วันที่ 4 ธ.ค. นายสมพงษ์ ช่อม่วง อายุ 45 ปี อยู่บ้านเลขที่ 128 ม.2 บ.กาพระ ต.หัวงัว อ.สนม จ.สุรินทร์ พร้อมกับภรรยาขณะพากันออกหาเก็บดอกสะเดา ที่กำลังแตกช่อ ด้วยการใช้ไม้ไผ่ลำยาว 5-6 เมตร ส่วนตรงปลายไม้ไผ่จะมัดเหล็กงอๆติดไว้เพื่อเอาไว้สอยเกี่ยวก้านดอกสะเดาโดยนำกระสอบปุ๋ย มาไว้ใส่ดอกสะเดาด้วย โดยนายสมพงษ์ กล่าวว่า ทุกวันช่วงนี้ จะเตรียมอุปกรณ์เก็บดอกสะเดา ให้ครบแล้วก็พากันเดิน ไปตามทุ่งนามองหาต้นสะเดาที่กำลังออกดอกอ่อนๆแต่ก็มีบางต้นที่เจ้าของเขาจะหวง ห้ามเก็บ เขาก็จะทำสัญลักษณ์ไว้ เอาถุงพลาสติก ผูกติดไว้ตามกิ่งต้นสะเดา บางเจ้า เขาก็ไม่หวงห้าม แล้วแต่ใครจะเก็บก็เก็บเอาไปได้
ขณะที่เพื่อนบ้านพอตื่นเช้ามาต่างคนต่างเริ่มทยอยกันออกหาเก็บดอกสะเดากันแล้ว มีทั้งขึ้นบนต้นเสี่ยงกับมดแดงกัดและยืนใช้ไม้เกี่ยวอยู่ข้างล่างเอา พอสอยลงมาแล้วก็จะเลือกเอาใบแก่ๆออกจะให้เหลือไว้แต่ใบอ่อน ยอดอ่อนกับดอกสะเดา บรรจุใส่ถุงปุ๋ยพอถึงเวลาประมาณเที่ยงๆต่างคนก็เริ่มทยอยพากันกลับเข้าบ้านเพื่อที่จะทำการคัดเลือกทำเป็นกำๆแต่ละกำจะมีอยู่ประมาณ 8-10 ยอด แล้วใช้ยางยืด รัดรวมกันเป็นหนึ่งกำ จากนั้นจะใช้มีดตัดส่วนก้านกิ่งที่ยื่นยาวออกเพื่อให้เสมอกันดูเป็นมัดสวยงามแล้วขนไปขายให้กับพ่อค้าคนกลาง ที่จะมารับซื้อต่อเพื่อส่งขายต่อ ในเมือง หรือ ตลาดไท และตลาดสี่มุมเมือง อีกทีหนึ่ง
ด้านนายเจริญ สายวิเศษ อายุ 50 ปี อ.สนม จ.สุรินทร์ พ่อค้าในหมู่บ้าน บอกว่า จะรับซื้อสะเดาจากชาวบ้านในราคากำละ 5 บาท แล้วจะขายส่งต่ออีกทีกำละ 6 บาท พอถึงเวลา 16.00 น.แต่ละวัน จะมีรถมารับเอาสะเดาทั้งหมดวิ่งส่งที่ตลาดไท และตลาดสี่มุมเมือง สะเดาแต่ละถุงปุ๋ยจะใส่ 80 กำ สะเดาแต่ละถุงปุ๋ยจะต้องใส่ถุงน้ำแข็งใส ไว้ตรงกลางถุงทุกถุงเพื่อสะเดาจะได้มีความเย็นสะเดาจะได้สดตลอดจนถึงมือแม่ค้ารายย่อย พอถึงมือแม่ค้ารายย่อยแล้วสะเดาอาจจะมีราคาแพงมากถึงกำละ10 – 20 บาทเลยทีเดียว ในช่วงใหม่ๆสะเดาจะแพง ถึงจะมีรสขมแต่เป็นที่ต้องการของลูกค้ามาก สะเดาจะออกแค่ประมาณเดือน กว่าๆจะเริ่มเก็บขายอยู่ในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนถึงปลายเดือนธันวาคมเท่านั้น หลังจากนั้นไป ดอกสะเดาจะบานพอบานทางพ่อค้าจะหยุดรับซื้อ
การหาเก็บสะเดาก็ขึ้นอยู่กับแต่ละคนว่าคนไหนจะหาได้มากได้น้อยต่างกันไปบางคนได้ 200 บาท บ้างคน 400-500 บาทต่อบ้าง ต่อวัน อย่างที่นาย สมพงษ์ หาสองคนกับภรรยาขายสะเดาได้ถึง 1,500 บาท เลยทีเดียว ถือว่าสามารถหาสะเดาได้จำนวนมากเลยทีเดียว หากินของสูงโดยที่ไม่ต้องลงทุนอะไร เพียงแต่ลงแรงกาย แรงใจทนแดด ทนมดแดงกัดต่อยสักหน่อย ถึงจะเจ็บ แต่ก็คุ้มค่า สุขใจตอนรับเงินเข้ากระเป๋าเข้าบ้านสบายใจ ถือว่าสามารถหารายได้เสริมในช่วงหลังเก็บเกี่ยวข้าวเสร็จ
