นายสมชาย หาญหิรัญ ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม เปิดเผยถึงเรื่องร้องเรียนและเหตุภาวะฉุกเฉินอันเกิดจากการประกอบกิจการโรงงานอุตสาหกรรม ในช่วง 10 เดือนที่ผ่านมา (ต.ค. 2559 – ก.ค. 2560) โดยศูนย์รับเรื่องร้องเรียนเกี่ยวกับการประกอบกิจการโรงงาน กระทรวงอุตสาหกรรม ได้ทำหน้าที่ประสานการแก้ไขปัญหาว่า ที่ผ่านมามีเรื่องร้องเรียนทั้งหมด จำนวน 427 เรื่อง ส่วนเหตุภาวะฉุกเฉินเกิดขึ้น จำนวน 135 เรื่อง
ปัญหาร้องเรียนส่วนใหญ่เกิดจากการที่โรงงานบางโรงลักลอบไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย หรือไม่ดำเนินมาตรการป้องกันด้านสิ่งแวดล้อม โดยเป็นเรื่องกลิ่นเหม็น เสียงดัง ฝุ่นละอองและเขม่าควัน น้ำเสีย ประกอบกิจการโดยไม่ได้รับอนุญาต กากของเสียอันตรายและสิ่งปฏิกูล และเหมืองแร่ ตามลำดับ ซึ่งจังหวัดที่มีจำนวนการร้องเรียนมากที่สุด คือ จ.ปทุมธานี ส่วนเหตุฉุกเฉินเกี่ยวกับโรงงาน สาเหตุเกิดจากเพลิงไหม้มากที่สุด รองลงมาคืออุบัติเหตุ สารเคมีรั่วไหล และการชุมนุมคัดค้าน ตามลำดับ โดยจังหวัดที่มีจำนวนเหตุภาวะฉุกเฉินมากที่สุด คือ จ.ชลบุรี
ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม กล่าวเพิ่มเติมว่า กระทรวงอุตสาหกรรมมีมาตรการป้องกันและแก้ไขปัญหาข้อร้องเรียน ตั้งแต่การจัดทำแผนการตรวจกำกับ ดูแลสถานประกอบการเข้มงวดอย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้ โดยทั่วไปจะมีเจ้าหน้าที่เข้าไปตรวจโรงงานอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง และจะเน้นเป็นพิเศษสำหรับโรงงานที่ถูกร้องเรียนซ้ำซากมีการเข้าตรวจมากกว่า 2 ครั้ง/ปี ซึ่งจะรายงานผลความก้าวหน้าให้ผมทราบเป็นประจำทุกเดือน
โดยการตรวจโรงงานของเจ้าหน้าที่จะให้คำปรึกษาแนะนำโดยเฉพาะเรื่องของความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งได้จัดทำโครงการเสริมสร้างโรงงานที่ดีเพื่อลดปัญหาเรื่องร้องเรียนจากการประกอบกิจการโรงงาน SMEs ในภูมิภาค เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับกฎหมายโรงงาน การจัดการด้านความปลอดภัยและสิ่งแวดล้อมโรงงานอย่างถูกต้องเหมาะสม ตลอดจนสร้างจิตสำนึกความรับผิดชอบให้แก่ผู้ประกอบการ ทั้งนี้ ในปี 2560 ได้จัดสัมมนาฯ จำนวน 6 ครั้ง ใน 4 ภูมิภาค และมีผู้ประกอบการ SMEs และผู้เข้าร่วมสัมมนา จำนวน 724 คน จากเป้าหมาย 600 คน
นอกจากนี้ กระทรวงยังดำเนินโครงการธรรมาภิบาลสิ่งแวดล้อม ที่เปิดโอกาสให้ผู้มีส่วนได้เสีย เช่น ผู้แทนชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้มีส่วนร่วมตรวจสอบสถานประกอบการ ร่วมกับโรงงานและกระทรวงฯ รวมทั้งได้มีส่วนร่วมตัดสินใจในแผนงานและกิจกรรมของโรงงานที่ส่งผลต่อชุมชนตามหลักธรรมาภิบาลสิ่งแวดล้อม ปัจจุบันมีสถานประกอบการผ่านเกณฑ์ธรรมาภิบาลสิ่งแวดล้อม ปี 2551-2560 จำนวนทั้งสิ้น 2,135 ราย ในปี 2559 มีผู้ได้รับ ใบประกาศนียบัตร จำนวน 184 ราย ในปี 2560 คาดว่าจะมีผู้ผ่านเกณฑ์ จำนวน 200 ราย และปี 2561 มีเป้าหมายจะเปิดรับสมัครสถานประกอบการ จำนวน 150 ราย โดยเฉพาะรายที่มีปัญหากับชุมชนควรเข้าร่วมโครงการนี้
ทั้งนี้ กระทรวงยังสร้างเครือข่ายความร่วมมือการเฝ้าระวังด้านสิ่งแวดล้อมของประชาชน รวมกว่า 432 เครือข่าย ครอบคลุมโรงงานที่มีปัญหาใน 54 จังหวัด ซึ่งผลการสำรวจความพึงพอใจโดยรวมของประชาชน เมื่อโรงงานเข้าโครงการดังกล่าว ปรากฏว่ามีระดับความพึงพอใจมากกว่า 80%
