ตอบโจทย์คนไทย-ต้องแก้ไขรัฐธรรมนูญ

หมายเหตุ – องค์กรตรวจสอบการธำรงไว้ซึ่งหลักนิติธรรม กลุ่มพลังประชาธิปไตย ไร้พรมแดน จัดงานเสวนาเรื่อง “ตอบโจทย์ประเทศไทย ทำไมต้องแก้ไขรัฐธรรมนูญ” ที่ศูนย์วัฒนธรรม พุทธวิชชาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร โดยมีตัวแทนพรรคการเมืองและองค์กรการเมืองร่วมเสวนา

• จตุพร พรหมพันธุ์

  ประธาน นปช.

รัฐธรรมนูญ 2560 เป็นฉบับที่แก้ไขได้ยากที่สุด แม้จะระบุว่าให้แก้ไขได้ แต่ในทางปฏิบัติแทบจะทำไม่ได้เลย เพราะเสียงที่ต้องใช้แก้ไขจะต้องได้เกินครึ่งหนึ่งของเสียงสมาชิกรัฐสภา คือต้องใช้เสียง 376 เสียง เป็นเสียงส.ว. 1 ใน 3 ซึ่งในทางปฏิบัติ ส.ว.ไม่มีทางสนับสนุน เพราะประเด็นหลักที่จะแก้ไขด้วยคือ อำนาจส.ว.ในการเลือกนายกรัฐมนตรี ฉะนั้น ในทางการเมืองแทบเป็นไปไม่ได้ จึงเสนอแนวคิดว่า พรรคการเมืองไม่ว่าจะฝ่ายไหน หากต้องการแก้ไขรัฐธรรมนูญได้สำเร็จ จะใช้พรรคการเมืองนำไม่ได้เพราะส.ว.จะไม่ให้ความร่วมมือโดยเด็ดขาด

สิ่งสำคัญที่สุดคือ การแก้ไขรัฐธรรมนูญ 2560 หากประชาชนไม่ส่งเสียงเดียวกันคงยาก ซึ่งกระบวนการแก้รัฐธรรมนูญ คือเราต้องอธิบายให้ประชาชนเห็นถึงปัญหาความเดือดร้อน โดยปัญหาที่ประชาชนเจอในวันนี้มี 3 อย่างคือ เจอน้ำท่วม เจอน้ำแล้ง และเจอพล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกฯและรมว.กลาโหม เราจึงต้องลงไปทำความเข้าใจกับประชาชนก่อน

วันนี้เราต้องการปลดแอกเผด็จการ เราต้องการชัยชนะด้วยประชาชน ฝ่ายประชาธิปไตยต้องออกแบบและลดอัตตาลง ผมพร้อมเป็นผู้ตาม ไม่จำเป็นต้องเป็นแถวหน้า เป็นแถวสุดท้ายก็ได้ แต่ขอให้แก้รัฐธรรมนูญได้สำเร็จ จะต้องได้เสียงประชาชนมากกว่า 5 หมื่นชื่อ ต้องทำให้คนไทยพูดเป็นเสียงเดียวกันหมดว่าต้องแก้รัฐธรรมนูญได้แล้ว ไม่เช่นนั้นจะเดือดร้อนกว่าที่ประสบอยู่อีกหลายเท่า และเราต้องได้เสียงส.ว.ทั้ง 250 คน ซึ่งจะทำได้จริงจะต้องเกิดขึ้นจากประชาชนที่มีความแข็งแรงเท่านั้น

• พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง
  เลขาธิการพรรคประชาชาติ

เราควรมาร่วมกันทำบ้านเมืองให้เกิดสันติภาพ สันติสุข ซึ่งระบอบประชาธิปไตยจะทำให้ประชาชนอยู่ดี กินดี มีความสุข เราต้องทำให้ประเทศเป็นประชาธิปไตย ซึ่งรัฐธรรมนูญฉบับนี้มองคนเป็นทาสในหลายมาตรา เราต้องลุกขึ้นมาช่วยตัวเอง

ต้องเอาประชาธิปไตยกลับคืนมา เรายังมีความคิดที่ผิดพลาด เช่น การมองที่ดินเป็นทรัพย์สินของรัฐ ทั้งที่ควรเป็นของประชาชน และอีกหลายๆ อย่างที่ประชาชนถูกมองเป็นทาส

