เลือกตั้ง 2562 : เช็คชื่อคนการเมืองตกที่นั่ง “จำเลย-ผู้ต้องหา” ก่อน คสช. ปลดล็อกการเมือง – BBCไทย

การประชุมร่วมระหว่าง คสช. กับพรรคการเมืองน่าจะได้ข้อสรุปเรื่องวัน-เวลาในการ “ปลดล็อก” ทางการเมือง แต่ก่อนจะถึงจุดนั้น บีบีซีไทยตรวจสอบพบว่ามีนักการเมืองอย่างน้อย 29 คนต้องตกที่นั่ง “จำเลย” และ”ผู้ต้องหา” จากการแสดงความคิดเห็น/เคลื่อนไหวทางการเมืองตลอด 4 ปีที่ผ่านมา

รัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) นัดประชุมร่วมกับพรรคการเมืองในวันที่ 7 ธ.ค. นี้ เพื่อชี้แจงแผนและขั้นตอนการดำเนินการทางการเมืองในช่วงนับถอยหลังสู่การเลือกตั้งปี 2562

วงหารือนี้จะเกิดขึ้นที่สโมสรทหารบก ถนนวิภาวดี โดยมี พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี และหัวหน้า คสช. เป็นประธาน นอกจากนี้ยังมีผู้แทนจากส่วนอื่น ๆ ราว 280 คนเข้าร่วม ประกอบด้วย สภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.), คณะรัฐมนตรี (ครม.), คณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญ (กรธ.) คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) และตัวแทนพรรคการเมืองพรรคละ 2 คน ซึ่งเป็นไปตามคำสั่ง คสช. ที่ 53/2560 ในข้อ 8 ที่กำหนดให้ คสช. หารือกับผู้เกี่ยวข้องถึงความพร้อมในการกำหนดวันเลือกตั้งที่แน่ชัด

หนึ่งในสาระสำคัญที่คาดว่าจะมีการหารือและทำให้เกิดความชัดเจนคือ การพิจารณาแก้ไขเพิ่มเติมหรือยกเลิกกฎหมาย ประกาศ คำสั่งอันเป็นอุปสรรคต่อการดำเนินกิจกรรมของพรรคการเมือง หรือที่เรียกกันว่า “ปลดล็อก” ทางการเมือง

ตามปฏิทินที่นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี เคยเปิดเผยต่อสาธารณะก่อนหน้านี้ระบุว่าการปลดล็อกการเมืองจะเกิดขึ้นหลังมีพระราชกฤษฎีกา (พ.ร.ฎ.) ให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ไม่ใช่เมื่อพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ (พ.ร.ป.) ว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส. มีผลบังคับใช้ในวันที่ 11 ธ.ค. นี้

สำหรับ “กฎเหล็ก” ของ คสช. ที่เป็นอุปสรรคต่อการทำกิจกรรมของพรรคการเมืองต่าง ๆ นับจากรัฐประหารปี 2557 มีอย่างน้อย 2 ฉบับคือ ประกาศ คสช. ฉบับที่ 57/2557 ห้ามมิให้พรรคประชุม/ดำเนินกิจกรรมทางการเมือง และคำสั่งหัวหน้า คสช. ฉบับที่ 3/2558 ห้ามมิให้ชุมนุมทางการเมืองเกิน 5 คนขึ้นไป หากฝ่าฝืนต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทั้งจำและปรับ

บีบีซีไทยได้ตรวจสอบรายชื่อนักการเมืองและว่าที่นักการเมืองที่ถูกดำเนินคดีเพราะฝ่าฝืน “กฎเหล็ก” ของ คสช. ตลอดเวลากว่า 4 ปีที่ผ่านมา ทั้งนี้ในระยะหลังพบว่าฝ่ายกฎหมายของ คสช. มักนำกฎหมายอื่นที่มีอัตราโทษสูงกว่ามาดำเนินคดีร่วมด้วย โดยแจ้งข้อหายุยงปลุกปั่น ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 116 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 7 ปี และข้อหาฝ่าฝืนมาตรา 14 ของ พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ มีอัตราโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับไม่เกิน 100,000 บาท

