพิสูจน์ทราบว่าองค์พระนั้นๆ แท้หรือไม่อย่างหนึ่ง ซึ่งในการที่จะรู้ว่าพระองค์นั้นๆ แท้หรือไม่ก็ต้องใช้เหตุผลหลายๆ อย่างมาประกอบกันว่าถูกต้องหรือไม่อย่างไร ไม่ใช่จะพิจารณาแบบมั่วๆ กันไปเท่านั้น และยิ่งในปัจจุบันการปลอมแปลงพระเครื่องมีการพัฒนาในการทำปลอมดีขึ้น จึงต้องใช้เหตุผลหลายๆ อย่างมาประกอบกัน ไม่ใช่ฟังนิยายที่คนขายโม้เล่าให้ฟังโดยไร้เหตุผล

การพิจารณาพระเครื่องของสังคมที่เล่นหาโดย มีมูลค่ารองรับนั้น เขามีเหตุผลที่เป็นวิทยาศาสตร์มารองรับ และสามารถอธิบายได้ เพราะพระบางองค์มีมูลค่าสูงมาก จะใช้หูฟังนิยายอย่างเดียวไม่ได้โดยเด็ดขาด ต้องใช้เหตุผลที่เชื่อถือได้และพิสูจน์ได้เท่านั้นครับ

ในวันนี้ผมได้นำรูปพระร่วงหลังรางปืน กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ศรีสัชนาลัย ที่มีด้านหลังทั้ง 2 แบบ จากหนังสือ อมตพระกรุอันล้ำค่าของไทยมาให้ชมครับ

ด้วยความจริงใจ

แทน ท่าพระจันทร์