“ธีรดา ศิริมงคล”
ในเมื่อประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุแบบเต็มตัว งานดูแลผู้สูงอายุก็ต้องฟิตตามไปด้วย เพื่อทำให้ผู้สูงอายุมีชีวิตอยู่อย่างแข็งแรง มีคุณภาพนั้นถือเป็นสิ่งที่จะลดภาระและเพิ่มคุณภาพของผู้สูงอายุได้อย่างมากเลยทีเดียว
ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดย นายนครินทร์ ภระมรทัต นักบริหารการเรียนรู้ชำนาญการ ศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ สสส. พร้อมด้วย นางขวัญฤดี ผลอนันต์ และนางสาวลัดดาวัลย์ ชูช่วย วิทยากรฝึกอบรมหลักสูตร Mind Map (ThinkBuzan Licensed Instructor), หลักสูตรการบริหารสมอง (Brain Gym) จากสสส. จึงร่วมสร้างความสุขผ่านกิจกรรม ร่วมกับเจ้าหน้าที่ประจำศูนย์เรียนรู้ฯ เพื่อนำไปปรับใช้ในการดูแล ผู้สูงอายุ ที่ศูนย์พัฒนาการ จัดสวัสดิการสังคมผู้สูงอายุ (คลอง 5)
ศูนย์พัฒนาการ จัดสวัสดิการสังคม ผู้สูงอายุ (คลอง 5) นั้นดูแลผู้สูงอายุอยู่เป็นจำนวนมาก มีทั้งผู้สูงอายุที่ยังสามารถดูแลตนเองได้ เดินไปตามที่ต่างๆ เพื่อใช้ชีวิตประจำวันได้ และผู้สูงอายุที่ไม่สามารถเดินได้แล้ว ซึ่งก็จะจัดให้มีกิจกรรมแตกต่าง กันไป
ผู้สูงอายุจะใช้ชีวิตในพื้นที่สีเขียวบริเวณกว้างทำให้รู้สึกผ่อนคลาย อีกทั้งที่นี่ยังเป็นต้นแบบในการดูแลผู้สูงอายุของที่อื่นๆ ด้วย เนื่องจากนอกจากดูแลให้ผู้สูงอายุใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ ยังมีกิจกรรมต่างๆ อาทิ สวดมนต์ ออกกำลังกาย สร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่ดีให้แก่ผู้สูงอายุอีกด้วย
นครินทร์กล่าวว่า การดูแลผู้สูงอายุส่วนใหญ่นั้นเป็นเรื่องที่มีความละเอียดอ่อน ต้องอาศัยหลักการที่ ถูกวิธี ประกอบกับเจ้าหน้าที่ดูแลผู้สูงอายุ ต้องหมั่นศึกษาหาความรู้เพิ่มเติม เพื่อนำไปปรับใช้ในการดูแลผู้สูงอายุอย่างดีที่สุด ทาง สสส.ได้เล็งเห็นถึงปัญหาด้านสุขภาวะเป็นสิ่งสำคัญ จึงได้จัดกิจกรรมการออกกำลังยกกำลังสมองขึ้น เพื่อสนับสนุนและส่งเสริมให้คนไทย โดยเฉพาะเด็กและผู้สูงอายุได้มีสุขภาพกายและใจที่แข็งแรง
สำหรับกิจกรรมออกกำลังกายยกกำลังสมองนั้น เป็นกิจกรรมที่ได้รับผลการตอบรับอย่างดี จากกิจกรรม SOOK Activity ในโครงการ “เสาร์สร้างสุข” ที่อาคารศูนย์เรียนรู้สุขภาวะ โดยผู้ที่เคยเข้าร่วมกิจกรรมเห็นว่ากิจกรรมนี้มีประโยชน์ สามารถช่วยฝึกสมอง กระตุ้นความจำด้านการคิดและการอ่าน รวมถึงเป็นการฝึกให้ได้คิดวิเคราะห์อยู่ตลอดเวลา จึงอยากถ่ายทอดกิจกรรมนี้ให้แก่เจ้าหน้าที่ภายในศูนย์ เพื่อนำไปใช้ดูแลผู้สูงอายุ ให้มีสุขภาพที่แข็งแรงและช่วยฝึกในเรื่องของความจำให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
