โควิด ฉีดวัคซีนหลายเข็ม ทำไมติดเชื้อซ้ำซาก กับปัญหาสาธารณสุข ที่ควรปรับปรุง
ทำไม แต่ละคนที่ตรวจพบเชื้อโควิด จึงมีอาการแตกต่างกัน และส่วนใหญ่ไม่มีอาการทั้งๆ ที่เป็นเชื้อโควิดสายพันธุ์เดียวกัน
เพื่อให้กระชับ ขอให้ดูจากตารางที่นำเสนอ ซึ่งแบ่งคน เป็น 4 กลุ่มจากความหลากหลายทาง “พันธุกรรมต่อการติดเชื้อ” และ ”พันธุกรรมทางภูมิคุ้มกัน” โดยจากการประเมินข้อมูลน่าจะมีสัดส่วนของแต่ละกลุ่มดังแสดง
| กลุ่มที่
(สัดส่วนประชากร) |
พันธุกรรมต่อการติดเชื้อไวรัส | พันธุกรรมทางภูมิคุ้มกัน | ผลจากการรับเชื้อไวรัสโควิด-19 เข้าสู่ร่างกาย
(ไม่ว่าจะมีโรคประจำตัวอื่นๆ หรือไม่ก็ตาม) |
|
| 1
(18-24%) |
ติดเชื้อได้จริง | สร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” ได้ | เกิดอาการรุนแรง หากรักษาด้วยการประคองตามอาการได้ดี ภูมิคุ้มกันที่สร้างขึ้นก็จะสามารถกำจัดเชื้อไวรัสได้หมดภายในเวลาประมาณ 2-3 สัปดาห์ | |
| 2
(0.2-2%) |
ติดเชื้อได้จริง | ไม่สามารถสร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” ได้ | มีโอกาสเสี่ยงสูงมากที่จะเสียชีวิตจากอาการรุนแรงเนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันไม่สามารถทำลายเชื้อไวรัสได้ นอกจากจะมียาที่สามารถกำจัดเชื้อหรือยับยั้งการเพิ่มจำนวนของไวรัสได้ | |
| 3
(65-75%) |
ไม่เหมาะต่อการติดเชื้อ | สร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” ได้ | ไม่มีอาการหรือมีอาการเล็กน้อย แต่จะสามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ดี อาจนำภูมิคุ้มกันนี้ไปรักษาช่วยคนที่มีอาการรุนแรงได้ | |
| 4
(1-5%) |
ไม่เหมาะต่อการติดเชื้อ | ไม่สามารถสร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” ได้ | มีอาการเล็กน้อยหรือไม่มีอาการเช่นเดียวกับกลุ่มที่ 3 และน่าจะเป็นกลุ่มที่ควรจะมีการศึกษาติดตามต่อไปว่าจะมีการติดเชื้อแอบแฝงหรือไม่ (ซึ่งมีความสำคัญต่อการควบคุมการระบาด) |
จำเป็นต้องทำความเข้าใจว่า การที่เชื้อไวรัสโควิด-19 จะเข้าไปสู่เซลล์เป้าหมายได้ ต้องมีการจับเกาะแทรกเข้าไปภายในเซลล์ที่จำเพาะและเหมาะสม จึงจะเพิ่มจำนวนได้โดยมีปอดเป็นอวัยวะเป้าหมายหลัก จากการศึกษาวิจัยเป็นที่ทราบกันว่า สารชีวภาพบนผิวเซลล์ที่เชื้อไวรัสใช้จับเกาะมีความหลากหลายแตกต่างกันตามพันธุกรรมของแต่ละคน ดังนั้น เมื่อคนหรือสัตว์ที่รับเชื้อไวรัสโควิด ไม่ใช่ว่าจะกลายเป็นผู้ที่มีการติดเชื้อจริงๆ เสมอไป
ขณะเดียวกัน เมื่อร่างกายได้รับเชื้อใดๆ (แม้ไม่ติดเชื้อจริง) จะมีการกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาได้หรือไม่ จำเป็นต้องมี “พันธุกรรมทางภูมิคุ้มกัน” มาเกี่ยวข้องด้วย โดย “ทีเซลล์นักฆ่า” ซึ่งมีประสิทธิภาพอย่างเบ็ดเสร็จในการกำจัดเซลล์ติดเชื้อไวรัส จะสร้างขึ้นมาได้จำเป็นต้องมีสารพันธุกรรมทางภูมิคุ้มกันที่เหมาะสม
จากตาราง ข้อมูลคนกลุ่มที่ 2 ที่มีโอกาสสูงในการติดเชื้อจริง อธิบายได้ว่าพันธุกรรมทางภูมิคุ้มกันของคนกลุ่มนี้ไม่สามารถสร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” จึงส่งผลให้เสียชีวิต (เนื่องจากยังไม่มียาที่รักษาได้อย่างแท้จริง) ส่วนผู้ติดเชื้อจริงที่มีพันธุกรรมทางภูมิคุ้มกันสามารถสร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” ได้อย่างในกลุ่มที่ 1 จะหายป่วยได้ภายในเวลา 2-3 สัปดาห์
ทำไมฉีดวัคซีนหลายเข็มหลายยี่ห้อ แล้วยังติดเชื้อ
ต้องทำความเข้าใจว่าอาการป่วยต่างๆ ของคนที่ตรวจพบโควิดไม่ได้เกิดจากเชื้อโดยตรงแต่เกิดจากการตอบสนองทางภูมิคุ้มกันในรูปแบบหนึ่งให้สร้างสารชนิดต่างๆ ที่เรียกรวมๆ ว่าไซโตไคน์ เพื่อต่อต้านแต่กลับไม่มีประสิทธิภาพมากพอในการกำจัดเชื้อโควิด แต่ขณะเดียวกัน ก็ทำความเสียหายต่ออวัยวะนั้นๆ เสียอีก จนทำให้ระบบการทำงานของอวัยวะล้มเหลวโดยเฉพาะปอดซึ่งเป็นอวัยวะเป้าหมายหลัก
การที่คนในกลุ่มที่ 3 ไม่แสดงอาการหรือมีอาการเพียงเล็กน้อย อธิบายได้ว่าเนื่องจากคนกลุ่มนี้ ส่วนสไปท์ของโควิดไม่สามารถเข้าจับเกาะจับกับผิวเซลล์เพื่อเพิ่มจำนวนจึงทำให้มีปริมาณเชื้อที่จำกัดในการกระตุ้นการสร้างสารไซโตไคน์จึงทำให้มีอาการเล็กน้อยคล้ายไข้หวัด ขณะที่คนที่ติดเชื้อโควิดจริงในกลุ่มที่ 1 และ 2 จะมีการเพิ่มจำนวนของเชื้ออย่างมากมายตลอดเวลาและกระตุ้นให้สร้างสารไซโตไคน์ขึ้นมาอย่างมหาศาลที่เรียกว่า Cytokine Storm จนเป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการรุนแรง
เพราะฉะนั้น การที่ฉีดวัคซีนหลายๆ เข็มและยังติดเชื้ออีก แยกได้เป็น 2 กรณี คือ คนเหล่านี้อยู่ในกลุ่มที่ 3 ที่ไม่เคยติดเชื้อจริง และกลุ่มที่ 1 ที่ได้รับวัคซีนแล้วและมีการสร้างเซลล์ภูมิคุ้มกันจดจำ ทำให้เมื่อได้รับเชื้อก็ไม่มีการติดเชื้อจริง อีกกรณีหนึ่งที่เป็นกลุ่มคนที่พันธุกรรมทางภูมิคุ้มกันไม่เหมาะกับการสร้างเซลล์จดจำที่จะสร้างแอนติบอดีแบบถาวร เพื่อป้องกันการติดเชื้อได้แม้จะรับวัคซีนแล้วก็ตาม จึงทำให้ติดเชื้อจริง
