วิกฤตและโอกาส : คอลัมน์ บทบรรณาธิการ – 2563 เหมือนจะเป็นปีที่ไม่เปิดโอกาสให้คนไทยและประชากรอีกหลายประเทศในโลกได้หยุดพักผ่อนหายใจ

เริ่มต้นจากปัญหาความถดถอยทางเศรษฐกิจที่ต่อเนื่องยาวนานมาหลายปี ช่วงต้นปีก็มีเหตุการณ์ที่เกือบจะเป็นชนวนสงครามหรือวิกฤตการณ์ระหว่างประเทศ ตามมาด้วยปัญหามลพิษจากฝุ่นพิษที่วนเวียนกลับมาตามฤดูกาลเหมือนจะไม่มีวันสิ้นสุด

ก่อนจะถูกสำทับด้วยการแพร่ระบาดของไข้หวัดชนิดใหม่ ซึ่งส่งผลสะเทือนต่อทั้งความปลอดภัยในชีวิต และจะก่อให้เกิดปัญหาเศรษฐกิจในภายหลัง

ยังไม่นับว่ามีปัญหาภัยแล้งรุนแรงรออยู่ด้วย

ปัญหาเหล่านี้ ด้านหนึ่งย่อมเป็นหินลองทองเป็นเครื่องพิสูจน์ฝีมือของรัฐบาล ว่าจะสามารถรับมือหรือจัดการให้สังคมผ่านพ้นวิกฤตไปโดยบอบช้ำน้อยที่สุดได้หรือไม่ มีความสามารถพอที่จะเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาสได้หรือไม่

ยกตัวอย่างเช่นปัญหาฝุ่นพิษที่เกิดขึ้นซ้ำแล้วซ้ำเล่า จะถูกแปรให้เป็นนโยบายผลักดันให้เกิดอุตสาหกรรมรถยนต์ไฟฟ้า ซึ่งเป็นทั้งอนาคตของโลก และสามารถลดปัญหามลพิษได้อย่างยั่งยืนในอนาคตหรือไม่

ปัญหาภัยแล้งจะนำไปสู่การปฏิรูประบบบริหารจัดการน้ำ หรือการเปลี่ยนโครงสร้างการผลิตทางการเกษตรหรือไม่

ตัวอย่างเหล่านี้คือเครื่องชี้วัดสติปัญญาและความกล้าหาญในการทำงานทั้งสิ้น

บทเรียนจากประวัติศาสตร์ชี้ให้เห็นมาโดยตลอดว่า สังคมหรือประเทศใด มีรัฐหรือรัฐบาลที่สามารถพลิกวิกฤตให้เป็นโอกาส สังคมนั้นย่อมมีแนวโน้มที่จะก้าวเดินไปข้างหน้าได้อย่างสุขสงบและมั่นคง

ในทางตรงข้าม สังคมหรือประเทศที่มีรัฐ ซึ่งขาดความสามารถในการจัดการ ย่อมมีความเสี่ยงสูงที่จะเดินไปสู่ความล้มเหลว

รัฐบาลที่ดีจึงต้องรู้จักประเมินสถานการณ์และประเมินตัวเองตามความเป็นจริง ไม่หลอกตัวเองหรือดันทุรังอยู่ในตำแหน่ง

เพียงเพราะปรารถนาในอำนาจและผลประโยชน์ของตนหรือพวกพ้อง