เปิดภาพหลักฐานยืนยันประมูลอู่ตะเภา

ซีพียื่นกล่องเอกสารรายแรก

ซีพียื่นกล่องเอกสารรายแรก – กรณีที่กลุ่มธนโฮลดิ้งและพันธมิตร ประกอบด้วย บริษัท ธนโฮลดิ้ง จำกัด ของเครือเจริญโภคภัณฑ์ หรือ ซีพี, บริษัท อิตาเลียนไทย ดีเวล๊อปเมนต์ จำกัด (มหาชน), บริษัท ช. การช่าง จำกัด (มหาชน), บริษัท บี.กริม จอยน์ เวนเจอร์ โฮลดิ้ง จำกัด และ Orient Success International Limited เป็นโจทก์ยื่นฟ้องคณะกรรมการคัดเลือกเอกชนร่วมลงทุนโครงการพัฒนาสนามบินอู่ตะเภาและเมืองการบินภาคตะวันออก ซึ่งเรื่องอยู่ในขั้นตอนการพิจารณาของศาลปกครองสูงสุด

ขณะเดียวกันนอกศาล ปรากฏมีการเสนอความเห็นอย่างหลากหลาย โดยเฉพาะในช่วงใกล้เวลาที่ศาลจะตัดสิน มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์ในลักษณะที่อาจจะเข้าข่ายกดดันการทำงานของกระบวนการยุติธรรม โดยอ้างคำตัดสินข้อพิพาททางปกครองในอดีต ที่เอกชนแพ้คดี ถูกตัดสิทธิไม่ให้เข้าร่วมประมูลงานของรัฐ เนื่องจากยื่นเอกสารไม่ทันกำหนดเวลาลงทะเบียนเข้าร่วมเสนอราคา เปรียบเทียบกับกรณีของกลุ่มธนโฮลดิ้งที่ยื่นเอกสารสองกล่องสุดท้ายช้าจากกำหนดเวลา 15:00 น. ไป 9 นาที ในทำนองว่า ควรใช้บรรทัดฐานเดียวกับที่เคยตัดสินคดีอื่น ๆ ไม่เช่นนั้นจะเป็นการปฏิบัติสองมาตรฐาน

แต่ความเป็นจริงในเรื่องนี้ หากพิจารณาอย่างเป็นกลาง ตามเอกสารหลักฐานที่ปรากฏ ไม่เข้าข้างฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด ไม่คำนึงถึงตัวบุคคลว่าใครเป็นโจทก์ ใครเป็นจำเลย ใช้ข้อมูลข้อเท็จจริงเป็นที่ตั้งก็จะทำให้เข้าใจเนื้อหาและเห็นข้อเท็จจริงของคดี โดยไม่จำเป็นต้องไปกดดันหรือแทรกแซงแคลงใจการทำงานของกระบวนการยุติธรรมเลย

ทั้งนี้ เคยมีหลักฐานข้อมูลที่แสดงห้เห็นชัดเจนผ่านสื่อว่า เมื่อวันที่ 21 มีนาคม 2562 เวลา 12:20 น. ปรากฏภาพข่าว นายนพปฎล เดชอุดม รองประธานสำนักบริหารความยั่งยืน ธรรมาภิบาลและสื่อสารองค์กร เครือเจริญโภคภัณฑ์ และนายอติรุฒม์ โตทวีแสนสุข รองประธานสำนักพัฒนาโครงการพิเศษ เครือเจริญโภคภัณฑ์ ในนามกลุ่มธนโฮลดิ้ง เป็นเอกชนรายแรกที่เข้าไปยื่นเอกสารต่อคณะกรรมการฯ

ส่วนรายที่ 2 เป็นกลุ่มแกรนด์ คอนโซเตียม (GRAND Consortium) และรายสุดท้ายเป็นกลุ่มกิจการร่วมค้าบีบีเอส ซึ่งหลังจากนั้นกระบวนการส่งมอบเอกสารก็เป็นไปอย่างต่อเนื่อง โดยทั้งสามกลุ่มได้ทยอยนำเอกสารมาส่งมอบ และในเวลา 15:00 น. เจ้าหน้าทีได้เรียกกลุ่มบีบีเอสตรวจรับเอกสารเป็นรายแรก และเรียกกลุ่มธนโฮลดิ้งในเวลา 16:45 น. ซึ่งมีเอกสารครบถ้วนทุกรายการและคณะกรรมการได้ตรวจพร้อมเซ็นรับไว้ทั้งหมด โดยกระบวนการเสร็จสิ้นในเวลา 18:00 น. จุดนี้ยิ่งแสดงให้เห็นว่ากระบวนการเป็นไปอย่างต่อเนื่อง และเลยเวลา 15:00 น. จึงไม่น่าจะใช้เป็นข้ออ้างว่ากลุ่มธนโฮลดิ้งยื่นเอกสารหลังเวลา 15:00 น. ได้