สรุปคือ การติดเชื้อที่ระบาดกันอย่างมากมายขณะนี้ แต่ความรุนแรงกลับมีอาการน้อย เนื่องจากการไม่ติดเชื้อจริง ต้องแยกระหว่าง “ผู้ติดเชื้อจริง” ออกจาก “ผู้ที่ได้รับเชื้อ (ไม่มีการติดเชื้อจริง)”
ความเข้าใจที่ถูกต้อง เกี่ยวกับยาที่ใช้รักษาเชื้อโควิด ซึ่งต้องนำเข้าและมีราคาสูงมาก แต่ยังมีผู้ป่วยเสียชีวิตในอัตราส่วนค่อนข้างคงที่
การศึกษาประสิทธิผลที่แท้จริงของยาควรต้องเลือกศึกษากับผู้ที่ติดเชื้อจริง ซึ่งมีประมาณ 0.2-2% ของผู้รับเชื้อ ไม่ใช่เหมารวมเอาทุกคนที่ตรวจพบเชื้อมาศึกษาและทำให้ประเมินประสิทธิผลของยาผิดเพี้ยน ควรต้องศึกษาโดยใช้ยานั้นๆ กับคนกลุ่มที่ 2 ซึ่งเป็นคน “กลุ่มที่ติดเชื้อจริงและไม่สามารถสร้าง “ทีเซลล์นักฆ่า” ได้ จึงจะประเมินประสิทธิผลของยาได้อย่างแท้จริง”
ปัญหาการจัดการทางสาธารณสุข ที่ควรปรับปรุง
เป็นปกติที่เชื้อไวรัสมีการกลายของรหัสพันธุกรรมตลอดเวลา เชื้อไวรัสไม่สามารถคิดเองได้ การ กลายพันธุ์ของเขาเป็นไปด้วยกลไกทางธรรมชาติแบบลองผิดลองถูก เมื่อมีการกลายของรหัสพันธุกรรมเป็นตัวไหนที่ปรับตัวได้ดีขี้นสามารถคงทนอยู่ได้นานในสภาวะแวดล้อม ก็ทำให้อัตราการแพร่ระบาดมากกว่าเหนือตัวเดิม ไม่จำเป็นว่าทำให้เกิดอาการรุนแรงขึ้นหากไม่ได้มีการกลายพันธุ์ในจุดสำคัญ อย่างเช่น เปลี่ยนไปจับกับสารชีวภาพบนผิวเซลล์ชนิดอื่นๆ ด้วย
ขณะนี้สาธารณสุข เน้นไปที่การกลายพันธุ์ของเชื้อที่เกิดขึ้นอย่างหลากหลาย และมีความวิตกทุกครั้งที่พบเชื้อสายพันธุ์ใหม่ๆ ทั้งๆ ที่ไม่มีผลต่อพยาธิสภาพแต่อย่างใด การทบทวนองค์ความรู้ เพื่อปรับเปลี่ยนความเข้าใจกลไกการติดเชื้อไวรัสและการระบาดจะเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินการทางสาธารณสุขได้ต่อไป รวมทั้งเชื้อไวรัส ที่จะมีการระบาดขึ้นมาใหม่ได้อีกในอนาคต
ในกรณีโควิด-19 การฉีดวัคซีน จะทำให้ลดโอกาสการติดเชื้อจริงของประชากรจากประมาณ 70% เป็น 99% การฉีดวัคซีนควรดำเนินการ ตรวจภูมิคุ้มกันหลังฉีดวัคซีน อย่างเป็นวิทยาศาสตร์ ถ้ามีการตรวจระดับ IgG โดยเฉพาะ IgA ต่อส่วนสไปท์ของเชื้อโควิด อย่างเป็นแพ็กเกจ
ก็จะเป็นการระบุได้อย่างอ้อมๆว่า คนเหล่านั้น มีการสร้างเซลล์จดจำ เพื่อสร้างภูมิป้องกันได้อย่างถาวรหรือไม่ และช่วยลดงบประมาณได้มากกว่า 70% จากการนำเข้าวัคซีน ทั้งยังไม่นำเข้ายาที่ไม่มีประสิทธิภาพในการรักษาอย่างแท้จริงเข้าประเทศอย่างมหาศาล
