คอลัมน์ แมวสำคัญของโลก
ตอน : แมวผีและพาเหรดผีแมวในญี่ปุ่น

โดย…ขึ้นหนึ่งค่ำ

แมวสำคัญของโลก – ประเทศญี่ปุ่นนี้นับเป็นประเทศที่มีคนรักแมวอยู่มาก สินค้า และสื่อต่างๆ ทั้งหนังสือ ภาพยนตร์ มังงะ อนิเมชั่นชื่อดังมักมีแมวเกี่ยวข้องอยู่มาก (แม้แต่โดราเอมอน หุ่นยนต์จากโลกอนาคตที่ทุกคนรู้จักกันดีก็เป็นแมวนะเมี้ยว!)

จากตอนที่แล้ว เราพูดถึงเรื่องของแมวบำบัด ที่ประเทศญี่ปุ่น เรื่องราวของออฟฟิศที่เจ้าของบริษัทอนุญาตให้พนักงานสามารถเอาแมวเข้ามาเลี้ยงได้ เพื่อช่วยคลายความเครียดที่เกิดจากการทำงาน ซึ่งเหล่าพนักงานเหมียวก็ทำหน้าที่ได้เป็นอย่างดี

เมื่อเป็นที่นิยมมาช้านาน ผูกพันและใกล้ชิดกับมนุษย์มาก เรื่องราวและตำนานที่เกี่ยวกับแมวจึงมีมากตามไปด้วย แม้ส่วนใหญ่จะเป็นไปให้ทางเชื่อว่าแมวเป็นสัตวเลี้ยงมงคล ช่วยนำพาโชคลาภและคุณความดีต่างๆเข้ามาหาผู้ที่เลี้ยงแมวก็จริง แต่ถึงแม้น้องเหมียวจะน่ารักแค่ไหนคนญี่ปุ่นจะรักแมวมากเพียงใด ในประเทศญี่ปุ่นที่ได้ชื่อว่าเป็นประเทศที่มีประเภทของผีมากที่สุดในโลก ก็มีตำนานดังเกี่ยวกับแมวผี และวิญญาณในร่างแมวอยู่ด้วยนะคะ อย่างแมวกวักที่เขาเอาไว้กวักเรียกลูกค้าหรือโชคลาภตามหน้าร้านค้าทั่วไป นั่นก็นับว่าเป็นแมวผี หรืออย่างในการ์ตูนอนิเมชั่นเรื่อง โตโตโร่เพื่อนรัก ของ สตูดิโอจิบลิ รถบัสแมวในเรื่องก็เป็นแมวผีเหมือนกัน

แมวผีในญี่ปุ่นเท่าที่เป็นที่รู้จักกันโดยทั่วไปจะมีสองชนิด

บาเกะเนโกะ คือแมวผีในระดับปกติของญี่ปุ่น หรือที่เรียกอีกชื่อว่าปีศาจแมว ที่เชื่อกันว่า มาจากแมวจรที่อยู่ตามเมือง หรือแมวเลี้ยงในบ้าน บางตำนานก็ว่าเป้นแมวที่ถูกทารุณ ถูกรังแกจนสะสมความเคียดแค้นเอาไว้ เมื่อถึงเวลาที่มีอายุมากๆจะสามารถกลายร่างเป็นปิศาจได้ ในหลายพื้นที่เชื่อว่าต้องเป็นแมวที่มีอายุ 12-13 ปีขึ้นไป แต่ในบางพื้นที่ เช่นฮิโรชิมะ ก็เชื่อกันว่าอายุแค่ 7 ปีแมวก็สามารถกลายร่างเป็นปีศาจแมวหรือบาเกะเนโกะได้แล้ว

แมวที่กลายเป็นบาเกะเนโกะไปแล้วนั้น จะมีอิทธฤทธิ์ที่ต่างกันไป บ้างก็จะกลายเป้นแมวที่เหมือนผีบ้านผีเรือน คอกปกป้องดูแลรักษาบ้าน สมบัติของครอบครัว และปกป้องคนในบ้านหลังนั้นให้ปลอดภัย แต่บาเกะเนโกะร้ายๆบางตัวก็จะสามารถแปลงร่างเป็นคน ยึดร่างเจ้านายเก่า และสามารถพูดภาษามนุษย์ได้ สามารถจับสัตว์อื่นที่ตัวโตกว่าตัวเองกินเป็นอาหาร และลุกขึ้นมาเดินสองขาหรือแต่งกายเลียนแบบคน

เนโกะมาตะ เป็นปิศาจแมวเลเวลสูง เกิดจากบาเกะเนโกะที่มีพลังอำนาจสูง มีฌาณและตบะแก่กล้าและอยู่มานานขึ้นไปอีก ความแตกต่างคือ เนโกะมาตะจะมีหางแยกออกมาอีกเป็นสองหาง และจะมีอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์มากกว่าบาเกะเนโกะ มีนิสัยโหดเหี้ยม ดุร้ายกว่า ทำร้ายคนและสัตว์อื่นๆ เป็นอันตรายกับผู้คนมากกว่า บางตำนานว่า ปิศาจเนโกะมาตะนี้สามารถจับคนกินเป็นอาหารได้ด้วย เนโกะมาตะยังแปลงเป้นคน แต่งตัวเลียนแบบคนหรือลุกขึ้นมาเต้นระบำได้ด้วย ว่ากันว่า หากเนโกะมาตะลุกขึ้นมาเต้นระบำเมื่อไหร่จะทำให้เกิดไฟไหม้ได้ เวลาที่เกิดมีเหตุไฟไหม้ที่ผิดปกติมากๆขึ้นมาและหาสาเหตุไม่ได้ จึงมีคนบางส่วนเชื่อว่า เกิดจากเนโกะมาตะลุกขึ้นมาเต้นรำ