วันนี้เราต้องมีรัฐธรรมนูญที่ดี ต้องทำให้คนมีการศึกษาที่ดี ทำอย่างไรก็ได้ ให้คนกินดีอยู่ดี มีนโยบายที่ดี เกษตรกรมีที่ทำกิน คนไร้บ้านจะมีที่อยู่ รัฐ เอาที่ดินซึ่งควรเป็นของประชาชนไปให้คนเช่า ในขณะที่ประชาชนไม่มีสิทธิ ได้เช่า เพราะเราไปคิดว่าที่ดินเป็นของรัฐ

สำคัญที่สุดคือ เราต้องมีผู้นำที่ดี ทั้งหมดนี้จะเป็นรูปธรรมได้ เราต้องแก้รัฐธรรมนูญ ซึ่งรัฐธรรมนูญที่ดีไม่ควรให้คนทำรัฐประหารมาร่าง แต่ควรให้ประชาชน กลุ่มคนจากส่วนต่างๆ กลุ่มชาติพันธุ์ ที่มีความเป็นประชาธิปไตย มาร่วมกันร่าง เราต้องมาทำรัฐธรรมนูญเพื่อกำหนดชะตาชีวิตของเราเอง และรัฐธรรมนูญฉบับนี้จะต้องเป็นรัฐธรรมนูญฉบับที่คืนสิทธิให้ประชาชน

• เผ่าภูมิ โรจนสกุล
  รองเลขาธิการพรรคเพื่อไทย

รัฐธรรมนูญฉบับนี้มีผลทำให้แก้ปัญหา เศรษฐกิจ ไม่ได้เพราะไม่เปิดช่องให้ประชาชนเลือกคนมาบริหารประเทศและแก้ไขปัญหาได้ หากไม่แก้รัฐธรรมนูญฉบับนี้ การเลือกตั้งครั้งต่อไปเราจะได้พรรคเดิม คนเดิม เข้ามาต่อไปอีก ซึ่งตรงนี้มีผลต่อระบบเศรษฐกิจ เพราะไม่มีความยึดโยงระหว่างประชาชนกับรัฐบาล ซึ่งการ ใช้งบประมาณต่างๆ ในรัฐบาลชุดนี้คือ การนำไปซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์ ไม่ได้ตกมาถึงมือประชาชน ไม่ว่าการแก้ปัญหาปากท้อง หรือการกระจายอำนาจ

นอกจากนี้ รัฐธรรมนูญฉบับนี้ทำให้พรรคใหญ่ที่ยึดโยงกับประชาชนอ่อนแอลง อย่างพรรค เพื่อไทย วันนี้เราไม่มีส.ส.บัญชีรายชื่อเลยแม้แต่คนเดียว คนเก่ง คนมีความรู้ ความสามารถ ไม่ได้เข้าสภาเลย และในอนาคตจะมีพรรคเล็กเกิดขึ้นมาก ซึ่งไม่ได้เกิดขึ้นจากความพยายามเป็นทางเลือก หรือการสร้างนโยบายเพื่อประชาชน แต่เกิดขึ้นเพื่อหวังเอาเสียง 2-3 หมื่นเสียง เข้าสภาเท่านั้น

อำนาจของประชาชนที่ลดลง ทำให้รัฐบาลไม่จำเป็นต้องทำเพื่อประชาชน วันนี้การแก้รัฐธรรมนูญแม้จะเป็นไปได้ยาก แต่ในมุมรัฐศาสตร์ การเปลี่ยนแปลงต่างๆ เกิดจากประชาชน เสียงของประชาชนยิ่งใหญ่ และทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้ แม้จะบอกว่ารัฐธรรมนูญฉบับนี้ผ่านการทำประชามติ มาแล้ว แต่ประชาชนได้เห็นปัญหาของรัฐธรรมนูญฉบับนี้แล้ว ดังนั้น การเรียกร้องให้ทำประชามติอีกครั้งไม่ใช่สิ่งที่ผิด เพราะประชาชนได้เห็นสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นจากวันนั้นแล้ว

พรรคเพื่อไทยจะมุ่งมั่นเดินหน้าทำความ เข้าใจกับประชาชน ให้ได้รู้ถึงปัญหาของรัฐธรรมนูญ ฉบับนี้ เราอาจจะทำประชามติก่อน 1 ครั้ง เพื่อให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ซึ่งผมอยากให้เราช่วยกันแสดงพลังในตอนนั้น ขอเรียกร้องให้พวกเราออกมาร่วมกันสร้างรัฐธรรมนูญที่มาจากพวกเราทุกคน

