การฝึกนับว่ามีความจำเป็นอย่างยิ่งของทุกเหล่าทัพ เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมที่จะปฏิบัติภารกิจสำคัญในการรักษาอธิปไตยและผลประโยชน์ของชาติตลอดจนภารกิจอื่นที่ได้รับมอบหมาย
สำหรับในส่วนของกองทัพเรือนั้น ก็ได้จัดทำแผนการฝึกและดำเนินการฝึกเพื่อเตรียมความพร้อมของกำลังรบในหน่วยต่างๆ เป็นประจำทุกปี
เริ่มจากการฝึกภายในกองทัพเรือเองอย่าง การฝึกกองทัพเรือ ประจำปี ที่เป็นการบูรณาการ หน่วยงานต่างๆ ของกองทัพเรือ ด้วยการนำขีดความสามารถในการปฏิบัติการทางเรือตามสาขาต่าง ๆ การปฏิบัติและการสนับสนุนของกรมในส่วนบัญชาการ ส่วนยุทธบริการ และส่วนการศึกษา ที่มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน มาทำการฝึกภายใต้สถานการณ์การฝึกเดียวกันและใช้ทรัพยากรร่วมกัน ไปจนถึงการฝึกร่วม / ผสม กับ มิตรประเทศ
อาทิ การฝึกผสมการัต กับ กองทัพเรือและนาวิกโยธิน สหรัฐ ฯ และ กองทัพเรือสิงคโปร์ กองทัพเรือ การฝึกร่วม/ผสม คอบร้าโกลด์ ระหว่างกองทัพไทยกับ กองทัพสหรัฐฯ และมิตรประเทศ การฝึก RTN – RAN PASSEX กับ กองทัพเรือออสเตรเลีย การฝึกผสม Guardian Sea 2017 กับ กองทัพเรือสหรัฐฯ
ช่วงเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2560 ที่ผ่านมา นับเป็นอีกหนึ่งหน้าประวัติศาสตร์ของกองทัพเรือ ที่ พลเอก สุรพงษ์ สุวรรณอัตถ์ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด พร้อมด้วย พลเอกเฉลิมชัย สิทธิสาท ผู้บัญชาการทหารบก พลเรือเอกณะ อารีนิจ ผู้บัญชาการทหารเรือ พลอากาศเอกจอม รุ่งสว่าง ผู้บัญชาการทหารอากาศและ พลตำรวจเอกจักรทิพย์ ชัยจินดา ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ได้พร้อมหน้าพร้อมตาบนเรือหลวงจักรีนฤเบศร ที่ลอยลำอยู่กลางอ่าวไทย เพื่อร่วมสังเกตการณ์ในการฝึกภาคทะเล ของการฝึกกองทัพเรือ ประจำปี 2560
ซึ่งการฝึกในปีนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบกระบวนการวางแผนทางทหารทดสอบการอำนวยการยุทธ์ของศูนย์ปฏิบัติการต่าง ๆ ของกองทัพเรือ และทดสอบขีดความสามารถในการปฏิบัติการของหน่วยต่าง ๆ โดยเป็นการฝึกปีที่ 2 ตามวงรอบการจัดการฝึก 2 ปี ต่อเนื่องจากการฝึกกองทัพเรือ ประจำปี 2559 ที่เป็นการฝึกในสถานการณ์ปกติจนถึงขั้นความขัดแย้งระดับต่ำ
สำหรับการฝึกปีนี้จะทำการฝึกในสถานการณ์ความขัดแย้งระดับกลางจนถึงระดับสูง โดยรายการฝึกที่สำคัญในการฝึกกองทัพเรือ ประจำปี 2560 ประกอบด้วย การฝึกยุทธวิธีร่วมกองเรือ การฝึกปฏิบัติการร่วมระหว่างกำลังทางเรือและอากาศยาน การฝึกป้องกันพื้นที่ของทัพเรือภาคที่ 1 ทัพเรือภาคที่ 2 ทัพเรือภาคที่ 3 การฝึกยิงอาวุธทางยุทธวิธีของหน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่งประจำพื้นที่ การฝึกปฏิบัติการยุทธสะเทินน้ำสะเทินบก และการฝึกส่งผ่านกำลังทางบก รวมทั้งการฝึกสนธิกำลังดำเนินกลยุทธ์ด้วยกระสุนจริง