อย่างไรก็ตาม แมวก็คือแมว ที่ยังชอบให้คนปฏิบัติตัวต่อมันดีๆ ดังนั้น หากใครทำดีกับมัน ต่อให้เป็นแมวปีศาจที่น่ากลัวขนาดไหนมันก็จะให้คุณ แต่ถ้าใครไปพูดจาไม่ดี ดูถูกทำร้ายมันเข้าละก็ ย่อมจะถูกเนโกะมาตะตามล่าล้างแค้นหลอกหลอนอย่างสาสม เนโกะมาตะบางตัวอาจแปลงกายเป็นหญิงสาวงาม เพื่อที่จะได้มาอาศัยอยู่กับเจ้านายที่มันรักในฐานะคนรักได้

ยังมีตำนานที่เล่าอีกว่า เนโกะมาตะ สามารถเต้นระบำเพื่อเชิดหรือควบคุมศพคนตายให้ฟื้นคืนชีพขึ้นมา โดยศพจะเคลื่อนไหวไปตามการควบคุมของมันในลักษณะหุ่นเชิด ดังนั้นจึงมีความเชื่อด้วยว่า ห้ามแมวเข้าใกล้ศพหรือเข้าไปในงานศพเด็ดขาด

เรื่องราวหลอนๆเกี่ยวกับแมวผีนี้ ทำใช้ชาวญี่ปุ่นจำนวนหนึ่งที่เชื่อ และกลัวว่าแมวที่ตนเองเลี้ยง วันหนึ่งจะกลายเป็นแมวผีขึ้นมา ก็มีการตัดหางแมวเพื่อเป็นการป้องกัน (แต่ปัจจุบันไม่นิยมทำแล้วละ)

จากอดีตมาถึงปัจจุบัน เรื่องราวน่ากลัวของแมวผีหรือปิศาจแมวจากเรื่องหลอนๆลึกลับ ที่ยังคงได้รับความนิยมไม่เสื่อมคลาย ตอนนี้กลับกลายมาเป็นจุดขายใหม่ของเทศกาลชื่อดังในย่านท่องเที่ยวของญี่ปุ่น

นั่นคืองานเทศกาลแมวผี คากุระซากะ(Kagurazaka Bakeneko Festival) ซึ่งจะจัดขึ้นในช่วงกลางเดือนตุลาคมทุกปี เริ่มจัดกันมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 2010 ที่คากุระซากะ (Kagurazaka) เขตชินจูกุ ใจกลางเมืองโตเกียว

การที่ทางญี่ปุ่นเลือกมาจัดพาเหรดแมวกันที่คากุระซากะก็เพราะที่นี่เคยเป็นที่อยู่อาศัยของ นัตสึเมะ โซเซกิ (Natsume Soseki) นักเขียนชื่อดังที่มีผลงานหลายเล่ม หนึ่งในนั้นคือ I am a cat ผลงานนวนิยายที่เล่าเรื่องมนุษย์จากมุมมองของแมวที่ขายดีและโด่งดังมากในญี่ปุ่นนั่นเอง

งานนี้จะเป็นงานพาเหรด คล้ายฮาโลวีนแต่ไม่เน้นผี เน้นแมวแทน ทุกคนจะแต่งตัวเป็นผีแมว ที่ตามขนบเป๊ะก็คือแมวสองหาง เลียนแบบเนโกะมาตะ ที่เดินสองขาและใส่เสื้อผ้าเหมือนคน นอกจากนั้นขอให้เป็นชุดแฟนซีที่มีความเป็นแมวอยู่ด้วยเป็นใช้ได้ ผู้ชมสามารถเข้าร่วมได้ทุกเพศทุกวัย

ในงานจะมีบู๊ทแต่งหน้าแมว มีงานออกร้านขายสินค้าที่เกี่ยวกับแมวและผีแมว มีอาหาร ขนมขายเหมือนงานเทศกาลรื่นเริงทั่วไป มีเกมและมีกิจกรรมให้เลือกร่วมกิจกรรมหลากหลายแล้วแต่ผู้จัดและบู๊ทที่เข้าร่วมในแต่ละปี

ในงานพาเหรดจะมีไฮไลต์อย่างหนึ่งคือ มีการเต้นรำอาเนียะ โอโดริ (Anya Odori) ชื่อการเต้นรำนี้มาจากการเลียนเสียงร้องของแมวโดย(แมวญี่ปุ่นจะร้อง เนี้ยวๆ ไม่ได้เมี้ยวๆ เหมือนเรานะคะ) มีที่มาจากหนึ่งในเรื่องเล่าเกี่ยวกับแมวผีคือ มีแมวเนโกมาตะที่โพกผ้าบนหัวแล้วออกมาเต้นเหมือนกับมนุษย์ การเต้นนี้หากผู้ที่เข้าร่วมงานหรือร่วมพาเหรดสนใจอยากเต้นด้วย ก็จะมีจุดที่สอนเต้นเพื่อให้พร้อมเพรียงกันก่อนเข้าร่วมขบวนด้วย

จากเรื่องหลอนๆของน้องแมว กลายเป็นงานเทศกาลรื่นเริงไปแล้ว ใครมีโอกาสได้ไปเที่ยวญี่ปุ่นในอนาคต และเป็นคนรักแมว คิดว่าเทศกาลนี้ไม่น่าพลาดค่ะ

ที่มาภาพ/เรื่อง http://bakeneko.oops.jp/

www.facebook.com/bakenekoprade

www.japanistry.com

www.jatschool.com

www.tokyoweekender.com

tokyocheapo.com