คอลัมน์ อริยะโลกที่6
“หลวงปู่ลี จิตตธัมโม” อดีตเจ้าอาวาสวัดสีชมพู บ้านบึงโนนอก ต.โคกสี อ.สว่าง แดนดิน จ.สกลนคร พระเถระที่มีชื่อเลื่องลือ เป็นศูนย์รวมใจธรรม ใช้เวลากว่าครึ่งชีวิตใต้ร่มกาสาวพัสตร์ แนะนำพร่ำสอนให้รู้จักการบำเพ็ญทานรักษาศีล และเจริญเมตตาภาวนา ตั้งมั่นอยู่ในไตรสรณคมน์
เกิดในสกุลแสนเลิศ เมื่อวันเสาร์ที่ 2 ต.ค.2463 ณ บ้านบึงโนนอก ต.โคกสี อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร ครอบครัวประกอบอาชีพทำนา
ในวัยเด็กมารดาเสียชีวิต ต่อมาอายุ 10 ขวบ บิดาถึงแก่กรรม นับเป็นภาระหนักหนาสำหรับเด็กชายวัยนี้ ที่ต้องรับผิดชอบดูแลทุกอย่างในครอบครัว รวมทั้งเลี้ยงน้องเล็กถึง 3 คน ทั้งต้องเลี้ยงวัวควาย ทำไร่ไถนา ด้วยความยากลำบาก
เรียนหนังสือไปได้เพียง 1 ปี โรงเรียนวัดบ้านโคกสีก็ต้องหยุดการเรียนการสอนเนื่องจากครูผู้สอนเสียชีวิต มาได้เรียนอีกทีเมื่อบ้านบึงโนตั้งโรงเรียนวัดบ้านบึงโน (โรงเรียนวัดศรีชมพูในปัจจุบัน) ขึ้น ท่านจึงได้มีโอกาสศึกษาต่อจนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 เมื่ออายุ 15 ปี
อายุ 22 ปี นายลีมีความคิดที่จะแต่งงาน แต่หลวงปู่ธรรม เจ้าอาวาสวัดชัยมงคล อ.บ้านหิน จ.สกลนคร มีศักดิ์เป็นน้า ห้ามเอาไว้โดยบอกว่า ควรจะบวชอุทิศส่วนกุศลให้พ่อแม่สัก 1-2 ปีก่อนจึงค่อยลาสึกมาแต่งงาน ด้วยความกตัญญูท่านจึงตัดสินใจบวชเพื่อทดแทนพระคุณบิดามารดา
ในสมัยนั้นการบวชเป็นพระสายธรรมยุตจะต้องไปบวชที่วัดซึ่งมีพระอุปัชฌาย์เป็นพระธรรมยุตด้วยกัน และวัดที่ใกล้ที่สุดอยู่ถึงวัดจอมศรี อ.กุมภวาปี แต่เมื่อตัดสินใจเด็ดเดี่ยว ท่านมิได้ย่อท้อ เดินเท้าตามครูบาอาจารย์จากบ้านบึงโนนอก จ.สกลนคร ไปวัดจอมศรี จ.อุดรธานี เข้าสู่ชีวิตใต้ร่มกาสาวพัสตร์
ต่อมาเข้าพิธีอุปสมบทเมื่อวันอาทิตย์ที่ 15 ก.พ.2485 ที่พัทธสีมา วัดจอมศรี ต.พันดอน อ.กุมภวาปี จ.อุดรธานี โดยมีพระครูพิทักษ์คณานุกร วัดจอมศรี เป็นพระอุปัชฌาย์ พระสมุห์ภา วัดจอมศรี เป็นพระ กรรมวาจาจารย์ และพระฮวด สุมโน วัดชัยมงคล ต.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร เป็นพระอนุสาวนาจารย์
ผลงานด้านการปกครอง พ.ศ.2508 เจ้าคณะตำบลสว่าง เขต 2 (ธรรมยุต) พ.ศ.2514 เจ้าอาวาสวัดศรีชมพู บ้านบึงโนนอก จ.สกลนคร
งานด้านการศึกษา พ.ศ.2490 เป็นครูสอนพระปริยัติธรรม วัดศรีชมพู พ.ศ.2493-2541 เป็นกรรมการควบคุมห้องสอบและพระอุปถัมภ์สนามสอบ วัดกุดเรือดำ โดยตลอดทุกปี
พ.ศ.2525 เป็นกรรมการตรวจธรรมสนามหลวง แผนกนักธรรมชั้นตรี
งานเผยแผ่พระพุทธศาสนา พ.ศ.2507 เป็นพระธรรมทูต สายที่ 5
งานสาธารณกุศล หลวงปู่จัดทอดผ้าป่าหาทุนสร้างเตียงคนไข้ จำนวน 60 เตียง โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช โดยมีพระอาจารย์วัน อุตตโม เป็นประธาน รวมทั้งมอบเครื่องมือ/อุปกรณ์ ทางการแพทย์ แก่โรงพยาบาลต่างๆ
นอกจากนี้ จัดคณะแพทย์พยาบาลอาสากระทรวงสาธารณสุขให้บริการด้านการตรวจสุขภาพและบริจาคโลหิต ณ วัดเหวลึก หลวงปู่ลี มีธรรมะที่นำมาเผยแผ่สู่สาธุชน มักจะเป็นเรื่องใกล้ตัว และมีอุบายธรรมอบรมลูกศิษย์ให้เข้าใจโดยลึกซึ้งและถ่องแท้ ทั้งปลุกปลอบ ทั้งให้กำลังใจ เพราะหลวงปู่ลีรู้จักธรรม รู้จักบุคคล คำสอนของท่านจึงเป็นประโยชน์โดยตรงต่อผู้น้อมไปพิจารณาในส่วนของนักปฏิบัติภาวนา หลวงปู่จะเน้นสอนเป็นกรณีบุคคลด้วย
แม้ในระยะหลังที่กิจนิมนต์ของหลวงปู่มากขึ้นตามจำนวนลูกศิษย์ที่เพิ่มขึ้นมากมายทั้งในประเทศและต่างประเทศ หลวงปู่ก็ยังคงดำรงตนแผ่กิ่งก้านแห่งความร่มเย็นปกคลุมไปทั่วโดยมิได้เหน็ด เหนื่อย โดยมิได้ละเว้น เมตตาของหลวงปู่ไม่มีประมาณ ไม่มีที่สิ้นสุด
โดยเฉพาะอย่างยิ่งพรรษาสุดท้ายที่อาการอาพาธของหลวงปู่หนักขึ้นเรื่อยๆ แต่หลวงปู่ไม่ได้สนใจต่อโรคร้ายที่กำเริบขึ้นทุกที ยังคงทำหน้าที่พระธรรมทูตเผยแผ่พระธรรมคำสอนเป็นปกติ
วันที่ 10 พ.ค.2542 อาพาธหนัก ต้องนำเข้ารักษาที่โรงพยาบาล กระทั่งวันที่ 10 มิ.ย.2542 เวลา 09.00 น. ก็ละสังขารอย่างสงบ ที่โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จ.ขอนแก่น สิริอายุ 78 ปี พรรษา 56
