การจัดการศัตรูพืช
การผลิตพืชผักของเกษตรกรในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน ส่วนมากจะผลิตได้ดีในฤดูหนาว ช่วงเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ ทำให้มีผลผลิตมากเกินความต้องการของตลาด แต่ในช่วงฤดูร้อนและฤดูฝน เกษตรกรไม่สามารถผลิตให้เพียงพอต่อความต้องการของตลาดได้ เพราะในช่วงฤดูร้อนเป็นช่วงที่มีอุณหภูมิสูง แดดจัด ขาดแคลนน้ำ ซ้ำยังประสบปัญหาแมลงศัตรูพืชหลายชนิดเข้าทำลาย ขณะที่ฤดูฝน อากาศมีความชื้นสูงมักประสบปัญหาการระบาดของโรคพืชหลายชนิด รสชาติของผักและคุณภาพของผลผลิตที่ได้ไม่เป็นที่ต้องการของตลาด คุณนฤทัย วรสถิตย์ อดีตผู้อำนวยการสำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 3 จังหวัดขอนแก่น กล่าวว่า การผลิตพืชผักและผลไม้ของเกษตรกรเป็นการผลิตโดยใช้ปุ๋ยเคมีและใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช เพื่อให้ผลผลิตมีรูปลักษณ์ที่สวยงาม เป็นที่พอใจของผู้บริโภคและให้ผลผลิตสูง เกษตรกรส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ในการปรับปรุงบำรุงดิน และยังขาดความรู้ในการจัดการโรคและแมลงศัตรูพืชที่ปลอดภัย จากผลการวิเคราะห์สารพิษตกค้างในผักและผลไม้ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนระหว่างปี 2554-2556 จำนวน 36 ชนิด 3,025 ตัวอย่าง คุณนฤทัย บอกว่า พบสารเคมีตกค้างร้อยละ 25.7 และเก็บค่า MRL
กรมส่งเสริมการเกษตร เดินหน้าทำงานเชิงรุกให้คำแนะนำและแก้ปัญหาด้านอารักขาพืชแก่เกษตรกรผ่านการให้บริการคลินิกพืช 968 คลินิก ครอบคลุมทุกพื้นที่ทั่วประเทศ โดยเกษตรกรสามารถนำตัวอย่างหรือภาพถ่ายของพืชที่แสดงอาการผิดปกติหรือแมลงที่พบในแปลงปลูกมาขอรับบริการตรวจวินิจฉัยกับเจ้าหน้าที่ส่งเสริมการเกษตร พร้อมรับคำแนะนำการจัดการศัตรูพืชที่เหมาะสมนำไปปฏิบัติได้ในพื้นที่ นายเข้มแข็ง ยุติธรรมดำรง อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เปิดเผยว่า การผลิตสินค้าเกษตรในปัจจุบันพบปัญหาการเข้าทำลายของศัตรูพืชอย่างต่อเนื่อง รวมถึงมีศัตรูพืชอุบัติใหม่ และศัตรูพืชที่เคยระบาดกลับมาระบาดซ้ำอีกในพื้นที่เดิม เนื่องจากเกษตรกรมีการจัดการที่ไม่เหมาะสม ใช้สารเคมีที่มีฤทธิ์รุนแรงป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ไม่พักแปลงปลูกหรือปรับปรุงบำรุงดิน และปลูกพืชชนิดเดิมซ้ำๆ ส่งผลให้พืชอ่อนแอ หรือเจริญเติบโตผิดปกติ ศัตรูธรรมชาติลดลง นอกจากนี้ยังเกิดสารพิษตกค้างในผลผลิตทางการเกษตร ส่งผลกระทบต่อสภาพแวดล้อม เช่น ดิน น้ำ อากาศ สัตว์ พืช และตัวเกษตรกรเอง เพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวให้กับเกษตรกร กรมส่งเสริมการเกษตรจึงได้ขับเคลื่อนการดำเนินงานคลินิกพืชระดับพื
ความต้องการสินค้าและผลิตภัณฑ์อินทรีย์มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เพราะเป็นสินค้าที่ได้รับการยอมรับว่า มีความปลอดภัยสูงทั้งต่อผู้บริโภค ผู้ผลิต และสิ่งแวดล้อม มีความต้องการทั้งในประเทศและต่างประเทศ หน่วยงานต่างๆ ในภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับเกษตรกรต่างก็สนับสนุนให้มีการผลิตสินค้า พืชผัก และผลิตภัณฑ์อินทรีย์กันมากขึ้น คุณนฤทัย วรสถิตย์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการจัดการผลิตพืชที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน สำนักวิจัยและพัฒนาการเกษตรเขตที่ 3 จังหวัดขอนแก่น (สวพ. 3) กล่าวว่า ในปี 2560 ประเทศไทยส่งออกสินค้าเกษตรอินทรีย์ เป็นเงิน 1,817 ล้านบาท มีพื้นที่เกษตรอินทรีย์ 570,409 ไร่ ส่วนใหญ่ร้อยละ 59 ปลูกข้าวอินทรีย์ ส่วนพืชไร่และพืชผสมผสานมีเพียงร้อยละ 15 และ 13 เท่านั้น คุณนฤทัย กล่าวต่อไปว่า ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบนที่ทำเกษตรอินทรีย์ยังมีพื้นที่ค่อนข้างจำกัด และส่วนใหญ่ยังไม่ได้มาตรฐาน ในปี 2557 มีการรับรองมาตรฐานการผลิตพืชอินทรีย์เพียง 41 แปลง เท่านั้น คิดเป็นร้อยละ 24 ของจำนวนแปลงที่เข้าตรวจ ซึ่งถือเป็นสัดส่วนที่ต่ำมาก เนื่องจากการผลิตไม่เป็นตามข้อกำหนดของมาตรฐานของสำนักพัฒนาระบ
โดยทั่วไป ต้นมะม่วงที่ปลูกในพื้นที่ภาคกลาง มักติดดอกออกผลในช่วงเดือน พฤศจิกายน – ธันวาคม ของทุกปี และสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ในช่วงเดือนมีนาคม – เมษายน ส่วนมะม่วงที่ปลูกในพื้นที่ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มักติดดอกในช่วงเดือน มกราคม – กุมภาพันธ์ (ยกเว้นพวกมะม่วงทะวาย) เก็บเกี่ยวเดือนพฤษภาคม – มิถุนายน บ่อยครั้งที่ต้นมะม่วงแทงช่อดอกและออกดอกพร้อมๆกัน ทำให้ผลผลิตจำนวนมากออกสู่ตลาดในช่วงเวลาเดียวกัน ทำให้ประสบปัญหามะม่วงล้นตลาด และราคาผลผลิตตกต่ำ โดยเฉพาะในปีนี้ หากใครได้มีโอกาสเดินสำรวจตลาดค้าส่ง อย่างเช่น ตลาดไท หรือตลาดสี่มุมเมือง ก็จะพบว่า มะม่วงราคาขายโดยเฉลี่ยอยู่ที่ ก.ก.ละ 5 บาท ขณะที่บางแผงมะม่วงสุก ราคาถูกมากๆ ลูกค้าสามารถซื้อมะม่วงสุกน้ำหนัก 20 ก.ก. ในราคาตะกร้า 20 บาท เฉลี่ยราคา กก.ละ 1 บาทเท่านั้น เพื่อกระจายความเสี่ยงทางการตลาด เกษตรกรควรหันมาผลิตมะม่วงนอกฤดู เพื่อลดความเสี่ยงด้านราคา และลองหาวิธีเพิ่มมูลค่าให้กับมะม่วง และสร้างตลาดใหม่ เช่น ขายในรูปแบบ มะม่วงน้ำปลาหวาน เจลลี่มะม่วง น้ำมะม่วง หรือ ทำข้าวหมากมะม่วง probiotic ซึ่งขั้นตอนการทำไม่ยุ่งยาก
อำพลฟูดส์ (Ampol Food) ผู้นำนวัตกรรมในอุตสาหกรรมการผลิตอาหารและเครื่องดื่ม เลือกใช้ขวดกระดาษ (SIG DomeMini) ของเอสไอจี เพื่อบรรจุเครื่องดื่มน้ำนมข้าวออร์แกนิก V-FIT ซึ่งนับเป็นครั้งแรกในประเทศไทยที่เปิดตัวขวดกระดาษสำหรับบรรจุผลิตภัณฑ์เครื่องดื่มในขนาดพกพา รวมถึงเป็นการตอกย้ำถึงความมุ่งมั่นของอำพลฟูดส์ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ที่ให้ความสะดวกควบคู่กับการพัฒนานวัตกรรมและความยั่งยืน บรรจุภัณฑ์รูปแบบใหม่นี้ สอดคล้องกับความต้องการที่เพิ่มขึ้นของผู้บริโภคในกลุ่มอาหารและเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ โดยวัสดุหลักของขวดกระดาษของเอสไอจีนี้ได้มาจากกระดาษจากป่าปลูกที่ออกแบบมาเพื่อการรีไซเคิลและได้รับการรับรองมาตรฐานจากองค์กรพิทักษ์ป่าไม้ (FSC-Certified) ควบคู่กับการใช้พลังงานหมุนเวียน 100% ตัวบรรจุภัณฑ์ได้รับการออกแบบให้มีการใช้กระดาษอย่างมีประสิทธิภาพมีน้ำหนักเบาและประหยัดพื้นที่ ขวดกระดาษจากเอสไอจีจึงเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมเมื่อเทียบกับบรรจุภัณฑ์ชนิดอื่น อย่างเช่น ขวดพลาสติก การเลือกใช้ขวดกระดาษของเอสไอจีบรรจุเครื่องดื่มน้ำนมข้าวออร์แกนิก V-FIT ช่วยให้อำพลฟูดส์สามารถนำเสนอผลิตภัณฑ์ที่มีรูปลักษณ์ทันสมัย โดดเด่
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) ขอเชิญชวนประชาชนต้อนรับซัมเมอร์นี้ด้วยการ ช็อปคลายร้อนกับสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์ชุมชนระดับพรีเมียม ของเด็ดและดีจากเกษตรกรลูกค้า ธ.ก.ส. ทั่วประเทศ มากกว่า 50 ร้านค้า ในงานตลาดนัด BAAC Market ในธีม “Summer Thai Fair” ซึ่งจะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 28-30 เมษายน 2568 ณ บริเวณด้านหน้า ธ.ก.ส. สำนักงานใหญ่ กรุงเทพฯ นายไพศาล หงษ์ทอง รองผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) เปิดเผยว่า เพื่อเป็นการเพิ่มช่องทางให้ลูกค้าประชาชนได้มีโอกาสได้เลือกซื้อสินค้าเกษตรระดับพรีเมียมและผลิตภัณฑ์ชุมชนคุณภาพดีหลากหลายประเภท จากเกษตรกรและชุมชนต่างๆ ทั่วประเทศ เพื่อคลายร้อนต้อนรับซัมเมอร์ ธ.ก.ส. จึงได้กำหนดจัดงาน ตลาดนัด BAAC Market ภายใต้ธีม “Summer Thai Fair” พบกับร้านค้ามากกว่า 50 แห่ง ที่คัดสรรเฉพาะไอเทมเด็ดสุด HOT เพื่อต้อนรับบรรดาขาช็อปทั้งสายชิลล์ สายเสื้อผ้า เครื่องประดับ แฟชั่น และสายอร่อย โดยมีไฮไลต์ที่ไม่ควรพลาด ประกอบด้วย – อร่อยคลายร้อนกับร้านน้ำอ้อยไร่ไม่จน จังหวัดราชบุรี น้ำอ้อยพาสเจอไรซ์ น้ำอ้อยสดๆ จากไร่ธรรมชาติเเท้ 100% ร้านเฮียเค
การมีที่ดิน 1 ไร่ อาจดูไม่มากนัก แต่หากวางแผนดีๆ ก็สามารถทำให้เกิดรายได้อย่างมั่นคงและต่อเนื่องได้ โดยเฉพาะการทำเกษตรแบบผสมผสานที่ใช้พื้นที่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านจะมาแนะนำแนวทางการวางแผนทำเกษตรบนพื้นที่ 1 ไร่ ให้เป็นแหล่งรายได้ที่ยั่งยืน หากมีที่ดินอยู่ที่บ้านเกิดหรือต่างจังหวัด แต่ยังไม่รู้ว่าจะใช้ทำอะไรให้เกิดรายได้ การทำเกษตรก็ถือเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่น่าสนใจ แต่ก่อนจะเริ่มต้น สิ่งสำคัญคือการค้นหาว่า ชอบปลูกหรือชอบเลี้ยงสัตว์อะไร เพราะเมื่อได้ทำในสิ่งที่รัก คุณก็จะมีแรงขับเคลื่อนในการเรียนรู้และพัฒนาตัวเอง ซึ่งนำไปสู่ความสำเร็จได้เร็วกว่าเดิม สิ่งที่ต้องรู้ก่อนในการที่จะลงมือทำการเกษตร 1. วิเคราะห์เป้าหมายและทรัพยากรที่มี ก่อนเริ่มทำเกษตรบนพื้นที่ 1 ไร่ ควรตอบคำถามเหล่านี้ให้ได้ก่อน ว่าจุดประสงค์ของเราคืออะไร เป้าหมายของเรา คือ ทำเพื่อบริโภคเอง หรือทำเพื่อขายสร้างรายได้? เพราะหากบริโภคเองต้นทุนการผลิตอาจจะไม่ได้สูงมาก แต่หากทำเพื่อจำหน่าย ต้องมีการวางแผนให้ดีตั้งแต่เริ่ม รวมไปถึงการมองหาตลาดว่ากลุ่มเป้าหมายของเราคือใคร เช่น ปลูกผักออแกนิค กลุ่มลูกค้าก็จะเป็นคนรัก