คอลัมน์ อริยะโลกที่6 : หลวงปู่คำดี ปัญโญภาโส วัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร
หลวงปู่คำดี ปัญโญภาโส – วันศุกร์ที่ 29 พ.ค.2563 น้อมรำลึกครบรอบ 14 ปี มรณกาล พระรัชมงคลนายก หรือ หลวงปู่คำดี ปัญโญภาโส วัดป่าสุทธาวาส จ.สกลนคร อดีตเจ้าคณะจังหวัดสกลนคร (ธรรมยุต) เป็นพระสายปฏิบัติธรรมที่
ได้ทุ่มเทชีวิตให้กับการประพฤติปฏิบัติดี เป็นลูกศิษย์ที่เดินตามรอยพระอาจารย์ใหญ่สายวิปัสสนา มีปฏิปทาสูงส่งและมีวัตรปฏิบัติที่งดงาม เป็นที่เคารพของพุทธศาสนิกชนทั่วประเทศ
มีนามเดิมว่า ดี ใบหะสีห์ เกิดเมื่อวันที่ 26 ก.ค.2471 เกิดที่บ้านหนองหอย หมู่ที่ 4 ต.กุสุมาลย์ จ.สกลนคร บิดา-มารดา ชื่อ นายถา และ นางตา ใบหะสีห์ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน 12 คน ท่านเป็นคนที่ 3
ในวัยเด็ก เรียนหนังสือที่โรงเรียนวัดบ้านอีกุด ต.กุสุมาลย์ จบชั้นประถมปีที่ 4 ต้องลาออออกมาช่วยพ่อแม่ทำนา
กระทั่งอายุ 18 ปี ขอลาบรรพชา ที่วัดโพธาราม ต.กุสุมาลย์ เมื่อวันที่ 21 ก.ย.2488 โดยมี เจ้าอธิการโท วรปัญโญ เป็นพระอุปัชฌาย์
ด้วยความตั้งใจครั้งแรกคิดจะบวชเพียง 7 วันเท่านั้น แต่ปรากฏว่าเมื่อได้ศึกษา พระธรรมเบื้องต้นจึงเกิดความเลื่อมใสศรัทธา ไม่ยอมสึก
พ.ศ.2489 สอบได้นักธรรมชั้นตรี
เมื่ออายุครบบวช เข้าพิธีอุปสมบท เมื่อวันที่ 6 มี.ค.2490 มี พระอธิการโท วรปัญโญ เป็นพระอุปัชฌาย์
ท่านอยู่จำพรรษาที่วัดแห่งเดิม พร้อมศึกษาพระปริยัติธรรมต่อ
พ.ศ.2491 ย้ายไปอยู่สำนักวัดสะพานคำ ตัวเมืองสกลนคร และได้ทราบว่าที่สำนักวัดป่าธาตุนาเวง ตั้งอยู่ที่บ้านธาตุนาเวง ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นวัดป่าภูธรพิทักษ์ มีการฉันอาหารมื้อเดียว ฉันสำรวมในบาตร
จึงเดินทางไปที่สำนักวัดป่าธาตุนาเวง พบเห็นที่อยู่เป็นป่าสะอาดสะอ้านรู้สึกประทับใจ และได้เข้าไปนมัสการหลวงปู่ฝั้น อาจาโร เจ้าอาวาสผู้เป็นหัวหน้าสำนัก เกิดความซาบซึ้งในรสพระธรรมที่ท่านได้อธิบายให้ฟังเข้าใจอย่างง่ายๆ
ตัดสินใจขอฝากตัวเป็นศิษย์ และได้อยู่ศึกษาในปีพ.ศ.2492 และหลวงปู่ฝั้น อาจาโร ได้ทำพิธีญัตติกรรมสวดญัตติใหม่ คือ การเปลี่ยนจากพระสายมหานิกายมาเป็นธรรมยุต เสมือนการบวชใหม่ จึงเริ่มนับพรรษาใหม่
ในการนี้มีพระเทพสิทธาจารย์ (จันทร์ เขมิโก) เป็นพระอุปัชฌาย์ และพระราชสุทธา จารย์ วัดเทพประดิษฐาราม อ.เมือง จ.นครพนม (พรมมา โชติโก) เป็นพระกรรมวาจาจารย์
ก่อนเดินทางกลับมาจำพรรษาที่วัดป่าธาตุนาเวง และศึกษาข้อวัตรปฏิบัติ
เมื่อสิ้นปีพ.ศ.2495 จึงเดินทางออกแสวงหาที่เงียบสงบปฏิบัติธรรมโดยการเดินธุดงค์ไปตามป่าเขาลำเนาไพร เพื่อปลีกวิเวก
ลำดับงานปกครอง พ.ศ.2538 ได้รับแต่งตั้งให้เป็นเจ้าอาวาสวัดป่าสุทธาวาส อ.เมือง จ.สกลนคร พร้อมกับได้รับแต่งตั้งเป็น เจ้าคณะจังหวัดสกลนคร (ธ.) และพ.ศ.2539 ได้รับแต่งตั้งเป็นพระอุปัชฌาย์
พ.ศ.2548 อาพาธด้วยโรคความดันโลหิต โรคหัวใจ และโรคเบาหวาน คณะศิษย์ได้ส่งตัวไปรักษาอาการอาพาธที่โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ กรุงเทพฯ เมื่อคณะแพทย์เห็นว่าอาการดีขึ้นจึงให้กลับมาพักรักษาตัวที่ร.พ.สกลนคร
วันที่ 29 พ.ค.2549 อาการทรุดหนักลงและมรณภาพด้วยอาการอันสงบ
สิริอายุ 79 ปี พรรษา 60
