พระขุนแผน วัดพระรูป : ชมรมพระเครื่อง

สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน ในสมัยก่อนพวกหนุ่มๆ ก็จะนิยมพระขุนแผนกันมาก คงอินกับวรรณคดีเรื่องขุนช้าง-ขุนแผนนั่นแหละครับ แหมก็ตัวพระเอกของเรื่องก็ตัวขุนแผนน่ะทั้งเก่งทั้งมีเสน่ห์ ใครเห็นใครรักใครเห็นใครหลง หญิงเห็นหญิงรัก ชายเห็นชายนิยม มีภรรยาหลายคน

อีกทั้งเวทมนตร์คาถาก็สุดยอด อยู่ยงคงกระพันชาตรี เสกได้สารพัดนี่ครับ พวกชายหนุ่มก็มักจะชอบเสาะแสวงหา พระขุนแผนมาห้อยคอ เผื่อจะได้มีเสน่ห์แบบเดียวกับขุนแผนในวรรณคดี

ในสมัยก่อนนั้นถ้าพูดถึงพระขุนแผนก็จะนึกถึงพระขุนแผนกรุวัดพระรูป ที่เรียกว่า พระขุนแผนไข่ผ่า หรือพระขุนแผนแตงกวาผ่า โบราณเขาตั้งชื่อพระแบบนี้ก็คงจะเห็นองค์พระที่ฐานบัวนั้นมีลักษณะมองดูคล้ายๆ กับรูปเด็กนอนอยู่

และที่ด้านขวามือเราเห็นกลีบบัวเป็นเส้นสองเส้นคล้ายๆ กับขาของเด็กยกขึ้น ก็เลยนึกถึงกุมารทอง ก็นึกเลยไปถึงขุนแผนซะเลย เหตุนี้กระมังจึงตั้งชื่อกันในสมัยนั้นว่าพระขุนแผน อีกอย่างพุทธคุณของพระขุนแผนวัดพระรูปก็เด่นทางด้านเมตตามหานิยม อยู่ยงคงกระพัน และแคล้วคลาดอีกด้วย จึงเป็นที่นิยมกันมาก

ในสมัยก่อนพวกทำพระปลอมก็ยังทำรูปพระขุนแผนแบบของวัดพระรูป ที่ใต้ฐานก็จะทำเป็นรูปเด็กกุมารทองนอนอยู่ด้านล่าง เร่ขายตามตลาดหรือเล่นกลหลอกขายพระขุนแผนกันอยู่ สมัยนี้ไม่มีแล้ว พวกทำพระปลอมเขาเก่งขึ้นทำได้ใกล้เคียงทีเดียว

พระขุนแผนกรุวัดพระรูปเป็นพระที่พบในบริเวณวัดพระรูป แต่มิได้พบในองค์พระเจดีย์ พบเรี่ยราดอยู่ตามพื้นดินในบริเวณวัดพระรูป สอบถามคนเฒ่าคนแก่ในสมัยก่อนบอกว่าประมาณปีพ.ศ.2446 เมื่อก่อนนั้นวัดพระรูปรกร้างเป็นป่าปกคลุมด้วยต้นไม้ใหญ่มีฝูงลิงมาอาศัยอยู่มาก และมีเจดีย์อยู่หลายองค์

ต่อมาก่อนที่กรมศิลปากรจะมาบูรณะซ่อมแซมเจดีย์ต่างๆ ก็ปรักหักพังทลายลงมาจนเหลืออยู่องค์เดียวตามที่เห็นอยู่ในปัจจุบัน พระกรุวัดพระรูปก็คงจะอยู่ในองค์พระเจดีย์ที่พังทลายลงมาองค์ใดองค์หนึ่ง พระเครื่องของกรุนี้จึงกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปตามพื้นดิน

ในสมัยก่อนก็ไม่ค่อยมีผู้ใดสนใจนัก ใครอยากได้ก็ไปเก็บเอา ซึ่งก็มีจำนวนมากมาย และมีอยู่หลายพิมพ์ เช่น พระขุนแผน พระขุนไกร พระยุ่งหรือพระกุมารทอง พระพลายงาม และพระพันวษา เป็นต้น ก็ตั้งชื่อกันตามวรรณคดีขุนช้าง-ขุนแผน

พระเครื่องทั้งหมดที่พบเป็นพระเนื้อดินเผา มีทั้งเนื้อหยาบและเนื้อละเอียด เนื้อพระจะมีกรวดทรายผสมอยู่ในเนื้อพระ เนื้อหนึกแกร่ง พระกรุนี้ด้านหลังจะเป็นเอกลักษณ์อย่างหนึ่ง คือ ด้านหลังจะอูมนูน

พระขุนแผนไข่ผ่า ด้วยความที่ด้านหลังอูมนูน รูปทรงกรอบขององค์พระมองดูคล้ายๆ กับไข่ไก่ผ่าซีก จึงเรียกกันว่าพระขุนแผนไข่ผ่า ส่วนอีกพิมพ์หนึ่ง องค์พระเป็นพิมพ์เดียวกัน แต่รูปทรงกรอบนอกออกจะยาวรีมีด้านข้างแคบกว่าพิมพ์ไข่ผ่า มองดูคล้ายๆ กับแตงกวาผ่าซีก เลยเรียกกันว่าพิมพ์แตงกวาผ่าซีก

แต่ละพระจะมีแม่พิมพ์เดียวกัน ผิดกันเฉพาะรูปทรงกรอบด้านนอกเท่านั้น เพราะทั้ง 2 พิมพ์ปัจจุบันหาพระแท้ๆ ยาก พระปลอมมีมากมายและมีหลากหลายฝีมือที่ทำได้ดีใกล้เคียงก็มี แต่ถ้าเราศึกษาพิมพ์ให้ดีก็พอจะแยกแยะได้ จุดรายละเอียดแม่พิมพ์จะมีเอกลักษณ์อยู่หลายจุด

โดยเฉพาะเนื้อหาความเก่าและคราบกรุที่ทำปลอมได้ยาก แต่ก็ต้องพิจารณาให้ดีๆ เช่าหาจากผู้ที่เชื่อถือได้ก็จะปลอดภัยกว่าครับ เนื่องจากปัจจุบันสนนราคาก็ค่อนข้างสูงอยู่ครับ

ในวันนี้ผมได้นำรูปพระขุนแผน พิมพ์ ไข่ผ่าซีก กรุวัดพระรูป จากหนังสืออมตะ พระกรุอันล้ำค่าของไทย มาให้ชมครับ

ด้วยความจริงใจ
แทน ท่าพระจันทร์