เลือกตั้ง 2562

บีบีซีไทยพบว่า มีนักการเมืองอย่างน้อย 29 คน จาก 5 พรรคการเมือง ที่มีสถานะ “จำเลย” หรือ “ผู้ต้องหา” หรือ “ผู้ถูกกล่าวหา” โดยมาจากพรรคเพื่อไทย 9 คน, พรรคเพื่อชาติ 8 คน, พรรคไทยรักษาชาติ 6 คน, พรรคอนาคตใหม่ 5 คน และพรรคเกียน 1 คน อย่างไรก็ตามไม่มีรายชื่อนักการเมืองในสังกัดพรรคพลังประชารัฐ (พปชร.) ตกเป็นผู้ต้องหาในคดีการเมือง แม้ก่อนหน้านี้จะมีเสียงวิจารณ์หนาหูเกี่ยวกับปรากฏการณ์ “ดูด ส.ส.” เข้าสังกัด พปชร. ว่าเกี่ยวพันกับการ “ปลดคดีความ” ก็ตาม บีบีซีไทยเข้าใจว่าเสียงวิจารณ์ดังกล่าวหมายถึงคดีความในประเภทอื่น ๆ

พรรคเพื่อไทย 8 คน

คดี พฤติกรรม สถานะทางคดี
วัฒนา เมืองสุข (ไม่ได้รวมคดีละเมิดอำนาจศาล ณ ที่นี้)
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี 10 ม.ค. 2562
ฝ่าฝืนเงื่อนไขปล่อยตัวบุคคลที่รายงานตัวต่อ คสช. ให้สัมภาษณ์และโพสต์ข้อความมีนัยทางการเมือง, โพสต์ข้อความไม่รับร่าง รธน. ปี 2559 สอบปากคำและสืบพยานเพิ่มเติมในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ โพสต์ข้อความอันเป็นเท็จว่าหมุดคณะราษฎรเป็น “โบราณวัตถุ” พร้อมตั้งข้อสังเกตเรื่องหมุดหายเมื่อปี 2560 สืบพยานในชั้นศาลอาญา
ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ โพสต์ข้อความหมิ่นประมาท พล.อ. ประวิตร วงษ์สุวรรณ ศาลอาญากรุงเทพใต้พิพากษายกฟ้อง 31 ต.ค. 2561
ชูศักดิ์ ศิรินิล
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี 10 ม.ค. 2562
พล.ต.ท. วิโรจน์ เปาอินทร์
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี ม.ค. 2562
ภูมิธรรม เวชยชัย
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี ม.ค. 2562
ชัยเกษม นิติศิริ
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี ม.ค. 2562
นพดล ปัทมะ
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี ม.ค. 2562
กิตติรัตน์ ณ ระนอง
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี ม.ค. 2562
นิสิต สินธุไพร
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาล
ร.ท. หญิงสุณิสา ทิวากรดำรง
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ โพสต์ข้อความหมิ่นประมาท พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา, วิจารณ์การซื้ออาวุธของรัฐบาล และอื่น ๆ รวม 7 โพสต์ 13 กระทง ปอท. สรุปสำนวนส่งอัยการแล้วบางคดี

 

พรรคไทยรักษาชาติ 6 คน

คดี พฤติกรรม สถานะทางคดี
จาตุรนต์ ฉายแสง
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น +ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี 10 ม.ค. 2562
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ + ฝ่าฝืนประกาศเรียกรายงานตัวต่อ คสช. ไม่รายงานตัวกับ คสช. และจัดแถลงข่าวที่ FCCT เมื่อ พ.ค. 2557 นัดสืบพยานในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ณัฐวุฒิ ใสยเกื้อ
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
นพ. เหวง โตจิราการ
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ก่อแก้ว พิกุลทอง
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
วีระกานต์ มุสิกพงศ์
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
พิชัย นริพทะพันธุ์
ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ โพสต์ข้อความวิจารณ์ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี, ปัญหาเศรษฐกิจ รับทราบข้อกล่าวหาในชั้น ปอท.

 

พรรคเพื่อชาติ 8 คน

คดี พฤติกรรม สถานะทางคดี
จตุพร พรหมพันธุ์
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ยงยุทธ ติยะไพรัช
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
สงคราม กิจเลิศไพโรจน์
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ยศวริศ ชูกล่อม
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ธนาวุฒิ วิชัยดิษฐ
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
พรศักดิ์ ศรีละมุล
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
อารี ไกรนรา
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าวเปิดศูนย์ปราบโกงประชามติของ นปช. นัดสอบคำให้การจำเลยในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ศักดา นพสิทธิ์
ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน จัดแถลงข่าว 4 ปีที่ล้มเหลวของรัฐบาล คสช. อัยการนัดฟังคำสั่งทางคดี ม.ค. 2562

 