จากอดีตวิศวกร สู่เจ้าของ ‘หยกสด’ ขนมไทยโบราณ ยอดขายวันแรก 4,000 บาท สู่ 26 สาขาในปัจจุบัน “หยกสด ทำขึ้นเพราะอยากให้คนไทยได้เข้าถึงขนมไทย หยิบตัวขนมที่อาจจะหาทานไม่ได้ทั่วๆ ไป นำมาทำให้รสชาติ และรูปร่างหน้าตา มีความร่วมสมัยมากขึ้น” หยกสด เป็นแบรนด์ขนมไทยที่โด่งดังเรื่องความหอม หวาน และรสชาติที่อร่อยกลมกล่อมของใบเตย โดยบทความนี้เป็นเรื่องราวของ คุณจ๊าก-มหศักย์ สุรกิจบวร ที่ชีวิตพลิกผันจากอดีตวิศวกร สู่เจ้าของแบรนด์ “หยกสด – ขนมไทยใบเตย 100%” ขนมไทยโบราณหาทานยาก จากวันแรกยอดขายเพียง 4,000 บาท สู่ 26 สาขาในปัจจุบัน จากความชอบ สู่ ธุรกิจจริงจัง คุณจ๊าก เล่าว่า จุดเริ่มต้นที่หันมาสนใจขนมไทย คือตอนที่ทำงานประจำเกี่ยวกับ Software แล้วเครียดจากงาน จึงได้ไปบวช และมีโอกาสได้ทาน ‘ขนมเปียกปูนกะทิสด’ ที่ชาวบ้านได้นำมาถวาย จึงเกิดความสนใจ เพราะรสชาติอร่อย ประกอบกับที่เขานั้นไม่เคยทานมาก่อน หลังจากสึกออกมา คุณจ๊ากได้ไปลองหาซื้อขนมเปียกปูนกะทิสด แต่หาไม่ได้ จึงลองทำด้วยตัวเอง เริ่มแรกก็เสิร์ชข้อมูลต่างๆ จากอินเทอร์เน็ต นำมาพัฒนาปรับปรุงสูตร และลองให้เพื่อนๆ ได้ลองทาน ปรากฏว่าได้รับผลตอบรับดีเยี่ยม จึง
ขนมไทย ใครว่าโบราณ! แค่ปรับลุกส์ใหม่ ก็ขายดี ขนมไทย ใครว่า โบราณ ขอเถียงขาดใจ! แค่นำมาปรับลุกส์ใหม่ ก็ขายดิบขายดี เช่น 3 ร้านดัง ที่ได้ทายาทรุ่นใหม่ มาสานต่อสูตรเด็ดของครอบครัว ร้านแรก ยายทำให้หลานขาย ใครอยู่ซอยอารีย์จะรู้จักเป็นอย่างดี ร้านนี้มีสูตรเด็ดความอร่อย ส่งต่อจากคุณยาย ที่ขายขนมไทยมากว่า 50 ปี นำมาใส่แพ็กเกจจิ้งหรู ใครเห็นก็อยากกิน ร้านสอง วลักษณ์ ขนมไทย นำขนมไทยโบราณสูตรเด็ดของคุณแม่ มาแต่งตัวใหม่ ด้วยแก้วชานมไข่มุก จนขายคล่องมือ และสุดท้าย ขนมไทยยายปู สานต่อร้านขนมของแม่ที่ขายมากว่า 30 ปี ให้ซื้อง่ายขายคล่อง ด้วยการใส่กระทงใบตองจิ๋ว ยายทำให้หลานขาย ไอเดียธุรกิจ ครอบครัวขนมไทย มีคุณยายเป็นเจ้าของสูตร ทำขายมากว่า 50 ปี ได้หลานคนเก่ง คุณนัท-พัชริดา มะลา อายุ 28 ปี และ คุณปู-อนงค์นาฎ สุหาลา ช่วยทำการตลาด เปลี่ยนแพ็กเกจจิ้งใหม่ จากขายตลาดนัด มาเปิดแผงเล็กๆ สับเปลี่ยน วันละ 20 เมนู ราคาเริ่มต้น 25-35 บาท ขายดี วันละหลักหมื่น พิกัด วันพุธกับศุกร์ ขายที่ซอยละลายทรัพย์ วันพฤหัส ขายที่ลาดพร้าว-วังหิน ซอย 14 ส่วนวันศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ ขายที่ซอยอารีย์ เปิดร้านตั้งแต่ 06.00-14.00 น.
