ครูบาผาผ่า ปัญญาวโรอดีตเจ้าอาวาสวัดผาผ่า แม่ฮ่องสอน

ครูบาผาผ่า ปัญญาวโร อดีตเจ้าอาวาสวัดผาผ่า แม่ฮ่องสอน

คอลัมน์ อริยะโลกที่ 6

ครูบาผาผ่า ปัญญาวโร – วันพฤหัสบดีที่ 26 ธ.ค. 2562 น้อมรำลึกครบรอบ 130 ปี ชาตกาล “ครูบาผาผ่า ปัญญาวโร” หรือ “พระครูปัญญาวรวัตร” อดีตเจ้าอาวาสวัดผาผ่า อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน และอดีต เจ้าคณะตำบลแม่คะตวน

เป็นพระเถราจารย์ชื่อดังภาคเหนือ นักบุญที่ยิ่งใหญ่ของชาวแม่ฮ่องสอน

มีนามเดิมว่า สวน คำภีระ เกิดที่หมู่บ้านผาผ่า อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน ตรงกับวันพฤหัสบดีที่ 26 ธ.ค.2432 ขึ้น 2 ค่ำ เดือน 2 ปีฉลู

อายุ 17 ปี เข้าพิธีบรรพชา มี ครูบาเต๋ เป็นพระอุปัชฌาย์ ศึกษาคัมภีร์มูลกัจจายน์พระสูตรและพุทธมนต์คาถา และพระกัมมัฏฐานจนมีความรู้ความสามารถ

ครั้นอายุครบ 21 ปี เข้ารับการอุปสมบท ณ พัทธสีมาวัดผาผ่า มี ครูบาตุ้ย วัดห้วยสิงห์ เป็นพระอุปัชฌาย์, พระอธิการอินต๊ะ วัดบ้านใหม่ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ได้นามฉายาว่า ปัญญาวโร มีความหมายว่า ผู้มีปัญญาอันประเสริฐ

ต่อมา ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัด ผาผ่า สืบแทนท่าน ครูบาเต๋จ๊ะ ซึ่งสิ้นอายุขัย

ด้านการปกครองคณะสงฆ์ ได้รับแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งเจ้าคณะตำบลและเป็นพระอุปัชฌาย์ในเขตตำบลแม่คะตวน

เมื่อวันที่ 5 ธ.ค.2501 ได้รับพระราชทานสมณศักดิ์เป็นพระครูชั้นสัญญาบัตรที่พระครูปัญญาวรวัตร

กล่าวได้ว่า ในดินแดนล้านนาชื่อเสียงของพระเถราจารย์ผู้เรืองวิทยาคม เปี่ยมไปด้วยเมตตาบารมี มีศีลาจารวัตรยึดมั่น คือ “ครูบาเจ้าศรีวิชัย” นักบุญแห่งล้านนา

แต่แม้กระนั้น ครูบาเจ้าศรีวิชัยเคยกล่าวยกย่อง ครูบาผาผ่า ด้วย

เมื่อครั้งครูบาเจ้าศรีวิชัยมีชีวิตอยู่ ชาวเขาแม่สะเรียงจำนวนมากได้หลั่งไหลกันไปทำบุญขอศีลขอพรที่เชียงใหม่ และช่วยกันทำงาน เช่น สร้างทางขึ้นดอยสุเทพ เป็นต้น

ด้วยการคมนาคมในสมัยนั้นแสนทุรกันดาร ไม่มีถนนให้รถราวิ่งสะดวกอย่างปัจจุบัน จากอำเภอแม่สะเรียงไปเชียงใหม่ ต้องเดินเท้า ใช้เวลาเดิน 5-7 วัน เดินขึ้นเขาลงห้วย

ครูบาเจ้าศรีวิชัยเห็นความลำบากที่ต้องเดินทางมาไกลด้วยความลำบากเช่นนั้น จึงได้บอกว่า “ต่อไปไม่จำเป็นจะต้องมาทำบุญขอศีลขอพรกับอาตมาถึงที่นี่ก็ได้ มีอะไรก็ให้ไปหาตุ๊น้องที่วัดดอยล้อม ที่เมืองยวมโน้นก็ได้ เพราะท่านก็มีบุญบารมีแก่กล้าทุกอย่างเหมือนกัน เพียงแต่ตุ๊น้องไม่ชอบแสดงตนเท่านั้น”

คำว่า ตุ๊น้อง หมายถึง ครูบาผาผ่านั่นเอง

นับแต่นั้นมาทั้งชาวเขาอำเภอแม่สะเรียง ต่างพากันไปทำบุญให้ทานขอศีลขอพรกับท่านครูบาผาผ่ามากขึ้น

ครูบาผาผ่าเป็นพระที่มีอุปนิสัยที่เยือกเย็นสุขุมนุ่มลึก พูดจาสิ่งใดล้วนคิดไตร่ตรองก่อนทุกครั้ง คือ มีสติตลอดเวลา มีความเมตตา

ขณะเดียวกัน มีความเด็ดขาดมั่นคง ทางใจ ไม่ใส่ใจในเงินทอง ไม่สะสมของนอกกาย

ครูบาผาผ่า ต้นบุญแห่งอำเภอแม่สะเรียง จึงเป็นพระภิกษุรูปเดียวที่ครูบาเจ้าศรีวิชัย ยกย่องประกาศเกียรติคุณ

ด้านวัตถุมงคลก็เป็นที่ยอมรับว่าโดดเด่น โดยเฉพาะด้านเมตตามหานิยม แคล้วคลาด

ถึงแก่มรณภาพอย่างสงบ เมื่อวันที่ 6 ก.ค.2504 สิริอายุ 72 ปี