สร้างภูมิคุ้มกัน-ไม่ลดการ์ด สู้การระบาดโรค‘โควิด-19’

สร้างภูมิคุ้มกัน-ไม่ลดการ์ด สู้การระบาดโรค‘โควิด-19’ – หลังการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 หรือ โควิด-19 ไปทั่วโลก และคาดกันว่าต่อไปโควิด-19 จะกลายเป็นโรคประจำถิ่น

นพ.ณรงค์ อภิกุลวณิช รองอธิบดี กรมการแพทย์กล่าวว่า โรคโควิด-19 จะอยู่กับสังคมชาวโลกไปเรื่อยๆ อยู่เงียบๆ รอจังหวะ เพราะเรายังไม่สามารถกำจัดเชื้อโรคนี้ให้หมดไปได้ นั่นหมายความว่าเรายังต้องสวมเครื่องป้องกันร่างกายให้เหมาะสม รักษาระยะห่างทางสังคมไว้และหมั่นล้างมือ นอกจากนี้ การลดความเสี่ยงที่จะติดเชื้อให้น้อยลงและยังช่วยป้องกันตัวเองจากโรคโควิด-19 ได้ คือการสร้างเกราะภายในร่างกายของเราที่เรียกว่า “ระบบภูมิคุ้มกัน” ให้แข็งแกร่งอยู่ตลอดเวลา

นพ.ณรงค์ อภิกุลวณิช

พญ.มิ่งขวัญ วิชัยดิษฐ ผู้อำนวยการสถาบันโรคผิวหนัง กล่าวว่า โดยภาพรวมภูมิคุ้มกันของเราได้รับการออกแบบมา ยอดเยี่ยมมากในการป้องกันเชื้อโรคและอันตรายจากภายนอก แต่บางครั้งระบบนี้ก็มีจุดอ่อน เพราะร่างกายไม่มีประสบการณ์เมื่อเจอโรคใหม่ๆ อย่างไรก็ตาม ระบบภายในร่างกายมนุษย์ยังมีศักยภาพในการ “สวนหมัด” เพื่อสู้กับอะไรก็ตามที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย มาดูกันว่าเราจะสร้างหมัดของเราให้มีประสิทธิภาพ เพื่อเอาตัวรอดได้อย่างไร

พญ.มิ่งขวัญ วิชัยดิษฐ

อาหาร : คำว่าถูกหลักโภชนาการ นอกจากอาหารสด สะอาด และมีองค์ประกอบของสารอาหารสำคัญครบถ้วนแล้ว แต่ละมื้อต้องมีผักครึ่งหนึ่ง อย่างอื่นครึ่งหนึ่ง รับประทานอาหารร้อนปรุงสุกใหม่ๆ และในยุคโควิด-19 เราต้องใช้ช้อนกลางส่วนตัว และยังต้องล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่ หรือแอลกอฮอล์เจล ทั้งก่อนและหลังรับประทานอาหาร “กองทัพเดินด้วยท้องฉันใด ระบบภูมิคุ้มกันของมนุษย์ก็ต้องการอาหารดี มีคุณภาพฉันนั้น ผู้ที่ขาดสารอาหารจะมีแนวโน้มติดเชื้อโรคได้ง่าย

การนอนหลับพักผ่อน : ประเด็นนี้มีหลายคนมองข้าม ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ คนนอนน้อยมักติดเชื้อหวัดง่าย การนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอเป็นการสร้างภูมิคุ้นกันที่ดีมาก ระหว่างการนอนหลับพักผ่อนเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายมีเวลาซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ และจัดการระบบภายในให้เข้าที่ เราควรนอนหลับให้สอดคล้องกับวงโคจรของพระอาทิตย์ การทำเช่นนี้จะช่วยให้ร่างกายไม่ฝืนสภาพการทำงานของระบบภายใน เพราะร่างกายเราถูกสร้างมาให้เดินเครื่องตามพระอาทิตย์ และการหลับในตอนกลางคืนแปลว่าเราจะไม่ไปเที่ยวสถานที่กลางคืน โอกาสติดโรคโควิด-19 ย่อมลดลง

ออกกำลังกาย : ช่วยควบคุมน้ำหนัก ลดความดันโลหิต ลดความเครียด การออกกำลังกายมีผลดีต่อสุขภาพและระบบภูมิคุ้มกันโดยตรง ทำให้เกิดระบบไหลเวียนเลือดที่ดี เซลล์และสารต่างๆ ในระบบภูมิคุ้มกันไหลเวียนไปทั่วร่างกาย แต่ควรเลือกออกกำลังกายในสถานที่เอื้อต่อการรักษาระยะห่างจาก ผู้อื่น หรือถ้าอยู่ในที่สาธารณะต้องรักษาระยะห่างจากบุคคลอื่น

สถานที่เหมาะสม : สถานที่ทำงาน สถานที่นอนหลับพักผ่อน ต้องมีอากาศสะอาด สถานที่ใดมีคนหมู่มากมารวมกัน จะมีคนต่างนิสัย ต่างความชอบ ต่างพฤติกรรม และมีปัญหาสุขภาพต่างกัน โดยภาพรวมคนหมู่มากจะแย่งอาหาร แย่งอากาศดีๆ กัน ทำให้เกิดฝุ่นควัน ละอองฝอย และแพร่เชื้อโรคแก่กันโดยไม่ได้ตั้งใจ เชื้อโควิดแพร่กระจายได้ง่ายมากดังที่เราทราบกันดีอยู่แล้ว ดังนั้น การไม่ลดการ์ดก็คือยังต้องรักษาระยะห่างทางสังคมไว้ ถ้าเราหลีกเลี่ยงการไปในที่ชุมชน ก่อนจะไปสถานที่ใดพิจารณาว่าสถานที่นั้นๆ จะเอื้อต่อการรักษาระยะห่างระหว่างบุคคลหรือไม่

เลี่ยงการใช้สารเสพติด : การไม่สูบบุหรี่และไม่ไปรับควันบุหรี่จากบุคคลอื่น เป็นการเตรียมปอดให้แข็งแรงไว้สู้เชื้อโรค หากใครติดบุหรี่อยู่แล้วให้ถือโอกาสนี้เริ่มถอน ตั้งใจให้มั่น ค่อยๆ ถอน เอาโรคโควิด-19 เป็นเครื่องเตือนใจ ทุกครั้งที่มองเห็นหน้ากากปิดปากให้ถือเป็นสิ่งเตือนใจว่า “เราต้องงดสิ่งเสพติดให้ได้”

รักษาจิตใจ : ปัจจุบันพบว่าจิตกับกายมีความสัมพันธ์กัน ใกล้ชิด อาการทางกายหลายเรื่องมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับอารมณ์เครียด เช่น อาการปวดท้อง ลมพิษ หรือโรคหัวใจ โดยภาพรวมความเครียดทำให้ภูมิคุ้มกันโรคลดลง

การปฏิบัติตนดังกล่าวจะเป็นการสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีเพื่อคงสภาพการมีสุขภาพที่ดีให้อยู่ต่อไปเรื่อยๆ และลดความเสี่ยงต่อการติดโรคโควิด-19 ได้