รีปราชญ์

คืนนี้ ตัวละครอย่าง ‘ศรีปราชญ์’ ในบุพเพสันนิวาสจะออกโรงโลดแล่นให้เห็นเต็มๆตา ทว่า ในประวัติศาสตร์ ศรีปราชญ์ มีตัวตนจริงหรือไม่ เป็นที่ถกเถียงกันมานาน ด้วย ‘ความเชื่อ’ ที่ฝังรากจากการจดจำตามตำรา คนส่วนใหญ่จึงเชื่อว่าศรีปราชญ์ เป็นบุคคลทีมีตัวตนจริงในประวัติศาสตร์ โดยท่องจำต่อๆกันมาว่า เป็นกวีผู้แต่งโคลงกำสรวลศรีปราชญ์และอนิรุทธคำฉันท์ มี ‘สระล้างดาบ’ ตามที่เล่ากันเกี่ยวกับวาระสุดท้ายอยู่ในจังหวัดนครศรีธรรมราช สุจิตต์ วงษ์เทศ คอลัมนิสต์ชื่อดังและบรรณาธิการหนังสือแนวสังคม ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม เคยเขียนเล่าหลายครั้งในประเด็นดังกล่าวว่า ตนได้อ่านหนังสื่อชื่อ กำศรวญศรีปราชญ์-นิราศนรินทร์ โดย พ. ณ ประมวญมารค พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.2502 เกือบ 50 ปีแล้ว จนได้เฝ้า หม่อมเจ้าจันทร์ จิรายุ รัชนี “ท่านจันทร์” ถึงได้รู้ว่าเป็นนามปากกาของท่าน แล้วทรงเมตตาให้ถกถามรายละเอียดเพิ่มเติมเป็นครั้งคราว บรรดานักปราชญ์กับนักค้นคว้า รวมถึงนักวิชาการเกือบหมดประเทศ ต่างเชื่อถือ แล้วแต่ง “ตำรา” ใช้สอนในสถาบันทุกระดับว่า ศรีปราชญ์แต่งกำสรวลศรีปราชญ์ แต่ พ. ณ ประมวญมารค (หม่อมเจ้าจันทร์จิรายุ รัชนี) คัดค้านเรื่องนี้ไว้นา