ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

ฝีมือกะหร่าง‘บ้านโป่งลึก-บางกลอย’ : รายงานพิเศษ

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’ – บ้านโป่งลึกและบ้านบางกลอย ต.ห้วยแม่เพรียง อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี อยู่ในเขตพื้นที่ป่าแก่งกระจาน เป็นพื้นที่ต้นแบบการประยุกต์แนวพระราชดำริของในหลวง รัชกาลที่ 9 ใน “โครงการแผนพัฒนาชนบทเชิงพื้นที่ประยุกต์ตามพระราชดําริ” โดยสถาบันปิดทองหลังพระฯ ร่วมกับ จ.เพชรบุรี อุทยานแห่งชาติแก่งกระจานและหน่วยราชการต่างๆ เน้นการพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านในหลากหลายมิติ ซึ่งชุมชนที่นี่ส่วนใหญ่เป็นชาว กะหร่าง (บ้างก็เรียกกะเหรี่ยงบ้าน)

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

อีกทั้งในช่วงไม่กี่ปีมานี้เปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวชุมชนด้วย ผู้มาเยือนสามารถ ล่องแพไม้ไผ่ตามลำน้ำเพชรบุรี ชมวิถีชุมชนบ้านบางกลอย ชมการทอผ้าลายปกาเกอะญอ พร้อมทั้งเดินชมวิถีเกษตรผสมผสาน และแม้จะอยู่ในพื้นที่ห่างไกล แต่ชาวบ้านก็ได้มีส่วนร่วมดูแลปัญหาลดโลกร้อน ด้วยการทำกระบอกไม้ไผ่ไว้ให้นักท่องเที่ยวได้ใช้กัน

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

“บ้านโป่งลึก-บางกลอย” อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานเข้าไปในป่าประมาณ 50 ก.ม. ช่วงหน้าฝนยิ่งเดินทางลำบากใช้เวลา 3-4 ชั่วโมง รถที่เข้าไปต้องเป็นรถกระบะโฟร์วีลส์ เพราะบางช่วงถนนขรุขระ ทั้งมีลำน้ำตัดผ่านทางถนนเป็นบางจุด หลังสถาบันปิดทองฯ เข้าไปพัฒนามีพื้นที่ที่มีน้ำใช้ตลอดปี 454 ไร่ และเกษตรกรมีรายได้จากการทำการเกษตรและพืชเศรษฐกิจที่มีมูลค่าสูงที่โครงการส่งเสริม เช่น ทุเรียน กาแฟและมะนาว ฯลฯ

นายผดุงศักดิ์ เบญจศีล หัวหน้าพื้นที่ต้นแบบ จ.เพชรบุรี สถาบันปิดทองหลังพระฯ เล่าถึงโครงการส่งเสริมชาวกะหร่างที่บ้านโป่งลึกและบางกลอย ปลูกกาแฟพันธุ์โรบัสต้าว่า ในปี 2562 มีสมาชิกกลุ่มผู้ปลูกกาแฟเพิ่มเป็น 43 ราย จำนวน 7,540 ต้น ในพื้นที่ 85 ไร่ จากเดิมปลูกกันไม่กี่ราย โดยปลูกแซมกับไม้ผลชนิดอื่นๆ ซึ่งก่อนหน้านี้ทางสถาบันปิดทองฯ สนับสนุนต้นกล้ากาแฟ

ขณะที่หลายหน่วยงานยังร่วมกันส่งเสริมให้ปลูก เช่น ทางเกษตร อ.แก่งกระจานแจกต้นกล้า และทางจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน และ ปตท. ก็สนับสนุน ด้วยการพาไปศึกษาดูงาน และแนะนำเรื่องการปลูก การผลิต การแปรรูปและบรรจุภัณฑ์ ใช้ชื่อแบรนด์ “HOEM” กาแฟโป่งลึก-บางกลอย

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

เดิมนั้นผลผลิตกาแฟของเกษตรกร 5 ราย ซึ่งเป็นรายที่ปลูกก่อน จำนวน 1.2 ตัน นำไปขายให้กับพ่อค้ารับซื้อที่ จ.ระนอง 1 ตัน ราคาก.ก.ละ 100 บาท แต่พบปัญหาคือระยะทางไกล จึงหันมาเน้นการแปรรูปขายให้กับนักท่องเที่ยวที่มาเที่ยวในชุมชน รวมถึงการขายผ่านตลาดออนไลน์ ซึ่งได้รับความสนใจเป็นอย่างดี

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

สำหรับผลผลิตในปี 2562 ได้ 1,500 ก.ก. เพิ่มขึ้น 300 ก.ก. ทั้งนี้เป็นผลผลิตจากต้นเดิมที่มีอายุครบให้ผลแล้ว ส่วนในปี 2564-2565 จะมีผลผลิตเพิ่มเนื่องจากต้นที่ปลูกเพิ่มใหม่มีอายุครบให้ผลผลิตแล้ว คาดว่าในปี 2564 จะเริ่มให้ผลผลิตเต็มที่ 5 ตัน ซึ่งทางกลุ่มจะบริหารจัดการ โดยเน้นแปรรูปเป็นกาแฟคั่วส่งขาย และบางส่วนจะจำหน่ายให้แก่กาแฟอเมซอน ในส่วนรายได้ของกลุ่มกาแฟช่วงปี 2559-2560 รายได้กาแฟอยู่ที่ 6-7 หมื่นบาท ปี 2561 อยู่ที่ 100,000 บาท และในปี 2562 อยู่ที่ 150,000 บาท ซึ่งผลผลิตและรายได้มีแนวโน้มสูงขึ้นเรื่อยๆ

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

ทั้งนี้กาแฟในพื้นที่ป่าแก่งกระจานมีจุดเด่นคือ ปลูกในสภาพป่าธรรมชาติ มีการจัดการด้วยวิถีอินทรีย์ ใช้น้ำหมักปุ๋ยอินทรีย์ ปลอดสารพิษ และมีการตรวจสอบจากทางกาแฟอเมซอนแล้วพบว่าเป็นกาแฟที่มีคุณภาพรสชาติดี ซึ่งทาง อเมซอนได้จัดหาบุคลากรที่มีความรู้มาให้คำแนะนำในการดูแลแปลง ตัดแต่งกิ่ง คัดผลผลิต และตากโดยลานยกพื้น

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

ขณะเดียวกันทางสถาบันปิดทองฯ ก็ได้ให้อาสาพัฒนา (อสพ.) ในพื้นที่คอยติดตามสอบถาม หลังได้รับคำแนะนำแล้วชาวบ้านสามารถดูแลแปลงได้เป็นอย่างดี อีกทั้งการดูแลรักษาก็มีต้นทุนต่ำมาก เนื่องจากได้ปุ๋ยและน้ำพร้อมกันกับพืชหลัก แต่ต้นทุนที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่เป็นเรื่องของการเก็บผลผลิต ซึ่งต้องเก็บแบบคุณภาพ

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

ด้านนายมงคล ชัยรักษ์จงเจริญ เกษตรกรบ้านโป่งลึก-บางกลอย ซึ่งเป็น อสพ.สถาบันปิดทองฯ เพชรบุรี เสริมว่า แต่ก่อนมีชาวบ้านปลูกกาแฟพันธุ์โรบัสต้าอยู่แล้ว 3-4 ราย ตอนนี้มีเกษตรกรมาเข้าร่วมโครงการ ส่งเสริมฯ ของสถาบันปิดทองฯ 31 คน และได้พาไปศึกษาดูงานที่ จ.ชุมพร เพื่อเก็บผลผลิตอย่างมีคุณภาพและได้เห็นไอเดียใหม่ๆ เพราะที่ทำอยู่นั้นชาวบ้านจะรูดเก็บทำให้ขายได้แค่ก.ก.ละ 60 บาทเท่านั้น ภายหลังไปดูงานเสร็จเกษตรกรก็นำมาแปรรูป ในช่วง 3 เดือน มีรายได้ประมาณ 45,000 บาท

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

สาเหตุที่ขายได้ราคาดีเพราะพอคั่วกาแฟเสร็จก็ขายให้นักท่องเที่ยวและคนในพื้นที่ โดยทำเป็นกาแฟปั่นขายแก้วละ 45 บาท ถ้าเป็นกาแฟสดธรรมดาขายแก้วละ 25 บาท หรือถ้าเป็นกาแฟบดพร้อมชง ขายซองละ 12 บาท นอกจากนี้ยังนำดอกกาแฟมาแปรรูปเป็นชาด้วย โดยชาดอกกาแฟขาย 30 กรัม ราคา 150 บาท เป็นผลมาจากการไปศึกษาดูงานที่ชุมพร ขณะที่แต่ก่อนดอกกาแฟร่วงทำให้ผลติดเชื้อรา

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

สนใจกาแฟโป่งลึก-บางกลอย ติดต่อสอบถามได้ที่เฟซบุ๊กเพจ HOEM กาแฟ โป่งลึก-บางกลอย หรือ โทร. 08-1178-4896 (คุณว้า)

ลิ้มรสกาแฟ‘ป่าแก่งกระจาน’

นับเป็นอีกพื้นที่หนึ่งที่นำศาสตร์พระราชาไปใช้จนประสบความสำเร็จ ทำให้วิถีชีวิตชาวบ้านดีขึ้น พร้อมๆ กับจิตสำนึกในการปกป้องดูแลรักษาผืนป่า

ภาวิณีย์ เจริญยิ่ง

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน