ดวงแก้ว – ดวงแก้ว สิ่งของคู่บุญของ พระญาจักรพรรดิราช เป็นสิ่งของที่ปรากฏอยู่ในคัมภีร์ทางมหายานและในไตรภูมิกถา มีความแตกต่างในการอธิบายคุณสมบัติของดวงแก้ว
ตำนานฝ่ายมหายานกล่าวว่า ดวงแก้วนี้มีลักษณะเป็น เหลี่ยมที่รัศมีเปรียบดังกระแสลมหายใจที่บูชาพระวิษณุหรือ พระกฤษณะ
คุณสมบัติสำคัญของดวงแก้วในคัมภีร์ของมหายานดูเป็นเหมือนทรัพยากรธรรมชาติที่
– ส่องสว่างอยู่ในกลางคืนได้ไกลถึง 100 ลีก (หรือประมาณ 300 ไมล์)
– เย็น เมื่อวันที่อากาศร้อน
– เป็นดังน้ำดื่มอันหอมหวานสำหรับผู้กระหาย
– เป็นจุดเริ่มต้นของสมบัติทั้งปวงของพระญาจักรพรรดิราช
– เป็นผู้ควบคุมกระแสน้ำ
– มีรัศมีหรือเป็นรังสีที่ใช้รักษาโรค
– ผู้มีดวงแก้วจะทำให้ความตายของคนในสายเลือดเป็นไปตามลำดับแห่งชาติพันธุ์คือ จากปู่ ลำดับไปยังพ่อ และต่อไป ยังลูก เพื่อลดทอนความโศกเศร้า
ไตรภูมิกถากล่าวถึงดวงแก้วว่า มีรูปลักษณะเหมือนดุมเกวียนที่ยาวประมาณ 4 ศอก หรือ 2 เมตร ที่ปลายหัวดุม
ทั้งสองข้างมีดอกบัวสีขาวใสเหมือนไข่มุก มีแสงสว่างส่องไปในกลางคืนเหมือนกลางวัน และมีดวงแก้วที่มีรูปทรงต่างๆ ล้อมรอบหลากสีรายล้อม จะลอยมาประดับบารมีพระญาจักรพรรดิราช พระญาจักรพรรดิราชจะสร้างภาชนะชนิดหนึ่ง เรียกว่า ตระเคียวทอง (ถุงที่ถักด้วยทอง) ใส่ดวงแก้ว ซึ่งจะมีรัศมีส่องสว่างดังกลางวัน ผูกไว้ที่ปลายยอดเสาเพื่อให้ผู้คนได้ทำภารกิจ ทำไร่ไถนา ซื้อขายสินค้ากันสะดวก
คำว่า แสงสว่าง ในความหมายของดวงแก้ว น่าจะหมายถึง การเปิดโอกาสอันเสรีในการดำรงชีวิต ประกอบกิจการงานดีที่โปร่งใส สุจริต
ฉะนั้น การมีดวงแก้วประกอบบุญของพระญาจักรพรรดิราชจึงเป็นสัญลักษณ์ของความสุจริต เที่ยงธรรม และเสรีภาพ ในการประกอบอาชีพอันเสรี
ชวพงศ์ ชำนิประศาสน์