ดังนั้น จุดแตกต่างที่สำคัญของการเทียบเคียงจึงอยู่ที่การมาไม่ทันเวลาตั้งแต่แรก กับ การมาเป็นรายแรกแต่กระบวนการดำเนินการเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ซึ่งมีการเซ็นรับเอกสาร เท่ากับเป็นการอนุญาตการอยู่ในกระบวนการที่เป็นการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง อย่างเป็นทางการ และอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งเป็นสาระสำคัญที่ไม่อาจปฏิเสธได้

ส่วนข้อหาที่ว่าการส่งเอกสารเกินกำหนดเวลาจะทำให้มีการได้เปรียบเสียเปรียบกันนั้น เมื่อพิจารณากันตามข้อเท็จจริงที่ปรากฏ เนื่องจากเอกสารมีจำนวนมากนับรวมกันเป็นหลักหลายร้อยกล่อง คณะกรรมการฯ ไม่ได้เปิดกล่องเอกสารตรวจสอบในทันที แต่ได้นำเอกสารทั้งหมดไปเก็บไว้ในห้องเก็บเอกสารที่มีการควบคุมดูแลอย่างมั่นคง จึงไม่ใช่เหตุที่ฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดจะสามารถกล่าวอ้างได้ว่า ทำให้เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบ หรือสามารถปรับเปลี่ยนข้อเสนอใด ๆ ได้

ประเด็นนี้เป็นอีกส่วนหนึ่งที่ต่างจากกรณีอื่น ๆ ที่ยกมาเทียบเคียง เนื่องจากกรณีอื่น ๆ เป็นการประมูลแบบอิเล็กทรอนิกส์ ทุกรายที่เข้าประมูลจำเป็นต้องอยู่ในกระบวนการทุกขั้นตอนตลอดเวลาอย่างพร้อมเรียงกัน ตั้งแต่การลงทะเบียน การส่งมอบเอกสาร การตรวจสอบเอกสาร ไปจนกระทั่งถึงขั้นตอนการประมูล เพราะจะต้องใช้วิธีกดตัวเลขเสนอราคา หากช้าหรือเร็วไปก็จะทำให้เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบกันอย่างชัดเจน

สรุปให้เข้าใจง่ายๆ ว่า สาระสำคัญของการประมูลแบบอิเล็กทรอนิกส์ของทุกคดีเทียบเคียงอยู่ที่เงื่อนเวลา ที่จะทำให้เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบกันอย่างชัดเจน ซึ่งแตกต่างจากการประมูลแบบเปิดซองเสนอราคาในกรณีอู่ตะเภา ที่ซองราคาอยู่ในครอบครองของคณะกรรมการฯ แล้ว จึงไม่มีผู้เข้าประมูลฝ่ายใดสามารถปรับเปลี่ยนตัวเลขได้อีก

ด้วยเหตุนี้ ในคำพิพากษาที่เป็นฎีกาจากคดีในอดีตที่ศาลตัดสินให้เอกชนผู้ยื่นประมูลแพ้ ซึ่งเป็นการประมูลแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่เกิดการได้เปรียบเสียเปรียบกันระหว่างการเคาะราคา จึงไม่สามารถนำมาเปรียบเทียบหรือเทียบเคียงกับกรณีการประมูลโครงการพัฒนาสนามบินอู่ตะเภา ซึ่งเป็นการประมูลแบบเปิดซองเสนอราคาราคาได้ ดังนั้น ผู้วิพากษ์วิจารณ์นอกศาลทั้งหลายจึงไม่ควรยกมาเป็นข้อกล่าวอ้างให้ใช้เป็นบรรทัดฐาน เพื่อกดดันกระบวนการพิจารณาตัดสิน แต่ควรจะรอฟังเหตุและผลของศาลด้วยความเคารพ