“แทน ท่าพระจันทร์”

สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระยอดธงหลายๆ ท่านคงจะรู้จักกันดีว่าพุทธลักษณะเป็นพระพุทธรูปขนาดย่อมและมีเดือยที่ใต้ฐานยื่นยาวออกมา ลักษณะคล้ายๆ กับว่าทำไว้สำหรับติดตั้งเสียบกับอะไรสักอย่างหนึ่ง เช่น เอาไว้ติดตั้งบนยอดธง หรือติดตั้งบนฐานอีกทีหนึ่ง ซึ่งพระที่มีลักษณะแบบนี้มักจะเรียกกันว่าพระยอดธงทั้งสิ้น

พระเครื่องที่เรียกกันว่าพระยอดธงนั้นก็มีคนในสมัยก่อนสันนิษฐานว่าสร้างไว้สำหรับติดกับยอดธงของกองทัพในสมัยโบราณ ซึ่งก็เป็นเพียงการสันนิษฐานเท่านั้น ต่อมาได้มีการขุดพบพระยอดธงอีกมากมายจากหลายๆ กรุ เท่าที่พบพระส่วนใหญ่จะเป็นพระศิลปะอยุธยา พบทั้งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจังหวัดอื่นๆ บ้าง เช่น ที่วัดไก่เตี้ย จ.ปทุมธานี พระยอดธงกรุนี้ รู้จักกันอย่างกว้างขวางของผู้นิยมสะสมพระเครื่องครับ

วัดไก่เตี้ยเป็นวัดเก่าแก่มาตั้งแต่สมัยอยุธยาเป็นราชธานี ตั้งอยู่ที่ตำบลกระแชง อำเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี สันนิษฐานว่าสร้างเมื่อราวพ.ศ.2100 ต่อมาในสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถโปรดเกล้าฯ ให้มีการขุดคลองลัดออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยาที่เริ่มต้นการขุดจากคลองบ้านพร้าวผ่านหน้าวัดไก่เตี้ย

ต่อมาจนถึงปีพ.ศ.2485 บ้านเมืองตกอยู่ในภัยสงคราม พระเจดีย์ใหญ่ได้ชำรุดทรุดโทรมพังทลายลงมา และได้มีการพบพระยอดธงเป็นจำนวนมากที่บรรจุไว้ในองค์พระเจดีย์ พุทธลักษณะเป็นพระประทับนั่งปางมารวิชัย และมีเดือยที่ใต้ฐานแทบทุกองค์ พระที่พบมีทั้งที่เป็นเนื้อทองคำ เนื้อนาก เนื้อเงิน ศิลปะเป็นแบบศิลปะอยุธยา พระยอดธงที่วัดไก่เตี้ยเมื่อแตกกรุออกมาแล้วชาวบ้านในแถบนั้นต่างก็เก็บเอาไปบูชา มีประสบการณ์ต่างๆ มากมาย จนเล่าขานกันสืบต่อมา

ในสมัยก่อนนั้นก็มีการเสาะหาพระยอดธงของกรุวัดไก่เตี้ยกันมาก และเนื่องจากมีเดือยใต้ฐานพระนั้นจึงขนานนามกันว่าพระยอดธง ซึ่งอาจจะเข้าใจกันว่าเดือยที่ยื่นออกมาจากใต้ฐานนั้นคงมีไว้สำหรับเสียบที่ยอดธงของกองทหารไว้ใช้ในศึกสงคราม แต่อีกแนวทางหนึ่งเรื่องเดือยที่ใต้ฐานของพระอาจจะเป็นเพราะกรรมวิธีการสร้างพระที่เป็นพระหล่อลอยองค์

ซึ่งจะต้องมีช่อชนวนสำหรับเวลา เทโลหะที่หลอม ละลายเพื่อให้เข้าไปในเบ้าพิมพ์หล่อพระก็เป็นได้ หลังจากที่นำพระออกจากเบ้าพิมพ์แล้วจึงมีช่อชนวนเป็นเดือยเหลืออยู่ และมิได้ตัดออกอาจจะเพื่อสำหรับให้นำพระไปประดิษ ฐานบนฐานที่ทำขึ้นในภายหลังเพื่อตั้งบูชาก็อาจจะเป็นได้

และก็พบพระบางองค์ที่ตัดช่อชนวนออกชิดกับองค์พระก็มี แต่ก็เรียกกันว่า “พระยอดธง” มาแต่โบราณ และพระที่พบในที่อื่นๆ และมีพุทธลักษณะมีเดือยที่ใต้ฐานแบบนี้ก็จะเรียกว่าพระยอดธงเช่นกัน

ปัจจุบันพระยอดธงของกรุวัดไก่เตี้ยนั้นหาแท้ๆ ยากมากพอสมควรครับ ของปลอมเลียนแบบมีมากมายมาตั้งแต่นานมาแล้ว ทั้งของกรุอื่นๆ ด้วยเช่นกัน เวลาจะเช่าหาก็ต้องระมัดระวังพิจารณาให้ดี

ในวันนี้ผมได้นำรูปพระยอดธงของกรุวัดไก่เตี้ย จากหนังสืออมตพระกรุอันล้ำค่าของไทย มาให้ชมกันครับ

ด้วยความจริงใจ

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน