มะนาวนอกฤดู
ไผ่ เป็นพืชที่มนุษย์ในส่วนต่างๆ ของโลก นำมาใช้ประโยชน์อย่างมากมายในหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่สมัยโบราณ ต่อเนื่องมาจนกระทั่งถึงปัจจุบัน มนุษย์มีการนำไผ่มาใช้ประโยชน์ทั้งในด้านการใช้บริโภค และอุปโภคแล้วไม่น้อยกว่าหนึ่งพันปี ซึ่งในการนำไผ่มาใช้ประโยชน์เพื่อการบริโภคนั้น พบว่ามนุษย์ได้มีการนำหน่อมาแปรรูปเป็นอาหารบริโภคในชีวิตประจำวัน นอกจากนี้ พบว่ามนุษย์นำเอาส่วนต่างๆ ของไผ่ เช่น เหง้า แขนง และใบ มาใช้บริโภคในรูปแบบของสมุนไพรเพื่อรักษาไข้หวัด โรคหืด และโรคไต เป็นต้น ส่วนในการนำไผ่มาใช้เพื่อการอุปโภคนั้น พบว่า ได้มีการนำใบไผ่มาใช้ห่ออาหารและนำลำไผ่มาใช้ในการก่อสร้างที่อยู่อาศัย อุปกรณ์ในการประกอบอาชีพล่าสัตว์ อาวุธเพื่อการต่อสู้และเครื่องดนตรี ส่วนการใช้ประโยชน์จากไผ่ของคนไทย ซึ่งนับได้ว่า เป็นอีกชนชาติหนึ่งที่มีความผูกพันใกล้ชิดกับไผ่ มีการนำไผ่มาใช้ประโยชน์ในหลากหลายรูปแบบเป็นเวลาต่อเนื่องยาวนานไม่แพ้ชนชาติอื่น โดยระยะแรกจะเป็นการนำไผ่จากป่ามาใช้เป็นหลัก ต่อมาจนกระทั่งเมื่อพื้นที่ป่าไม้ได้ถูกทำลายให้ลดปริมาณลง ความจำเป็นที่จะต้องปลูกไผ่เพื่อใช้ประโยชน์ จึงได้เริ่มมีความสำคัญมากขึ้นเป็นลำดับ
พาไปดู “ไร่คุณชาย” มีผลผลิตจากธรรมชาติขายทั้งปี เจ้าของพื้นที่ไม่กั๊ก เปิดเคล็ดลับการปลูกไม้ดอก ไม้ผล ผลไม้ พร้อมเปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยว คนจีนและรัสเซียมาบ่อย วิธีลดความเสี่ยงด้วยการปรับเปลี่ยนจากไม้ผลเชิงเดี่ยวมาเป็นแบบผสมผสาน ถือเป็นแนวทางประกอบอาชีพของเกษตรกรยุคใหม่ที่นับวันจะประสบความสำเร็จกันมากขึ้นเรื่อยๆ อย่างเช่น “ไร่คุณชาย” ที่ไทรโยค เมืองกาญจน์ ที่ประสบความสำเร็จจากการปลูกไม้ผลหลายชนิดแบบผสมผสานด้วยวิธีทางธรรมชาติ ควบคู่กับหลักวิชาการ ผนวกกับภูมิปัญญาดั้งเดิม จึงช่วยลดโรค/แมลง ลดต้นทุน สร้างคุณภาพผลไม้เกรดพรีเมี่ยมเน้นส่งขายตลาดนอก พร้อมเปิดเป็นแหล่งท่องเที่ยวดึงชาวต่างชาติเข้ามาอุดหนุนสินค้ากันอย่างคึกคัก คุณสมชาย แซ่ตัน เจ้าของ “ไร่คุณชาย” ที่ตั้งอยู่เลขที่ 296 หมู่ที่ 4 ตำบลท่าเสา อำเภอไทรโยค จังหวัดกาญจนบุรี เล่าว่า เดิมครอบครัวยึดอาชีพทำสวนอยู่แล้ว ส่วนตัวเขากลับออกไปตระเวนหางานตามรีสอร์ตและโรงแรมในละแวกบ้าน เมื่อมีเวลาว่างจะมาช่วยดูแลสวนมะม่วงของคุณพ่อ กระทั่งเกิดความคิดทดลองทำมะม่วงนอกฤดูด้วยการศึกษาหาความรู้จากแผ่นพับที่ได้รับแจก จนประสบความสำเร็จไ
ใครๆ ก็รู้ว่า มะนาวนอกฤดู ขายได้ราคาดีกว่ามะนาวตามฤดูกาล เกษตรกรจำนวนมากจึงมุ่งเป้าผลิตมะนาวนอกฤดู ในวงบ่อซีเมนต์ ซึ่งจะได้ผลดีมากน้อยแค่ไหน ก็ขึ้นอยู่กับเทคนิคการปลูกดูแลของเกษตรกรแต่ละราย ดร.วินัย วิริยะอลงกรณ์ ผู้เชี่ยวชาญสาขาไม้ผล ภาควิชาพืชสวน คณะผลิตกรรมการเกษตร มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ได้แนะเทคนิค “ การบังคับมะนาวให้ออกนอกฤดู “ โดยใช้สารแพคโคลบิวทราโซลและวิธีการควั่นกิ่ง หากใครสนใจเทคนิคนี้ สามารถนำไปปฎิบัติได้ไม่ยาก เริ่มจากบำรุงต้นมะนาวให้มีความสมบูรณ์เต็มที่เสียก่อน เพราะสารแพคโคลบิวทราโซลมีคุณสมบัติยับยั้งการสร้างฮอร์โมนจิบเบอเรลลิน เมื่อมะนาวมีการสร้างฮฮร์โมนฯ น้อยก็จะเกิดการสะสมอาหารมากขึ้น มีการแตกใบอ่อนน้อยลง การใช้สารแพคโคลบิวทราโซลอย่างมีประสิทธิภาพ มีขั้นตอนสำคัญ ดังนี้ เดือนกรกฎาคม-สิงหาคม ปลิดผลเล็กๆ ออก โดยการตัดแต่งกิ่ง ถ้ามีผลให้เหลือเฉพาะผลใหญ่ไว้รอจำหน่าย ส่วนผลเล็กๆ ให้เอาออกให้หมด ตัดแต่งกิ่งโดยตัดปลายยอดออก และกิ่งที่อยู่ตรงกลางทรงพุ่มและโคนต้นออกให้หมด ผลที่เหลืออยู่นี้อาจไว้ขายหรือเก็บไว้ใช้บ้างในครัวเรือน ให้ปุ๋ยสูตร 15-0-0 อัตรา ต้นละ 300 กรัม และ
คุณณรงค์ ร่างใหญ่ หมู่ที่ 10 ตำบลห้วยหอม อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ จบการศึกษาทางด้านกฎหมาย ที่มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ และเป็นลูกจ้างอยู่ที่กรมบัญชีกลาง อยู่ 1 ปี ก็ผันตัวออกมาธุรกิจของตัวเอง โดยเริ่มจากเข้าไปช่วยคุณแม่ ขายผลไม้ที่ตลาดเมื่อราวปี 2553 และมานั่งคิดว่า ทำไมมะนาวราคาแพงจัง จึงสนใจมะนาวนับแต่นั้นมา จากความสนใจเป็นจุดเริ่มต้น การลงมือทำเป็นขั้นต่อมา ซึ่งการลงมือทำในที่นี้ มิได้หมายความ คว้าจอบ คว้าเสียม ลงไปขุดๆๆ ซะทีเดียว หากแต่ต้องมีการวางแผน และดำเนินไปสู่จุดนั้น สิ่งที่คุณณรงค์ ขาดคือ ความรู้ เกี่ยวกับการปลูกมะนาว เพื่อให้ได้ผลผลิตในช่วงฤดูแล้ง หรือ ที่เรียกว่ามะนาวนอกฤดู เขาจึงไปเข้ารับการอบรมที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน (เอาจริงๆ มหาวิทยาลัยแห่งนี้ เป็นแหล่งศึกษา เรียนรู้ สำหรับเกษตรกรมือใหม่ ดีที่สุดเนื่องจากมีคอสอบรม ทางด้านการเกษตรอยู่มากมาย) จากนั้น คุณณรงค์ เริ่มต้น ลงมือปลูกมะนาว ในบ่อวงซีเมนต์ จำนวน 300 บ่อ ใช้เวลาปลูกราว 8-9 เดือน ก็บังคับมะนาวให้ออกนอกฤดู ตามความรู้เรียนมา (สนใจ รายละเอียดการทำมะนาวนอกฤดูตามแบบฉบับคุณณรงค์ กดอ่าน
อย่างที่ทราบกันอยู่ทุกปีว่า ทุกเดือนเมษายน ซึ่งเป็นช่วงฤดูร้อน แล้ง มะนาวแพงแสนแพง และได้ยินเสียงบ่นอยู่ทุกปี ครั้นจะไปเริ่มต้นทำในช่วงเดือนมีนาคม เมษายน ก็ไม่ทันการณ์เสียแล้ว วันนี้ “เส้นทางเศรษฐีออนไลน์” จึงขอนำเสนอการทำมะนาวนอกฤดู เพื่อให้ออกผลในช่วงเดือนเมษายน ซึ่งจะต้องเตรียมตัวทำเสียตั้งแต่วันนี้ เพื่อให้มะนาวออกดอกเต็มที่ในเดือนพฤศจิกายน (เดือนหน้านี้) และไปเก็บผลผลิตได้ในเดือนเมษายน 2560 ซึ่งขั้นตอนการทำทั้งหมด ได้จาก คุณประเวศ แสงเพชร อดีตข้าราชการกรมวิชาการเกษตร ที่ออกมาให้ความรู้ในเรื่องการทำมะนาวนอกฤดูอยู่หลายครั้ง ขั้นตอน เริ่มจากเลือกกระถางเคลือบ ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 15-18 นิ้ว ทำความสะอาดทั้งด้านนอกและด้านใน เตรียมดินปลูกที่มีส่วนผสมของดินร่วนสะอาด กับ กาบมะพร้าวสับขนาดเล็ก อัตรา 3 : 1 และเติมปุ๋ยคอกเก่าเล็กน้อย คลุกเคล้าให้เข้ากัน ปิดก้นกระถางด้วยเศษอิฐหัก หรือกระถางแตก ป้องกันไม่ให้ดินไหลออกจากกระถาง ใส่ดินผสมลงเกือบเต็มกระถาง นำกิ่งพันธุ์มะนาวที่แข็งแรง สมบูรณ์ ไม่แตกกิ่งก้านมาก ถ้าเป็นกิ่งเดี่ยวยิ่งดี ฉีกถุงเพาะชำออก ระวังอย่าให้รากฉีกขาด ปลูกลงกลาง