พรรคอนาคตใหม่ 5 คน

คดี พฤติกรรม สถานะทางคดี
ธนาธร จึงรุ่งเรือง
ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ จัดเฟซบุ๊กไลฟ์วิจารณ์ คสช. “ดูดอดีต ส.ส.” โดยใช้คดีความมาเป็นเครื่องต่อรอง รับทราบข้อกล่าวหาในชั้น ปอท. แต่ปฏิเสธ
จารุวรรณ ศรัณย์เกตุ
ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ จัดเฟซบุ๊กไลฟ์วิจารณ์ คสช. “ดูดอดีต ส.ส.” โดยใช้คดีความมาเป็นเครื่องต่อรอง รับทราบข้อกล่าวหาในชั้น ปอท. แต่ปฏิเสธ
ไกลก้อง ไวทยการ
ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ จัดเฟซบุ๊กไลฟ์วิจารณ์ คสช. “ดูดอดีต ส.ส.” โดยใช้คดีความมาเป็นเครื่องต่อรอง รับทราบข้อกล่าวหาในชั้น ปอท. แต่ปฏิเสธ
รังสิมันต์ โรม
ผิด พ.ร.บ. ประชามติ + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน แจกแผ่นพับไม่รับร่าง รธน. เมื่อปี 2559 (คดีประชามติบางเสาธง) ศาลทหารกรุงเทพนัดตรวจพยานหลักฐาน 11 ก.พ. 2562
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมต่อต้านรัฐประหารที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยเมื่อปี 2558 อยู่ในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ. ชุมนุมสาธารณะ + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมเรียกร้องการเลือกตั้งบริเวณสกายวอล์คหน้ามาบุญครอง (MBK39) ศาลศาลอาญากรุงเทพใต้นัดตรวจพยานหลักฐาน
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมเรียกร้องให้มีการเลือกตั้งที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย (RDN50) ศาลอาญานัดตรวจพยานหลักฐาน
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ. ชุมนุมสาธารณะ + ผิด พ.ร.บ. จราจรทางบก + พ.ร.บ.ควบคุมการโฆษณาโดยใช้เครื่องขยายเสียง + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมเรียกร้องการเลือกตั้ง โดยเดินจาก มธ. ไปกองทัพบก (ARMY57) อัยการนัดรายงานตัว 14 ม.ค. 2562
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ม. 215, 216 มั่วสุมให้เกิดวามวุ่นวาย + ผิด พ.ร.บ. ชุมนุมสาธารณะ + ผิด พ.ร.บ. จราจรทางบก + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมเรียกร้องการเลือกตั้ง โดยตั้งใจเดินจาก มธ. ไปทำเนียบฯ (UN62) อยู่ในชั้นอัยการ
ปิยรัฐ จงเทพ
ผิด พ.ร.บ. ประชามติ ฉีกบัตรลงประชามติหน้าคูหาลงคะแนน ศาลจังหวัดพระโขนงพิพากษาจำคุก 2 เดือน ปรับ 2,000 บาท รอลงอาญา ยกฟ้องข้อหา พ.ร.บ. ประชามติ
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ม. 215, 216 มั่วสุมให้เกิดวามวุ่นวาย + ผิด พ.ร.บ. ชุมนุมสาธารณะ + ผิด พ.ร.บ. จราจรทางบก + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมเรียกร้องการเลือกตั้ง โดยตั้งใจเดินจาก มธ. ไปทำเนียบฯ (UN62) อยู่ในชั้นอัยการ

 

พรรคเกียน 1 คน

คดี พฤติกรรม สถานะทางคดี
สมบัติ บุญงามอนงค์
ฝ่าฝืนประกาศเรียกรายงานตัวต่อ คสช. ไม่เข้ารายงานตัวต่อ คสช. ศาลอุทธรณ์พิพากษาจำคุก 2 เดือน ปรับ 3,000 บาท รอลงอาญา
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ โพสต์ข้อความชวนคัดค้านรัฐประหาร ท้าทายให้เจ้าหน้าที่ตามจับ สืบพยานในชั้นศาลทหารกรุงเทพ
ม. 116 ยุยงปลุกปั่น + ผิด พ.ร.บ. ชุมนุมสาธารณะ + ชุมนุมการเมืองเกิน 5 คน ชุมนุมเรียกร้องให้มีการเลือกตั้งบริเวณสกายวอล์คหน้ามาบุญครอง (MBK39) ศาลอาญากรุงเทพใต้นัดตรวจพยานหลักฐาน

 

ที่มา : บีบีซีไทย, ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน, โครงการอินเทอร์เน็ตเพื่อกฎหมายประชาชน (ไอลอว์)

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน