พระร่วงหลังกาบหมาก กรุศรีโสฬส

คอลัมน์ ชมรมพระเครื่อง

พระร่วงหลังกาบหมาก กรุศรีโสฬส – สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน เราๆ ท่านๆ ก็คงทราบดีเรื่องราวเกี่ยวกับวีรกรรมของวีรชนค่ายบางระจัน ที่เสียสละชีพเพื่อปกป้องบ้านเมือง ต่อสู้กับข้าศึกที่มารุกรานบ้านเมือง เมืองสิงห์บุรีมีประวัติความเป็นมายาวนาน

เป็นที่ตั้งชุมชนมาตั้งแต่สมัยทวารวดีจนถึงปัจจุบัน ได้มีการขุดพบโบราณวัตถุและโบราณสถานหลายยุคหลายสมัย เรามารู้จักอดีตของเมืองสิงห์บุรีและพระเครื่องที่ขุดพบกันครับ

จังหวัดสิงห์บุรีเป็นที่ตั้งชุมชนโบราณมาตั้งแต่สมัยทวารวดี มีการขุดพบคูเมืองเก่าแก่ที่อำเภออินทร์บุรี และพบเศษภาชนะเครื่องถ้วยชามและลูกปัดต่างๆ ที่บ้านคูเมืองพบตุ้มหูดีบุก ลักษณะแบบเดียวกันกับที่พบในเมืองออกแก้ว ประเทศกัมพูชา อายุราวพุทธศตวรรษที่ 8-10 สันนิษฐานว่าบ้านคูเมืองเป็นชุมชนโบราณร่วมสมัยกับอาณาจักรฟูนัน นอกจากนี้นักโบราณคดียังขุดพบภาชนะดินเผาสมัยทวารวดีและเศษภาชนะเคลือบสมัยสุโขทัย และยังพบเครื่องทองสมัยอยุธยา แสดงให้เห็นได้ว่าชุมชนแห่งนี้เป็นชุมชนที่มีคนอยู่อาศัยติดต่อกันมาโดยตลอดจนถึงปัจจุบัน

การขุดค้นของนักโบราณคดียังพบการตั้งถิ่นฐานในเขตจังหวัดสิงห์บุรีอีกหลายแห่ง เช่น บ้านชีน้ำร้าย เขตอำเภอเมือง แหล่งโบราณคดีบ้านคีม อำเภอบางระจัน เป็นต้น ตัวเมืองเดิมตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลจักรสีห์ อำเภอเมือง บริเวณใกล้กับวัดหน้าพระธาตุ ซึ่งเป็นเมืองเก่าชาวบ้านเรียกบริเวณนี้ว่า “บ้านหน้าพระลาน” สันนิษฐานว่า พระเจ้าไกรสร โอรสของพระเจ้าพรหม ผู้ครองเมืองฝาง ได้โปรดให้สร้างเมืองขึ้นมาในราว พ.ศ. 1650 ต่อมาเมืองสิงห์บุรีก็ยังปรากฏชื่ออยู่ในสมัยกรุงสุโขทัย ฐานะเมืองหน้าด่าน เมืองสิงห์บุรีได้มีการย้ายเมืองถึง 4 ครั้ง

โบราณวัตถุของเมืองสิงห์บุรีถูกพบมีตั้งแต่สมัยทวารวดี ลพบุรี จนถึงสมัยอยุธยา ในส่วนของพระเครื่องที่พบและมีชื่อเสียงได้แก่ พระนาคปรกกรุป่าไม้แดง ซึ่งเป็นศิลปะสมัยลพบุรี พระซุ้มนครโกษา กรุวัดสว่างอารมณ์ ศิลปะลพบุรี พระเครื่องที่โด่งดังมากและหายากก็คือพระร่วงยืนหลังกาบหมาก กรุศรีโสฬส เป็นเนื้อตะกั่วสนิมแดง ที่มีศิลปะลพบุรีที่สวยงามมาก

พระร่วงกรุศรีโสฬส แตกกรุออกมาเมื่อประมาณปีพ.ศ. 2522 ที่บริเวณวัดศรีโสฬส พระที่พบมีจำนวนน้อยมาก ที่สมบูรณ์พบประมาณ 50 องค์ ด้านหลังจะเป็นรอยคล้ายกาบหมาก เนื้อเป็นเนื้อชินตะกั่วสนิมแดงทั้งสิ้น เท่าที่พบมีพิมพ์เล็กและพิมพ์ใหญ่ ตอนที่ขึ้นจากกรุใหม่ๆ มีสนิมไขขาวปกคลุมทั่วทั้งองค์ เมื่อนำมาล้างไขขาวออกแล้วจะพบสนิมแดงสวยงามมาก

ปัจจุบันหาชมยากมากเนื่องจากพระที่พบนั้นมีจำนวนน้อยมาก จึงทำให้มีคนทราบน้อยมาก ว่าเมืองสิงห์บุรีก็มีการพบพระร่วงยืน เนื้อชินตะกั่วสนิมแดงด้วย สนนราคาของพระร่วงกรุศรีโสฬสนั้นสูงมากทีเดียวครับ

ในวันนี้ผมได้นำรูปพระร่วงกรุศรีโสฬส พิมพ์ใหญ่ องค์ที่สวยสมบูรณ์มากเท่าที่ผมเองเคยเห็นมา และผมก็ได้นำรูปมาให้ท่านผู้อ่านได้ชมความงดงามกันครับ