• สุชาติ ธาดาธำรงเวช
  อดีตรมว.คลัง

รัฐธรรมนูญ 2560 ร่างโดยคณะรัฐประหาร ตัวรัฐธรรมนูญจึงมีเงื่อนไขและข้อจำกัดมาก เพื่อคงไว้ซึ่งอำนาจเผด็จการ ทำให้ประเทศไทยไม่เป็นระบอบประชาธิปไตยของประชาชน โดยประชาชน เพื่อประชาชน แต่ทำให้ประเทศยังคงอยู่ภายใต้ระบบกึ่งเผด็จการ โดยเผด็จการ

เพื่อชนชั้นอนุรักษนิยมโดยที่ประชาชนไม่มีส่วนร่วม เพื่อให้ตอบสนองของฝ่ายอนุรักษนิยมที่ต้องการให้ประเทศไทยอยู่แบบเดิมๆ ไม่รับการเปลี่ยนแปลง ดังนั้น ควรมีการแก้ไขให้สามารถร่างรัฐธรรมนูญขึ้นมาใหม่ ให้มีลักษณะเปิดกว้าง และควรร่างโดยตัวแทนประชาชน และนักกฎหมายมหาชน ที่ ไม่ยึดติดกรอบอนุรักษนิยมแบบเดิมๆ

ผลร้ายของรัฐธรรมนูญ 2560 ทำให้เกิดความต่อเนื่องในการบริหารประเทศของคณะรัฐประหาร ซึ่งทำลายความเชื่อมั่นทางเศรษฐกิจ และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ทำให้การลงทุนจากทั้งในและต่างประเทศ ลดลงมาตลอด ประชาชนยากจนลงมองไม่ห็นอนาคต

นอกจากนี้ รัฐบาลอนุรักษนิยมยังจัด งบประมาณเพื่อเป้าหมายของตนเอง มุ่งเน้นจัดซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์ การใช้จ่ายเพื่อโฆษณาตนเอง จนภาครัฐมีหนี้มากเกือบ 7 ล้านล้านบาท คิดเป็น 4 เปอร์เซ็นต์ของ จีดีพี ซึ่งรัฐธรรมนูญ 2560 ยังทำให้กลุ่มอนุรักษนิยมจัดตั้งรัฐบาลได้เสมอ และได้เกิดความร่วมมือระหว่างรัฐบาลกับนายทุนขนาดใหญ่ โดยใช้ระบบกฎหมายและกฎระเบียบ ทำให้รูปแบบระบบเศรษฐกิจไทยเป็นเศรษฐกิจกึ่งผูกขาด

การรณรงค์แก้ไขรัฐธรรมนูญครั้งนี้ หากทำตามวิธีการเดิมๆ จะแก้ไขได้ยากมากจนอาจเป็นไปไม่ได้เลย เนื่องจากความเข้มงวดของตัวรัฐธรรมนูญเอง จึงควรรณรงค์ให้ประชาชนตื่นตัวให้มาก ซึ่งรัฐธรรมนูญใหม่ควรเป็นรัฐธรรมนูญที่ เปิดกว้าง มีกรอบคิดสมัยใหม่ ให้ประชาชนมีส่วนร่วมทุกขั้นตอน

ที่สำคัญต้องมีจำนวนมาตราไม่มาก ไม่มีระเบียบข้อบังคับมากและอำนาจรัฐ ควรมี 3 อำนาจคือ รัฐสภา รัฐบาล และศาล ซึ่งอำนาจทั้งหมดต้องมาจากประชาชน หากจำเป็นต้องมีองค์กรอิสระก็ให้มีอำนาจลดลง และให้มีเท่าที่จำเป็น

• พรรณิการ์ วานิช
  โฆษกพรรคอนาคตใหม่

ไม่ว่ารัฐบาลดีแค่ไหนก็ไม่สามารถทำให้ปาก ท้องของประชาชนดีขึ้น ถ้าไม่มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ต่อให้มีรัฐบาลที่เก่งกาจ แต่หากบริหารประเทศไปเรื่อยๆ แล้วถูกรัฐประหาร และมีการเปลี่ยนรัฐธรรมนูญบ่อยๆ ประเทศก็ไปไม่ได้ ซึ่งปัญหาตอนนี้พรรคการเมืองอยู่ในสภาพลำบาก