ส่วนสำคัญของการฝึกกองทัพเรือ ประจำปี 2560 ในครั้งนี้ ได้มีการเชิญกำลังของกองทัพบกและกองทัพอากาศมาเข้าร่วมการฝึกในระดับยุทธวิธี โดยทั้งสองเหล่าทัพได้ส่งกำลังพลและยุทโธปกรณ์เข้าร่วมการฝึกภาคสนาม/ภาคทะเลด้วย
ซึ่งในขั้นต้นของการฝึก ได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการพัฒนาการปฏิบัติการร่วม ระหว่าง กองทัพเรือ และ กองทัพอากาศ เพื่อทำหน้าที่วางแผน อำนวยการประสานงาน และเสนอแนะข้อมูลเกี่ยวกับแนวคิดในการพัฒนาขีดความสามารถและการเสริมสร้างกำลังกองทัพ เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติการร่วมระหว่าง กองทัพเรือ และ กองทัพอากาศ
รวมทั้งพิจารณาแนวทางการพัฒนาการฝึกและการใช้กำลังในการปฏิบัติการร่วมระหว่างกำลังทางเรือ และกำลังทางอากาศ โดยมี รองเสนาธิการของเหล่าทัพ ที่รับผิดชอบในสายงานยุทธการ เป็นประธานกรรมการ และมี คณะกรรมการที่เป็นฝ่ายอำนวยการที่รับผิดชอบงานด้านนโยบายและแผน รวมทั้งได้มีการเชิญผู้แทนเหล่าทัพมาร่วมประชุมวางแผนและให้คำปรึกษาเกี่ยวกับแนวทางการใช้กำลังในขั้นการฝึกปัญหาที่บังคับการ
ดังนั้น การฝึกฯ ในปีนี้นอกจากจะมีกำลังทางเรือของกองทัพเรือเป็นหน่วยฝึกแล้ว จะมีกำลังทางบกและกำลังทางอากาศมาทำการฝึกดำเนินกลยุทธด้วยกระสุนจริง ที่สนามฝึกกองทัพเรือ บ้านจันทเขลม จังหวัดจันทบุรี และกำลังรบทั้งในส่วนของกองทัพบก และกองทัพอากาศมาร่วมการฝึกภาคสนามกับกองเรือในทะเล
โดย กองทัพบก ได้ปรับแผนการฝึกของ กองพลทหารราบที่ 2 รักษาพระองค์ มาร่วมการฝึกกองทัพเรือประจำปี 2560 และกองทัพอากาศ ได้ปรับแผนการทดสอบการใช้กำลังกองทัพอากาศ ประจำปี 2560 ตามแผนเฉลิมอากาศ โดยจัด เครื่องบินขับไล่แบบJAS – 39 (GRIPPEN) เครื่องบินตรวจการณ์ SAAB 340 (AEW) เครื่องบินขับไล่แบบ F-16 มาร่วมการฝึกกองทัพเรือประจำปี 2560 ในครั้งนี้ด้วย
สำหรับหัวข้อการฝึกที่สำคัญในครั้งนี้ ประกอบด้วย การฝึกยุทธวิธีร่วมกองเรือ การฝึกปฏิบัติการร่วมระหว่างกำลังทางเรือและอากาศยาน การฝึกป้องกันพื้นที่ของทัพเรือภาคที่ 1 ทัพเรือภาคที่ 2ทัพเรือภาคที่ 3 การฝึกยิงอาวุธทางยุทธวิธีของหน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่งประจำพื้นที่ การฝึกปฏิบัติการยุทธสะเทินน้ำสะเทินบกและการฝึกส่งผ่านกำลังทางบก รวมทั้งการฝึกสนธิกำลังดำเนินกลยุทธ์ด้วยกระสุนจริง
ซึ่งการฝึกกองทัพเรือ ประจำปี 2560 นับได้ว่าเป็นการเตรียมความพร้อมที่สำคัญตามภารกิจ บทบาทหน้าที่ที่กองทัพเรือได้รับ และทำให้สามารถพัฒนาหน่วยกำลังรบที่มีขีดความสามารถอยู่ในระดับมาตรฐาน (Standard Navy) ไปสู่ระดับมืออาชีพ (Professional Navy) ตามนโยบายผู้บัญชาการทหารเรือ
เมื่อทำการฝึกครบวงรอบ 2 ปีแล้ว กำลังรบของกองทัพเรือทั้งในส่วนใช้กำลัง ส่วนเตรียมกำลังและส่วนสนับสนุนจะมีความเข้มแข็งและมีความพร้อมรับมือกับภัยคุกคามทุกรูปแบบ ตั้งแต่การรักษากฎหมายทางทะเล การช่วยเหลือประชาชนจากภัยพิบัติทางทะเล ไปจนถึงการรักษาอธิปไตยของชาติทางทะเล