“การบริหารสมองนั้นไม่ได้จำกัดอยู่แค่ ผู้สูงอายุ แต่เยาวชน วัยรุ่น หรือวัยทำงาน ก็ควรที่จะเริ่มบริหารสมองด้วยการทำสิ่งใหม่ๆ อยู่เสมอเช่นเดียวกัน โดยเริ่มฝึกจากงานอดิเรก ที่ตนเองชื่นชอบ เพื่อกระตุ้นสมองให้มีพัฒนาการอย่างต่อเนื่อง ช่วยให้ความจำ ของเรานั้นมีประสิทธิภาพในการคิดวิเคราะห์ สิ่งต่างๆ เพิ่มขึ้นจากเดิม อีกทั้งยังได้รับความสนุกและเพลิดเพลินด้วย” นายนครินทร์กล่าว
การออกกำลังกายยกกำลังสมองเป็นเพียงการขยับร่างกายเล็กน้อยก็สามารถฝึกสมอง ได้แล้ว เช่น การหมุนแขนไปคนละทิศทางพร้อมๆ กัน หมุนนิ้วมือ การโยกศีรษะไม่จำเป็นที่จะต้องออกกำลังกายหนักหน่วง
ขวัญฤดี ผลอนันต์ วิทยากรฝึกอบรมออกกำลังกายบริหารสมองจากสสส. แนะนำว่าเทคนิคการออกกำลังกายที่นอกจากจะทำให้ร่างกายแข็งแรงแล้ว ยังช่วยให้สมองแจ่มใสอีกด้วย เนื่องจากสมองเป็นส่วนที่สั่งการมายังร่างกาย การฝึกฝนร่างกายจึงช่วยกระตุ้นและบริหารสมองด้วยเช่นกัน การออกกำลังกายที่เหมาะสมจะช่วยพัฒนาศักยภาพการเรียนรู้ ความจำ ประสิทธิภาพในการคิด นำไปปรับใช้ได้ทั้งในวัยเด็ก วัยทำงาน และผู้สูงอายุ
การบริหารร่างกายในส่วนที่สมองควบคุมโดยเฉพาะกลุ่มเส้นประสาท Corpus Callosum ซึ่งเชื่อมสมอง 2 ซีกเข้าด้วยกันให้ประสานกัน แข็งแรง และทำงานคล่องแคล่ว ทำให้การถ่ายโยงข้อมูลและการเรียนรู้ของสมอง 2 ซีกเป็นไปอย่างสมดุล เกิดประสิทธิภาพและยังช่วยให้ผ่อนคลายความตึงเครียด ทำให้สภาพจิตใจเกิดความพร้อมที่จะเรียนรู้ เกิดความจำทั้งระยะสั้นและระยะยาว มีอารมณ์ขัน เพราะคลื่นสมอง (Brain Wave) จะลดความเร็วลง คลื่นเบต้า (Beta) เป็น อัลฟา (Alpha) ซึ่งเป็นสภาวะที่สมองทำงานอย่างมีประสิทธิภาพสูงสุด กิจกรรมนี้สามารถสร้างความสุขในทุกมิติ ทั้งด้านร่างกายและจิตใจแก่ผู้สูงอายุอีกด้วย
การออกกำลังกายยกกำลังสมองเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เมื่อผู้สูงอายุมีสมองที่ยังดีอยู่การใช้ชีวิตประจำวันก็จะดีตามไปด้วย สุขภาพก็จะแข็งแรง สิ่งนี้นอกจากจะส่งผลดีกับ ผู้สูงอายุเอง ยังส่งผลในวงกว้าง เนื่องจากในแต่ละปีประเทศจะต้องเสียงบประมาณในการดูแลสุขภาพ รักษาอาการเจ็บป่วยของคนในประเทศเป็นจำนวนมหาศาล ก็จะสามารถลดงบประมาณในส่วนนี้ได้ไม่มากก็น้อย เพื่อนำไปทำประโยชน์ส่วนอื่นต่อไป
สุขภาพที่ดีนั้นถือเป็นลาภอันประเสริฐของบุคคลนั้นๆ เอง ทำให้มีความสุขในการใช้ชีวิตและสร้างสรรค์สิ่งดีๆ ต่อไป