การเลือกตั้งที่ผ่านมามีปัญหามาก การข่มขู่คุกคามนักการเมืองและผู้สนับสนุนพรรค การแสดงสิทธิเสรีภาพทางอินเตอร์เน็ต นักการเมืองฝ่ายค้านถูกจับ ถูกตั้งข้อหาได้ตลอดเวลา และยังมีการใช้ข่าวปลอม เพราะการทำงานของพรรคฝ่ายค้านเป็นที่พึงพอใจของประชาชน เขาจึงใช้ข่าวปลอมลดความน่าเชื่อถือฝ่ายที่ทำงานให้ประชาชน

ดังนั้น การจะทำรัฐธรรมนูญให้กลับมาเป็นของประชาชน โดยยึดโยงประชาชน เพื่อให้เศรษฐกิจปากท้องดีขึ้น คงใช้พรรค การเมืองอย่างเดียวไม่ได้ แต่ประชาชนต้องเห็นว่าการต่อสู้ต้องทำโดยประชาชน แต่ถ้าประชาชนออกมาแล้วตายก็ไม่โอเค ไม่มีอุดมการณ์ทางการเมืองใดมีค่าพอที่เราจะตายเพื่อมัน เราไม่อยากให้มีใครตายเพื่ออุดมการณ์ทางการเมือง แต่เราอยากให้ทุกคน ลุกขึ้นมาสู้

สิ่งแรกที่เราต้องสู้ในการได้มาซึ่งรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ คือสิทธิในการเรียกร้องของประชาชน ตลอด 10 ปีที่ผ่านมาเราอยู่ภายใต้ทัศนคติที่ว่ามีม็อบ ป่วนเมือง มีม็อบต้องมีคนตาย มีม็อบของขายไม่ได้ ต้องไม่ใช่แบบนั้น เพราะการเดินขบวนอย่างสันติเป็นเรื่องปกติในประเทศประชาธิปไตย ฝรั่งเศส สหรัฐอเมริกา อังกฤษ มีการเดินขบวนแทบทุกวันก็อยู่กันได้และ ไม่มีใครตาย ทำตรงนี้ให้ได้ และเรียกร้องว่าสิทธิในการอยู่บนถนน เพื่อเรียกร้องรัฐธรรมนูญของประชาชนเป็นสิทธิที่ทุกคนทำได้ และไม่ต้องตาย ไม่ต้องขัดแย้ง ไม่ต้องทะเลาะกัน

ใครอยากให้รัฐธรรมนูญเป็นแบบไหนออกมารณรงค์ ไม่ใช่เฉพาะบนท้องถนน แต่จัดเวทีในโรงเรียน ในมหาวิทยาลัย ให้ ทุกคนมามีสิทธิ์พูดว่า อยากได้กฎหมายสูงสุดของประเทศ แบบไหน เราทุกคนมีอำนาจกำหนดว่าจะให้กฎหมายสูงสุดที่ใช้คุ้มครองสิทธิเสรีภาพเรา เป็นแบบไหน

รัฐธรรมนูญที่เขียนโดยนักกฎหมาย แต่ไม่ได้เขียนขึ้นจากความต้องการของประชาชน ไม่มีประชาชนอยู่ในหัวใจก็ไม่มีความหมาย รัฐธรรมนูญ 20 ฉบับ มีเพียงฉบับเดียวคือปี 2540 ที่พอจะยึดโยงประชาชน เราต้องทำขึ้นมาอีกครั้ง อย่าคิดว่านักกฎหมายคือ ผู้คุมการเขียนรัฐธรรมนูญ แต่ประชาชนคือผู้ต้องแสดงออกว่า อยากให้กฎหมายสูงสุดของประเทศระบุเรื่องอะไรไว้

ทั้งนี้ ประชาชนต้องเรียกร้องให้เกิดสภาร่างรัฐธรรมนูญ (ส.ส.ร.) ที่มาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน เอาข้อเรียกร้องต่างๆ จากเวทีที่ตั้งขึ้นเป็นหมื่นเป็นแสนเวทีใส่เข้าไป ใช้เวลา ใช้ความอดทน แต่จะได้รัฐธรรมนูญที่มาจากประชาชนจริงๆ นี่คือวิธีที่จะได้รัฐธรรมนูญฉบับใหม่อย่างสันติ แล้วเราจะได้รัฐบาลที่มีเสถียรภาพ ประสิทธิภาพ มาบริหารประเทศให้ประชาชน