นวัตกรรมเกษตรอินทรีย์ยั่งยืน
“กาฬสินธุ์” เป็นจังหวัดที่มีความอุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของภาคอีสาน มีหลักฐานทางโบราณคดีเป็นแหล่งซากไดโนเสาร์และซากดึกดำบรรพ์อื่นๆ มากมาย รวมทั้งยังมีความเจริญทางอารยธรรมเป็นที่อยู่อาศัยของผู้คนย้อนไปนับพันปี ยิ่งกว่านั้น “กาฬสินธุ์” ยังเป็นแหล่งทำกินของเกษตรกรมาช้านาน สินค้าเกษตรส่วนใหญ่ของที่นี่เป็นผลิตผล และผลิตภัณฑ์จากเกษตรอินทรีย์ เน้นกระบวนการลดการใช้สารเคมี ทำให้ส่งผลดีทั้งต่อผู้ผลิตและผู้บริโภค โดยเกษตรกรในจังหวัดนี้ให้ความสำคัญต่อความยั่งยืนเป็นอย่างมาก “เสือพีเพราะป่าปก ป่ารกเพราะเสือยัง ดินเย็นเพราะหญ้าบัง หญ้ายังเพราะดินดี” นายวินิจ ถิตย์ผาด ประธานเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน นวัตกรรม เกษตรอินทรีย์ยั่งยืน เริ่มต้นบทสนทนาด้วยถ้อยคำคุ้นชินของเหล่านักอนุรักษ์ที่มุ่งเน้นการใช้ชีวิตแบบพึ่งพาอาศัยและพึ่งพิงธรรมชาติ ทั้งยังเล่าต่อว่า “บริบทของเกษตรอินทรีย์ธรรมชาติ ธรรมชาติต้องดูแลธรรมชาติ การดูแลผลผลิตของเกษตรกรทำเกษตรอินทรีย์ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ยเคมีลงไป สุขภาพของคนก็ดี สิ่งแวดล้อมก็ดี ผลผลิตก็ดี ทุกอย่างก็ดีไปหมด แม้แต่รสชาติของพืชผัก ก็แตกต่างกันนะครับ ความขมจะไม่มี มีแต่ความหวานแบบ
ประเทศไทยมีความตกลงหุ้นส่วนเศรษฐกิจ ไทย- ญี่ปุ่น (Japan – Thailand Economic Partnership Agreement) (JTEPA) โดยญี่ปุ่นให้สิทธิพิเศษการยกเว้นภาษีนำเข้ากล้วยหอมทองจากประเทศไทย จำนวน 8,000 ตัน ที่ผ่านมาไทยสามารถส่งออกกล้วยเข้าสู่ตลาดญี่ปุ่นได้สูงสุดประมาณ 2,900 ตันต่อปี ซึ่งถือเป็นโอกาสที่ดีของเกษตรกรไทยที่จะสามารถพัฒนาการผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภคชาวญี่ปุ่น และขยายตลาดกล้วยหอมทองของไทยเพื่อส่งออกไปยังตลาดญี่ปุ่น นายวีรศักดิ์ บุญเชิญ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้เล็งเห็นถึงโอกาสทางการตลาดของการผลิตกล้วยหอมทองเพื่อการส่งออก ตามนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ “ตลาดนำ นวัตกรรมเสริม เพิ่มรายได้” เมื่อเร็วๆนี้ จึงได้ถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตกล้วยหอมทองมูลค่าสูงที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมตามมาตรฐานเพื่อส่งออกญี่ปุ่นสู่เกษตรกรภาคตะวันออกเฉียงเหนือผ่านงาน Field Day โดยมีเกษตรกร จำนวน 400 คน เข้ารับการถ่ายทอดองค์ความรู้ ณ โรงเรียนท่าโพธิ์ศรีพิทยา ตำบลท่าโพธิ์ศรี อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี เพื่อกระตุ้นให้เกษตรกรมีความพร้อมเริ่มต้นการผลิตในปีการ
คุณนายตื่นสาย มีความพิเศษในเรื่องของดอกที่มีสีสดสวยงาม ยิ่งช่วงที่มีแสงแดดส่องมายามสายจะเห็นสีของดอกที่สดเป็นอย่างมาก ถือเป็นไม้ที่ปลูกและขยายพันธุ์ได้ง่าย เพียงแต่ดินที่ปลูกควรเป็นดินที่ระบายน้ำได้ดี ไม้ไม่เกิดรากเน่าและขยายกิ่งก้านต่อไปได้เรื่อยๆ ซึ่งหลายปีที่ผ่านมา คุณนายตื่นสายได้รับความนิยมจากผู้ที่ชื่นชอบในดอกสีสดไม่น้อย มีการขายจนสามารถสร้างรายได้ดีทีเดียว โดยสายพันธุ์คุณนายตื่นมีตั้งแต่สายพันธุ์ที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ และบางส่วนมีคนไทยที่ชอบและปลูกคุณนายตื่นสายพัฒนาสายพันธุ์ขึ้น