ซึ่งอาจกล่าวได้ว่า การฝึกกองทัพเรือ ในครั้งนี้ ส่งสัญญาณให้ประเทศเพื่อนบ้านในภูมิภาค ได้หันมามอง กองทัพเรือไทย ถึงความร่วมมือในการบูรณาการการฝึกร่วมกันของทั้ง 3 เหล่าทัพ ในการพิทักษ์รักษาอธิปไตยของประเทศ รวมถึงตำรวจน้ำ ในบทบาทของ ศูนย์ประสานการปฏิบัติในการรักษาผลประโยชน์ของชาติทางทะเล
นอกจากความร่วมมือกับ 3 เหล่าทัพอันแสดงให้เห็นถึงการบริหารจัดการที่เป็นเลิศและคุ้มค่ากับงบประมาณที่ได้รับแล้ว การสร้างเสริมความสัมพันธ์ทางการทหารกับมิตรประเทศ ยังเป็นสิ่งที่กองทัพเรือให้ความสำคัญ โดยได้มีการจัดกำลังเข้าร่วมฝึกและเยี่ยมเยือนในโอกาสต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง
อีกทั้งช่วงระหว่าง 9 – 24 พฤษภาคม 2560 ที่ผ่านมา สาธารณรัฐสิงคโปร์ ได้จัดให้มีงานIMDEX ASIA 2017 ประกอบด้วย งานสวนสนามทางเรือนานาชาติ(International Maritime Review:KMR) เนื่องในโอกาสครบรอบ 50 ปี การก่อตั้งกองทัพเรือ สาธารณรัฐสิงคโปร์ และการฝึกผสม The Sixth Westem Pacific Naval Symposium Maritime Sea Exercise (6th WMSX)
กองทัพเรือได้จัดกำลังประกอบด้วย เรือหลวงจักรีนฤเบศร เรือหลวงนเรศวร และ เรือหลวงสุโขทัย ร่วมงาน และในห้วงระยะเวลาเดียวกันนี้ กองทัพเรือ ยังได้จัด เรือหลวงนเรศวร เข้าร่วมการฝึกผสมพหุภาคีCARAT 17 กับ กองทัพเรือสหรัฐฯ และ กองทัพเรือสิงคโปร์ ระหว่าง 10 -12 พฤษภาคม 2560
โดยใช้พื้นที่ฝึกระหว่างบริเวณอ่าวไทยตอนล่างจนถึงฐานทัพเรือ ชางงี ประเทศสาธารณรัฐสิงคโปร์ และในช่วงปลายเดือนพฤษภาคมนี้ กองทัพเรือก็ได้จัดเรือหลวงสุโขทัยทำการฝึก RTN – RAN PASSEX กับกองทัพเรือออสเตรเลีย ระหว่าง 19 – 23 พฤษภาคม 2560 พื้นที่การฝึกบริเวณเส้นทางเดินเรือระหว่างฐานทัพเรือชางงี ประเทศสาธารณรัฐสิงคโปร์ ถึงฐานทัพเรือสัตหีบ
และในช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2560 กองทัพเรือ ได้ต่อยอดการ ฝึกของเรือหลวงนเรศวร ที่เสร็จสิ้นจากการฝึกการัต ร่วมกับ เรือหลวงล่องลม ทำการฝึกผสม Guardian Sea 2017 กับ กองทัพเรือสหรัฐฯ ที่ได้จัด เรือดำน้ำชั้นลอสแองเจลิส และ เรือพิฆาต USS STETHEM รวมถึง อากาศยาน เข้าร่วมฝึก ระหว่าง 22 – 27พฤษภาคม 2560 ในพื้นที่การฝึกบริเวณทะเลอันดามัน
โดยมีหัวข้อการฝึกที่สำคัญ ประกอบด้วย การจัดนายทหารสังเกตการณ์การฝึกลงเรือดำน้ำชั้นลอสแองเจลิส ของกองทัพเรือสหรัฐฯ การฝึกความคุ้นเคย(Familiarization) การฝึกตรวจจับและติดตามเป้า(TRACKEX)เรือดำน้ำ การฝึกแบบอิสระ(Free Play) การฝึกการขัดขวางค้นหาเรือดำน้ำในการเดินทางผ่านในพื้นที่ของหน่วยปราบเรือดำน้ำ การฝึกการเดินทางของหน่วยปราบเรือดำน้ำ ในพื้นที่ที่มีเรือดำน้ำปฏิบัติการ
ในอนาคตอันใกล้เมื่อเรือดำน้ำ เข้าประจำการในกองทัพเรือ ก็จะทำให้เป็นการเพิ่มศักยภาพในมิติใต้น้ำและจะส่งผลการเสริมสร้างกำลังในครั้งนี้ จะเป็นที่จับตาของประเทศต่าง ๆ ในภูมิภาคอีกครั้งหนึ่ง