จากแอร์โฮสเตสสาวที่ลาออกมาเปิดร้านกาแฟเล็กๆ ด้วยเงินสนับสนุนจากทางบ้าน หวังเริ่มต้นชีวิตใหม่ในฐานะเจ้าของธุรกิจ แต่ไม่นานร้านก็ต้องปิดตัว เพราะไม่ทำกำไร เธอไม่ยอมแพ้ ลองทำเบเกอรี่ฝากขาย แต่ก็ล้มเหลวอีกครั้งในเวลาเพียง 1 เดือน จนวันหนึ่ง การเดินทางไปเที่ยวฮ่องกงทำให้เธอได้ลองชิม ‘พายหมูแดง’ นำมาสู่การคิดค้นสูตรพายที่ถูกปากคนไทย นี่คือเรื่องราวของ คุณอร–กนกกัญจน์ มธุรพร เจ้าของ April’s Bakery ที่สร้างยอดขายทะลุ 630 ล้านบาท! คุณอร มีพื้นเพเป็นชาวนครสวรรค์ จบปริญญาตรีจากมหาวิทยาลัยอัสสัมชัญ ด้านบริหารธุรกิจ และเคยทำงานเป็นพนักงานต้อนรับของสายการบินต่างชาติอยู่ 2 ปีเศษ ก่อนตัดสินใจลาออกมาทำธุรกิจส่วนตัว โดยขอทุนทางบ้านมาเปิดร้านกาแฟเล็กๆ ในคอมมูนิตี้แห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ แต่เปิดได้ไม่ถึงปีก็ต้องปิดตัว เพราะไม่ทำกำไร จากนั้นได้หันไปทำเบเกอรี่สไตล์อิตาเลียนฝากขายตามห้างสรรพสินค้า แต่ก็ ‘เจ๊ง’ ในเวลาเดือนเศษ เพราะไม่เคยศึกษาตลาด หรือพฤติกรรมของลูกค้ามาก่อน แต่คุณอรยังเหลือไว้ 1 สาขา พร้อมกับเปลี่ยนมาขายเค้ก คุกกี้ และมัฟฟินแทน แต่ยอดขายก็ยังไม่กระเตื้อง ขณะเดียวกันก็ยังคิดไม่ออก ว่าจะทำอะไรมาขา
กูรูด้านอาหาร อย่าง อาจารย์ยศพิชา คชาชีวะ เจ้าของคอลัมน์ “ตู้จดหมายพลศรี” มีเรื่องราวน่าสนใจสำหรับ “วงการยำ” มาให้เรียนรู้กัน ดังนี้ … “หนูทำยำไม่เคยอร่อยสักที เดี๋ยวเปรี้ยวไป เดี๋ยวหวานไป อาจารย์มีสูตรไหมคะ ขอหนูหน่อย” คำถามทำนองนี้ผมเจอมาหลายคน หลายครั้ง ทุกครั้งผมเลยให้คาถาสูตรสำเร็จไปท่องให้ขึ้นใจว่า “1-1-ครึ่ง” 1 คือ น้ำปลา 1 ส่วน อีก 1 คือ น้ำมะนาว 1 ส่วน และครึ่ง คือ น้ำตาล ถ้าผสมน้ำยำเริ่มต้นจากสูตรนี้ การปรับเพิ่มเติมอะไรอีกนิดหน่อย ทำให้ลงตัวง่ายขึ้น ยกตัวอย่างเช่น ตวงน้ำปลา 2 ช้อนโต๊ะ ก็ตวงน้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ ส่วนน้ำตาลทรายเหลือ 1 ช้อนโต๊ะ หรือยกตัวอย่างเป็นถ้วย น้ำปลา 1 ถ้วย น้ำมะนาว 1 ถ้วย น้ำตาลครึ่งถ้วย ใช้เป็นชั่งน้ำหนักก็ได้ครับ เช่น น้ำปลา 50 กรัม น้ำมะนาว 50 กรัม น้ำตาลทราย 25 กรัม อาจจะต้องมีการยับยั้งชั่งใจกันเล็กน้อย เช่น ลดน้ำปลาลงนิดหน่อยก่อน เพราะน้ำปลาบางยี่ห้อโคตรเค็ม บางหน้ามะนาวเปรี้ยวมากก็ใส่น้อยลงนิดหนึ่งก่อน แต่ถ้าผสมแล้วเปรี้ยวไปหน่อย เค็มไปนิด ก็เติมส่วนผสมให้พอดีได้ตามใจ น้ำยำ แบบนี้ภาษาการครัวเรียกน้ำยำขาว เป็นยำพื้นฐานของยำไทยๆ เอาไปทำยำหมูยอ ยำวุ้น
