ปล้องบนสุด ปรนิมมิตวสวัตตี

ปล้องบนสุด ปรนิมมิตวสวัตตี – ปล้องบนสุดของจำนวน 6 ปล้องของยอดสถูปหรือเจดีย์ เป็นสัญลักษณ์ของสวรรค์ที่ชื่อว่า ปรนิมมิตวสวัตตีสวรรค์ อันชื่อฉกามาพจรสวรรค์ หมายถึงสวรรค์ที่ยังเกี่ยวข้องอยู่ด้วยกามสุข คือ สุขอันเกิดจากความยินดีในรูป รส กลิ่น สี เสียง และอารมณ์ปรุงแต่งที่ประณีต

เทวดาในสวรรค์ชั้นนี้ ดูจะไม่ต้องทำกิจการใดเพราะเมื่ออยากได้ อยากมีสิ่งใดก็จะให้เทวดาที่อยู่ในชั้นต่ำกว่า เช่น ชั้นนิมมานนรดีสวรรค์มานฤมิตให้

ผู้เป็นหัวหน้าเทวดาในชั้นนี้มี 2 ท่าน ท่านแรกชื่อปรนิมมิตวสวัตตีเทวราช ท่านที่ 2 เป็นหัวหน้ามารชื่อพระญามาราธิราช

ท่านญามาราธิราชนี้เป็นผู้ที่ปรากฏชื่ออยู่ในพุทธตำนาน ตอนพญามารมาทวงบัลลังก์พระเจ้าสิทธัตถะก่อนตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า และลูกสาวของท่านพญามารสามตนก็คือ นางตัณหา ราคะ อรตี ที่หมายถึง อารมณ์อันเกี่ยวเนื่องกับกามารมณ์และความถือดีเข้ามารบกวนพระพุทธเจ้าผู้บรรลุอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว และพญามารท่านนี้เป็นผู้ไปทูลพระพุทธเจ้าให้ปรินิพพานในปลายสมัยพุทธกาล

ในภาคของจิตนิยม ความหมายของมารหมายถึงเทวดาผู้มีใจอิจฉาริษยา เรียกว่าเทวดามาร

นั่นเป็นสัญลักษณ์ว่าแม้สัตว์ผู้ที่สภาวะอยู่ในฐานะผู้มีจิตอันเป็นกุศลอยู่ก็ตาม แท้จริงแล้วสภาพแห่งการข้องแวะในกามคุณย่อมเปลี่ยนฐานะเป็นมารได้

ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์