โดยมีการแลกเปลี่ยนสายพันธุ์และประสบการณ์ปลูกซึ่งกันและกันอยู่เสมอ จึงทำให้กลุ่มที่ปลูกคุณนายตื่นสายด้วยเกิดรายได้ และทำตลาดการขายได้อย่างกว้างขวางมากขึ้น การใช้ดินเพื่อปลูกคุณนายตื่นสาย ดินที่ดีต้องเป็นดินที่ระบายน้ำได้ดีพอสมควร โดยมีส่วนผสมของดินร่วน แกลบเผา ทรายหยาบ และปุ๋ยคอก ซึ่งการที่วัสดุปลูกมีการระบายน้ำที่ดีนั้นช่วยให้น้ำที่รดลงในแปลงปลูกไม้ไม่แฉะช่วยให้ดินที่ปลูกไม่เปียกชื้นอยู่ตลอดเวลา เพราะหากดินที่ปลูกมีความเปียกแฉะมากเกินไปจะทำให้ระบบรากเสียและต้นเน่าตายได้ในที่สุด การขยายพันธุ์คุณนายตื่นจ
นายวีรศักดิ์ บุญเชิญ รองอธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร กล่าวว่า กรมส่งเสริมการเกษตรได้รับมอบหมายจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ให้ดำเนินงานขับเคลื่อนการดำเนินโครงการระบบส่งเสริมเกษตรแบบแปลงใหญ่เพื่อปรับเพิ่มผลิตภาพการผลิต สนับสนุนให้เกษตรกรมีการรวมกลุ่มทำการผลิตสินค้าเกษตร ด้านสินค้าพืช ผึ้งและแมลงเศรษฐกิจ มีการบริหารจัดการร่วมกัน เพื่อให้เกิดการรวมกันผลิตและรวมกันจำหน่ายโดยมีตลาดรองรับที่แน่นอน ให้เกษตรกรสามารถลดต้นทุนการผลิตและมีผลผลิตต่อหน่วยเพิ่มขึ้น รวมทั้งผลผลิตมีคุณภาพได้มาตรฐาน ภายใต้การบูรณาการของหน่วยงานภาครัฐและเอกชน โดยมีแนวทางที่มุ่งเน้นการเพิ่มผลผลิตและรายได้ของเกษตรกรรายย่อย ด้วยการรวมกลุ่มเกษตรกรเพื่อบริหารจัดการร่วมกันในการผลิตและตลาด สำหรับในปี 2568 กรมส่งเสริมการเกษตรได้จัดโครงการสัมมนาเชิงปฏิบัติการการพัฒนาเกษตรกรเป็นผู้จัดการแปลงขึ้น โดยนำผู้จัดการแปลงจากกลุ่มแปลงใหญ่ปี 2566 ที่มีผลการจัดชั้นคุณภาพ เกรด A แปลงใหญ่ที่เข้าร่วมโครงการส่งเสริมและพัฒนาเพื่อเข้าสู่ห่วงโซ่อุปทานและบริการมูลค่าสูง และแปลงใหญ่ข้าว มารับการถ่ายทอดความรู้จากวิทยากรผู้มีความเชี่ยวชาญในหลักสูตรการพั
“เห็ดพิษ” เป็นสาเหตุการเสียชีวิตของคนไทยที่พบได้เป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูฝน เนื่องจากอุณหภูมิและความชื้นนั้นเหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเห็ดชนิดต่างๆ ทั้งเห็ดที่สามารถรับประทานได้และเห็ดที่มีฤทธิ์เป็นพิษ โดยผู้เสียชีวิตจากการรับประทานเห็ดพิษนั้นสามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัย เนื่องจากมักมีการนำเห็ดพิษที่เก็บเองตามสวนหรือป่าเขามาประกอบอาหารเพื่อรับประทานร่วมกันในครัวเรือน ซึ่งในปี พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา ระหว่างวันที่ 1 มกราคม ถึง 11 มิถุนายน มีอัตราผู้ป่วยจากการรับประทานเห็ดพิษถึง 299 ราย โดยในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิตมากถึง 5 ราย โดยเห็ดที่เป็นสาเหตุของการเสียชีวิตมากที่สุดคือ เห็ดระโงกหิน ซึ่งมีลัฏษณะที่คล้ายคลึงกับเห็ดระโงกขาวเป็นอย่างมาก ทำให้บรรดานักเก็บเห็ดที่ไม่มีความเชี่ยวชาญมักจะเก็บเห็ดผิดชนิดและทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตตามมา วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านจึงชวนมาดู 10 ลักษณะของเห็ดพิษที่ควรรู้ก่อนนำเห็ดมาปรุงอาหาร เพื่อป้องอันตรายที่มาพร้อมเห็ดพิษเหล่านี้ โดยมี 10 ข้อสังเกตเบื้องต้น ดังนี้ มีหนามหรือขนบริเวณโคน มีสีขาวทั่วทั้งดอก เมื่อเริ่มแก่มีกลิ่นรุนแรง มีวงแหวนใต้หมว