กล้วยไข่กำแพงเพชร
“กล้วยไข่กำแพงเพชร” เป็นไม้ผลที่เคียงคู่กับจังหวัดมาช้านาน คุณภาพกล้วยไข่กำแพงเพชรมีจุดเด่นของรสหวาน เนื้อในนุ่ม เหนียว กลิ่นหอม ผลสวย อันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะจึงเป็นที่นิยมของผู้บริโภคแล้วยังผูกพันกับขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิมของท้องถิ่นคืองานเทศกาลสารทไทย จึงกลายเป็นไม้ผลทางเศรษฐกิจที่สำคัญ ปัญหาสำคัญของกล้วยไข่ไม่ได้เกิดจากการปลูก แต่เกิดจากปัจจัยภายนอกคือภัยธรรมชาติและโรคพืชที่สร้างความเดือดร้อนจนชาวสวนกล้วยจำนวนหลายรายถอดใจเลิกปลูก กระทั่งส่งผลกระทบต่อพื้นที่และจำนวนผลผลิตที่ลดลงอย่างน่าตกใจ มีความพยายามจากทั้งภาคราชการและชาวบ้านต่างเข้ามาช่วยกันแก้ไขปัญหาแล้วฟื้นฟูส่งเสริมการปลูกกล้วยไข่พันธุ์ดั้งเดิมให้มีคุณภาพในเชิงบูรณาการตั้งแต่การปลูก การแปรรูป และการตลาด สร้างมาตรฐานขยับสู่วิสาหกิจชุมชนและแปลงใหญ่จนได้รับการขึ้นทะเบียน (GI) หรือสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ มีตลาดรองรับทั้งร้านอาหาร ห้าง และตลาดผลไม้ คุณนพพล เทพประถม ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนฟื้นฟูกล้วยไข่เมืองกำแพงเพชร และควบตำแหน่งประธานกลุ่มแปลงใหญ่กล้วยไข่อำเภอเมือง ถือเป็นบุคคลที่มีส่วนสำคัญต่อภารกิจการฟื้นฟูเพื่ออนุรักษ์กล้วยไ
กล้วยไข่สายพันธุ์กำแพงเพชรและกระยาสารท เป็นสินค้าที่เป็นเอกลักษณ์ประจำจังหวัดกำแพงเพชร วิทยาลัยสารพัดช่างกำแพงเพชร จึงเกิดแรงบันดาลใจนำวัตถุดิบเด่นของท้องถิ่นมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่คือ แฮมเบอร์เกอร์จากพืช (Plant based) เพื่อเพิ่มมูลค่า สร้างรายได้ที่ยั่งยืน ยกระดับวัตถุดิบในท้องถิ่นภายใต้แบรนด์ “มอกกำปอ” เพื่อให้ผลิตภัณฑ์สามารถต่อยอดในเชิงอุตสาหกรรมและเชิงพาณิชย์ได้ การทำแฮมเบอร์เกอร์จากพืช มีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก เริ่มจากจัดเตรียมส่วนผสมสำคัญ ได้แก่ 1. กล้วยไข่สายพันธุ์กำแพงเพชร 2. กระยาสารทไทย 3. แป้งขนมปัง 4. แป้งโฮลวีท 5. ยีสต์ 6. นมถั่วเหลือง 7. น้ำตาลซอร์บิทอล 8. เครื่องปรุง วิธีทำแป้งขนมปังโฮลวีท 1. เตรียมส่วนผสมและวัตถุดิบในการทำแป้งเบอร์เกอร์ 2. ส่วนผสมของแห้งและของเหลวผสมเข้าด้วยกัน ตีผสมจนสามารถขึงเป็นฟิล์ม 3. นำแป้งโดว์มานวด จากนั้นรวบเป็นก้อนกลม บ่มในตู้บ่มโดว์เป็นเวลา 40 นาที นำมาตัดแบ่งก้อนละ 100 กรัม บ่มต่ออีก 20 นาที 4. เมื่อครบเวลา ทาหน้าแป้งโดว์ด้วยน้ำเปล่า โรยงา นำเข้าเตาอบ อุณหภูมิ 180 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 25 นาที วิธีทำเนื้อ Patties 1. นำเปลือกกล้วยไข่สายพันธุ์กำแ
จังหวัดกำแพงเพชร นับเป็นแหล่งปลูกกล้วยไข่ที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของประเทศไทย รองจากจังหวัดจันทบุรี เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศ พื้นที่เพาะปลูก และสภาพอากาศเหมาะแก่การเจริญเติบโต ประกอบกับเกษตรกรในพื้นที่มีความชำนาญในการปลูกกล้วยไข่มายาวนาน ส่งผลให้กล้วยไข่ของจังหวัดกำแพงเพชรมีคุณภาพสูง ได้รับความนิยมจากผู้บริโภค และเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในและต่างประเทศ โดยประเทศส่งออกที่สำคัญ ได้แก่ สาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว และฮ่องกง สถานการณ์ผลิตกล้วยไข่ของจังหวัดกำแพงเพชร ปี 2565 พบว่า มีพื้นที่ปลูกกล้วยไข่ 2,213 ไร่ เกษตรกรผู้ปลูก 461 ครัวเรือน พื้นที่ปลูกส่วนใหญ่อยู่ในอำเภอเมืองกำแพงเพชร 1,204 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 54 ของพื้นที่ปลูกทั้งจังหวัด เกษตรกรนิยมปลูกกล้วยไข่สายพันธุ์กำแพงเพชร ซึ่งเป็นพันธุ์ที่มีลักษณะโดดเด่น ผิวเปลือกบาง ผลเล็ก เนื้อมีสีเหลือง รสชาติหวาน และที่สำคัญกล้วยไข่สายพันธุ์กำแพงเพชรยังได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ GI เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2560 โดยปัจจุบันมีเกษตรกรที่ได้รับการขึ้นทะเบียน GI จำนวน 74 ราย พื้นที่ปลูกรวม 361 ไร่ ครอบคลุมพื้นที่ 4 อำเ
ปัจจุบัน พื้นที่ปลูกกล้วยไข่ในเชิงพาณิชย์ในประเทศไทยเริ่มมีมากขึ้นเป็นลำดับ เนื่องจากกล้วยไข่ไทยมีการส่งออกมากขึ้นอย่างต่อเนื่องจนผลผลิตไม่พอต่อการส่งออก โดยเฉพาะตลาดสาธารณรัฐประชาชนจีนและฮ่องกง มีการสั่งซื้อมากที่สุด “กล้วยไข่” จัดเป็นกล้วยที่มีผลขนาดเล็ก นิยมนำมารับประทานแบบผลสด มีรสชาติหอมและอร่อย กล้วยไข่สามารถปลูกได้ในเกือบทุกพื้นที่ของประเทศไทย และเกษตรกรสามารถวางแผนการผลิตการปลูกได้ตลอดทั้งปี ซึ่งแหล่งผลิตกล้วยไข่ 5 อันดับที่สำคัญของประเทศไทย ได้แก่ ตาก กำแพงเพชร นครสวรรค์ จันทบุรี และเพชรบุรี โดยเฉพาะชาวจีนติดใจในรสชาติของกล้วยไข่ คือ ความอร่อยและมีกลิ่นหอม เหตุผลหลักอีกประการหนึ่งของความนิยมกล้วยไข่ไทย กล้วยไข่เป็นไม้ผลที่จัดระบบการปลูกแบบปลอดภัยไม่ต้องใช้สารปราบศัตรูพืชมาก หรือถ้าใช้ก็น้อยมากๆ คนจีนกลับไม่ชอบบริโภคกล้วยหอมเหมือนชาวต่างชาติอื่นๆ เนื่องจากเมื่อบริโภคมากๆ อาจจะทำให้จุกท้องได้ โดยจากข้อมูลพบว่า ประเทศที่สั่งซื้อกล้วยไข่จากประเทศไทยมาก คือ สาธารณรัฐประชาชนจีน 70% และ ฮ่องกง 30% ศักยภาพของผลผลิตกล้วยไข่ ในพื้นที่ 1 ไร่ หากให้แนะนำตามหลักวิชาการคือ ระยะปลูกกล้วยไข่
