พระธรรมเจดีย์ วัดทองนพคุณ กทม.

คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6

พระธรรมเจดีย์ – (สมคิด เขมจารี) วัดทองนพคุณ แขวงคลองสาน เขตคลองสาน กรุงเทพฯ พระเถระชั้นผู้ใหญ่ที่ได้รับความเลื่อมใสศรัทธา เป็นพระนักปราชญ์ พระนักเทศน์ และพระนักการศึกษา มีหน้าที่รับผิดชอบดูแลและส่งเสริมกิจการสำนักเรียนพระปริยัติธรรมวัดทองนพคุณ จนทำให้เป็นสำนักเรียนของคณะสงฆ์ที่มีความโดดเด่นติดอันดับต้นของประเทศไทย

ปัจจุบัน สิริอายุ 75 ปี พรรษา 55 ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดทองนพคุณ และ ผู้รักษาการแทนเจ้าคณะภาค 11

มีนามเดิมว่า สมคิด บุตรทุมพันธ์ เกิดเมื่อวันที่ 5 พ.ค.2487 ที่บ้านเลขที่ 1 หมู่ที่ 8 ต.อุ่มเม่า อ.โพนทอง จ.ร้อยเอ็ด บิดา–มารดา ชื่อ นายบ่ายและนางคำตา บุตร ทุมพันธ์

เมื่อครั้งวัยเยาว์ เป็นเด็กที่มีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง ร่าเริง และชอบสนุกสนานเหมือนกับเด็กทั่วไป แต่มีจิตใจใฝ่ในธรรม ชอบฟังเทศน์ ชอบไปทำบุญถวายภัตตาหารเช้ากับครอบครัวที่วัดเป็นประจำ

พ.ศ.2498 สำเร็จการศึกษาชั้น ป.4 ที่โรงเรียนประชาบาลประจำหมู่บ้าน ต่อมา ท่านได้บรรพชา ณ ภูมิลำเนาจังหวัดร้อยเอ็ด เมื่อวันที่ 5 ธ.ค. 2500 โดยมีเจ้าอธิการบุญ เจ้าอาวาสวัดศรีสะเกศ เจ้าคณะตำบลเชียงใหม่ อ.โพนทอง จ.ร้อยเอ็ด เป็นพระอุปัชฌาย์

กาลต่อมา ย้ายไปศึกษาที่วัดหนองขุ่น ต.ยางโยภาพ อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี มุ่งมั่นศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกธรรม พ.ศ.2504 สามารถสอบได้นักธรรมชั้นตรี–โท–เอก ตามลำดับ สำนักเรียนวัดหนองขุ่น จ.อุบลราชธานี

จากนั้น ศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกบาลี พ.ศ.2507 สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยค สำนักเรียนวัดหนองขุ่น จ.อุบลราชธานี

เมื่ออายุครบ 21 ปีบริบูรณ์ เข้าพิธีอุปสมบทที่วัดหนองขุ่น เมื่อวันที่ 29 พ.ค. 2508 โดยมีเจ้าอธิการหอม คุตตจิตโต เจ้าอาวาสวัดโนนรังน้อย เจ้าคณะตำบลยางโยภาพ อ.ม่วงสามสิบ จ.อุบลราชธานี เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอธิการจำปา สิริปุญโญ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระมหาอมร เขมจิตโต วัดหนองขุ่น เป็นพระอนุสาวนาจารย์

ศึกษาพระปริยัติธรรมเพิ่มเติม พ.ศ.2509 สามารถสอบได้เปรียญธรรม 5 ประโยค แล้วย้ายไปอยู่จำพรรษาที่วัดทองนพคุณ กรุงเทพฯ ศึกษาหาความรู้และศึกษาพระปริยัติธรรม พ.ศ.2518 สอบได้เปรียญธรรม 8 ประโยค จากสำนักศาสนศึกษาวัดทองนพคุณ

เริ่มต้นจากการดำรงตำแหน่งเป็นครูสอนพระปริยัติธรรมประจำสำนักศึกษาวัดทองนพคุณ จนได้รับความไว้วางใจให้ปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งต่างๆ มาโดยตลอด

ลำดับงานปกครองคณะสงฆ์ พ.ศ.2533 เป็นพระอุปัชฌาย์วิสามัญ พ.ศ.2537 เป็นเจ้าอาวาสวัดทองนพคุณ พ.ศ.2541 เป็นรองเจ้าคณะภาค 11

พ.ศ.2561 เป็นผู้รักษาการแทนเจ้าคณะภาค 11

ปฏิบัติงานการคณะสงฆ์ในหน้าที่ด้านต่างๆ ที่ได้รับมอบหมายมาด้วยความเรียบร้อยดีงามและมีประสิทธิภาพ อีกทั้งได้บำเพ็ญกรณียกิจอันเป็นหิตานุหิตประโยชน์แก่ประเทศชาติและพระพุทธศาสนา ทำให้ท่านได้รับพระราชทานสมณศักดิ์มาโดยลำดับดังนี้

พ.ศ.2527 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระกิตติสารเมธี พ.ศ.2539 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นราชที่ พระราชปริยัติเวที พ.ศ.2547 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพปริยัติมุนี

พ.ศ.2559 ได้รับพระราชทานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมเจดีย์

สำหรับงานด้านการศึกษา ถือเป็นงานที่พระธรรมเจดีย์ มีความถนัด มีความชำนาญ เป็นงานที่ท่านมีใจรักเป็นอย่างยิ่ง โดยท่านได้ทำหน้าที่ในงานด้านนี้มาตั้งแต่ปี พ.ศ.2505 ได้รับมอบหมายให้เป็นครูสอนตั้งแต่ครั้งที่ยังเป็นสามเณรอยู่ที่ จ.อุบลราชธานี

เมื่อเข้ามาอยู่ที่วัดทองนพคุณ ทำหน้าที่ต่างๆ เป็นผู้มีส่วนรับผิดชอบงานด้านการศึกษาในสำนักเรียนมาในทุกระดับ นับตั้งแต่เป็นครูสอนมาตั้งแต่ปี พ.ศ.2511 เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

ด้วยความที่เอาใจใส่เรื่องการศึกษาพระปริยัติธรรมเป็นผู้มีส่วนผลักดัน สนับสนุน และส่งเสริมให้พระภิกษุสามเณร สอบได้ประโยค ป.ธ.9 และประโยคอื่นๆ เป็นจำนวนมาก

นอกจากนี้ ยังสนองงานคณะสงฆ์ดำรงตำแหน่งสำคัญๆ เน้นนโยบายด้านการศึกษาพระปริยัติธรรม อันเป็นรากฐานของพระพุทธศาสนาแก่เจ้าคณะพระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์ ถือเป็นกำลังสำคัญของวัด สังคม ส่วนราชการ พระศาสนา และประเทศชาติ

สอดส่องดูแลความเป็นผู้อยู่ใต้ปกครองน้อยเป็น อย่างดี เป็นที่เคารพนับถืออย่างสนิทใจ