พระโอวาท:การใช้อำนาจ
คอลัมน์ บทบรรณาธิการ
พระโอวาท:การใช้อำนาจ – พระโอวาทจากสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ที่ประทานแก่คณะรัฐมนตรีในสัปดาห์นี้ แม้จะมีเนื้อหาเกี่ยวกับฝ่ายบริหารโดยตรง แต่ก็เป็นธรรมแก่และประชาชนทั่วไปได้ศึกษา คิดใคร่ครวญ และนำไปปฏิบัติ รวมถึงตรวจสอบการทำงานของรัฐบาล
เพราะใจความสำคัญของพระโอวาทอยู่ที่การใช้อำนาจในการบริหาร เพื่อประโยชน์ของส่วนรวมอย่างมีสติ
เป้าหมายของการใช้อำนาจโดยฝ่ายบริหาร คือการทำนุบำรุงบ้านเมืองไทยให้เป็นปกติสุขร่มเย็น มีความมั่นคงปลอดภัยและเจริญก้าวหน้าในทุกด้าน
ขณะที่การใช้อำนาจเป็นอุปกรณ์สำคัญในการทำงาน
สมเด็จพระสังฆราชทรงแนะนำให้ผู้ใช้อำนาจพึงหมั่นฝึกอบรมตน ให้มีสติระลึกรู้ เป็นเครื่องกำกับการกระทำทางกายและวาจาอยู่ตลอดเวลา
เพื่อไม่ให้เกิดภาวะเหลิงอำนาจ หรือหลงอำนาจ จนนำไปสู่การกระทำอันมิชอบด้วยหน้าที่
ทรงย้ำให้คณะรัฐมนตรีมั่นคงในคุณธรรม จริยธรรมของความเป็นผู้ใหญ่ ซื่อสัตย์สุจริต เสียสละ อดทน และพากเพียร
โดยมีสติสำนึกรู้ไว้เสมอว่า ความชอบด้วยกฎหมายและความชอบธรรมแห่งฐานะที่ดำรงอยู่ คือ อำนาจที่แท้จริง
และอำนาจไม่อาจเกิดได้โดยชอบ หากไม่มีรากฐานจากคุณธรรม
หากคณะรัฐมนตรีน้อมนำพระโอวาท ดังกล่าวเป็นเครื่องเตือนสติ และเป็นตัวอย่างทางการเมือง การแก้ไขปัญหาต่างๆ น่าจะเป็นไปในทิศทางที่ดีขึ้น และได้รับการยอมรับจากประชาชนมากขึ้น
เพราะคณะรัฐบาลเป็นผู้ใช้อำนาจในการกำกับการทำงานของข้าราชการ สมาชิกพรรคการเมือง และบุคลากรในฝ่ายบริหารทั้งหมด
ที่ผ่านมาน่าจะทบทวนพิจารณาว่า การใช้อำนาจของรัฐบาลต่อประชาชนตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันนั้นเกิดปัญหาอยู่หลายกรณี
บางกรณีกระทบต่อเรื่องสิทธิมนุษยชน บางกรณีเป็นต้นเหตุแห่งการทุจริต และบางกรณีก่อให้เกิดความไม่เท่าเทียมในสังคม
ปัญหาเหล่านี้จะบรรเทาเบาบางลงได้ เมื่อรัฐบาลตระหนักถึงอำนาจที่แท้จริงตามที่ปรากฏในพระโอวาทครั้งนี้