กล้วยไข่ เป็นอีกไม้ผลที่ไม่เพียงมียอดจำหน่ายในประเทศสูง ขณะเดียวกัน ในกลุ่มตลาดผลไม้ที่ไทยส่งออกต่างประเทศถือว่ากล้วยไข่มียอดสูงในระดับที่น่าพอใจด้วยเช่นกัน ปัญหาประการหนึ่งของกล้วยไข่คือคุณภาพ ที่ผ่านมาพบว่าคุณภาพกล้วยไข่ยังไม่ได้มาตรฐานเท่าที่ควร ถึงแม้ว่าคุณภาพกล้วยไข่จะไม่ได้สร้างปัญหาต่อตลาดในประเทศก็ตาม แต่คงเป็นเรื่องน่าเสียดายถ้าชาวสวนปลูกกล้วยไข่ได้คุณภาพส่งขายต่างประเทศเพื่อจะได้ราคาสูง “กำแพงเพชร” เป็นจังหวัดที่มีชื่อเสียงเรื่องกล้วยไข่มาช้านาน เนื่องจากชาวบ้านปลูกกันมาตั้งแต่ปี 2465 ตลอดเวลานับแต่อดีตคุณภาพกล้วยไข่ของกำแพงเพชรสร้างชื่อเสียงให้แก่จังหวัด จนพูดกันติดปากว่า “กล้วยไข่กำแพง” แล้วที่สำคัญผลไม้ประจำถิ่นชนิดนี้ยังผูกพันกับขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิมของท้องถิ่นคือ งานเทศกาลสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพงเพชร ซึ่งเริ่มมาตั้งแต่ปี 2424 เป็นต้นมา เมื่อปี 2556 ทีมงานเทคโนฯ ลงพื้นที่จังหวัดกำแพงเพชร เพื่อจัดทำสกู๊ปพิเศษกล้วยไข่ ในคราวนั้นได้พูดคุยกับนักวิชาการเกษตรของจังหวัดพบว่า แต่เดิมมีพื้นที่ปลูกกล้วยไข่นับหลายหมื่นไร่ แต่มาประสบปัญหาภัยธรรมชาติกับโรคพืชจึงทำให้พื้นที่การ
สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.) กระทรวงการอุดมศึกษาวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย ศูนย์เชี่ยวชาญนวัตกรรมเกษตรสร้างสรรค์ (ศนก.) เผยผลงานวิจัยพัฒนากล้วยไข่กำแพงเพชรต้นเตี้ย ….ช่วยสู้พายุฤดูร้อน ระบุแปลงกล้วยไข่ระยะที่ยังไม่ตกเครืออายุต้น 6 เดือน ที่ราดสารพาโคลบิวทราโซล สามารถต้านพายุฤดูร้อนได้ 100 เปอร์เซ็นต์ เกษตรกรเจ้าของแปลงชี้ประโยชน์จากงานวิจัย ประสงค์ขยายผลราดสารเพิ่มเติมให้แก่กล้วยไข่ทั้งหมดในแปลงวิจัย …พร้อมกันนี้ วว. ได้แนะเทคนิคการฟื้นฟูต้นกล้วยไข่ที่ได้รับความเสียหายในแปลงจากพายุฤดูร้อน หวังช่วยเกษตรกรฟื้นฟูให้มีผลผลิตเหมือนเดิม นายสายันต์ ตันพานิช รองผู้ว่าการวิจัยพัฒนาด้านอุตสาหกรรมชีวภาพ วว. ชี้แจงว่า จากสถานการณ์ลมพายุฤดูร้อนบริเวณภาคกลางตอนบน เมื่อวันที่ 3 มีนาคม 2564 ที่ผ่านมา ส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อแปลงปลูกกล้วยไข่ในพื้นที่อำเภอเมือง จังหวัดกำแพงเพชร ของนายช่วงชัย พุ่มใย ซึ่งเป็นแปลงทดลองราดสารควบคุมการเจริญเติบโตสำหรับผลิตกล้วยต้นเตี้ยเพื่อทดสอบการต้านลมพายุภายใต้ “โครงการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมเพื่อเพิ่มผลผลิตและมูลค่าของผลผลิต
กล้วยไข่ เป็นอีกไม้ผลที่ไม่เพียงมียอดจำหน่ายในประเทศสูง ขณะเดียวกัน ในกลุ่มตลาดผลไม้ที่ไทยส่งออกต่างประเทศถือว่ากล้วยไข่มียอดสูงในระดับที่น่าพอใจด้วยเช่นกัน ปัญหาประการหนึ่งของกล้วยไข่คือคุณภาพ ที่ผ่านมาพบว่าคุณภาพกล้วยไข่ยังไม่ได้มาตรฐานเท่าที่ควร ถึงแม้ว่าคุณภาพกล้วยไข่จะไม่ได้สร้างปัญหาต่อตลาดในประเทศก็ตาม แต่คงเป็นเรื่องน่าเสียดายถ้าชาวสวนปลูกกล้วยไข่ได้คุณภาพส่งขายต่างประเทศเพื่อจะได้ราคาสูง “กำแพงเพชร” เป็นจังหวัดที่มีชื่อเสียงเรื่องกล้วยไข่มาช้านาน เนื่องจากชาวบ้านปลูกกันมาตั้งแต่ปี 2465 ตลอดเวลานับแต่อดีตคุณภาพกล้วยไข่ของกำแพงเพชรสร้างชื่อเสียงให้แก่จังหวัด จนพูดกันติดปากว่า “กล้วยไข่กำแพง” แล้วที่สำคัญผลไม้ประจำถิ่นชนิดนี้ยังผูกพันกับขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิมของท้องถิ่นคือ งานเทศกาลสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพงเพชร ซึ่งเริ่มมาตั้งแต่ปี 2424 เป็นต้นมา เมื่อปี 2556 ทีมงานเทคโนฯ ลงพื้นที่จังหวัดกำแพงเพชร เพื่อจัดทำสกู๊ปพิเศษกล้วยไข่ ในคราวนั้นได้พูดคุยกับนักวิชาการเกษตรของจังหวัดพบว่า แต่เดิมมีพื้นที่ปลูกกล้วยไข่นับหลายหมื่นไร่ แต่มาประสบปัญหาภัยธรรมชาติกับโรคพืชจึงทำให้พื้นที่การ
กล้วยไข่ เป็นอีกไม้ผลที่ไม่เพียงมียอดจำหน่ายในประเทศสูง ขณะเดียวกัน ในกลุ่มตลาดผลไม้ที่ไทยส่งออกต่างประเทศถือว่ากล้วยไข่มียอดสูงในระดับที่น่าพอใจด้วยเช่นกัน ปัญหาประการหนึ่งของกล้วยไข่คือคุณภาพ ที่ผ่านมาพบว่าคุณภาพกล้วยไข่ยังไม่ได้มาตรฐานเท่าที่ควร ถึงแม้ว่าคุณภาพกล้วยไข่จะไม่ได้สร้างปัญหาต่อตลาดในประเทศก็ตาม แต่คงเป็นเรื่องน่าเสียดายถ้าชาวสวนปลูกกล้วยไข่ได้คุณภาพส่งขายต่างประเทศเพื่อจะได้ราคาสูง “กำแพงเพชร” เป็นจังหวัดที่มีชื่อเสียงเรื่องกล้วยไข่มาช้านาน เนื่องจากชาวบ้านปลูกกันมาตั้งแต่ปี 2465 ตลอดเวลานับแต่อดีตคุณภาพกล้วยไข่ของกำแพงเพชรสร้างชื่อเสียงให้แก่จังหวัด จนพูดกันติดปากว่า “กล้วยไข่กำแพง” แล้วที่สำคัญผลไม้ประจำถิ่นชนิดนี้ยังผูกพันกับขนบธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิมของท้องถิ่นคือ งานเทศกาลสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพงเพชร ซึ่งเริ่มมาตั้งแต่ปี 2424 เป็นต้นมา เมื่อปี 2556 ทีมงานเทคโนฯ ลงพื้นที่จังหวัดกำแพงเพชร เพื่อจัดทำสกู๊ปพิเศษกล้วยไข่ ในคราวนั้นได้พูดคุยกับนักวิชาการเกษตรของจังหวัดพบว่า แต่เดิมมีพื้นที่ปลูกกล้วยไข่นับหลายหมื่นไร่ แต่มาประสบปัญหาภัยธรรมชาติกับโรคพืชจึงทำให้พื้นที่การ