ปลาสลิดแดดเดียว
“ปลาสลิด” เป็นปลาน้ำจืดพื้นบ้านของประเทศไทย ซึ่งมีแหล่งกำเนิดอยู่ในลุ่มภาคกลาง มีรูปร่างลักษณะคล้ายปลากระดี่หม้อแต่ขนาดโตกว่า ปัจจุบันปลาชนิดนนี้เป็นที่นิยมรับประทาน ในรูปของปลาสลิดแดดเดียว ซึ่งแหล่งผลิตและแปรรูปที่มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จัก คือ อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ คุณประวิง แดงโชติ ชาวตำบลวังนกแอ่น อำเภอวังทอง จังหวัดพิษณุโลก เป็นคนที่รักในอาชีพเกษตรกรรม พยายามพัฒนารูปแบบการทำการเกษตรต่างๆ โดยเฉพาะการเพาะเลี้ยงปลา ซึ่งหลังจากออกมาสร้างครอบครัว คุณประวิงได้มายึดอาชีพ และเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ คุณประวิง เล่าให้ฟังว่า ตัวเองเป็นคนชอบที่ชอบจับสัตว์น้ำ แต่ละวันจะออกไปจับสัตว์น้ำตามแม่น้ำและคลองต่างๆ ขึ้นมาจำหน่ายและนำมาปรุงเป็นอาหาร ซึ่งแต่ละครั้งการออกไปจับสัตว์น้ำตามแหล่งน้ำธรรมชาติ ค่อนข้างที่จะเหนื่อยและลำบาก ตนจึงมีแนวความคิดที่จะเลี้ยงเองโดยที่ไม่ต้องไปรบกวนสัตว์น้ำธรรมชาติที่นับวันจะยิ่งลดน้อยลงไป “ด้วยสภาพแวดล้อมและพื้นที่ที่ผมมีอยู่เพียง 2 ไร่ จะเลี้ยงใหญ่ๆ แบบคนอื่นเขาก็ยาก อีกอย่างเงินลงทุนก็มีไม่มากพอ แรกๆ ผมเลยเลี้ยงปลาดุกในบ่อพลาสติก แต่ก็เลี้ยงมาได้ระยะหนึ่
“ปลาสลิด” เป็นหนึ่งในบรรดาอาหารประเภทปลาที่ได้รับความนิยมมายาวนาน เพราะเมื่อเปิดดูตำราอาหารแล้วพบว่าปลาสลิดสามารถนำมาเป็นอาหารทั้งชนิดทอด ผัด แกง น้ำพริก หรือดัดแปลงเป็นอาหารสากลรวมแล้วได้เป็นร้อยเมนู อำเภอบางบ่อ จังหวัดสมุทรปราการ ถือแหล่งผลิตปลาสลิดที่รู้จักกันช้านาน ต่อมาได้ขยายไปอีกหลายจังหวัดในเขตภาคกลาง ทำให้ผู้บริโภคหาซื้อปลาสลิดได้หลายแห่ง ถึงแม้ทุกวันนี้จะหาซื้อปลาสลิดได้ไม่ยาก แต่มีความสะดวกสบายอีกระดับเมื่อทันทีที่คุณนึกต้องการรับประทานปลาสลิดสามารถซื้อได้จากร้านสะดวกซื้อชื่อดังใกล้บ้าน “ติ๋ม ปลาสลิด” (TIM PLA SALID) เป็นธุรกิจแปรรูปปลาสลิดและปลาแห้งอื่นจากโรงงานมาตรฐาน ถูกหลักอนามัย มีความปลอดภัย รสชาติหอม อร่อย เค็มน้อย ได้รับรองจาก อย. และฮาลาล โดยส่งขาย เซเว่นอีเลฟเว่น และห้างโมเดิร์นเทรด คุณเบญจางค์ จงจิตต์ หรือ คุณก๊อป เจ้าของแบรนด์ ติ๋ม ปลาสลิด (TIM PLA SALID) มาจับอาชีพนี้ต่อจากคุณแม่ พร้อมกับพัฒนาอาชีพที่ละก้าวอย่างเป็นขั้นตอน จากแผงค้าในตลาดสด สู่ร้านขายปลาสลิด มีลูกค้าอุดหนุนมากมาย เมื่อได้รับความนิยมมากขึ้น สะท้อนให้เห็นว่าสินค้ามีคุณภาพ มีรสชาติถูกปากจนได้รับค
ปลาสลิดบางบ่อ สมุทรปราการ ขึ้นชื่อว่าเป็นปลาสลิดที่อร่อยที่สุดในประเทศไทย ด้วยรสชาติที่หอมนุ่ม-กรอบใน จึงเป็นกับข้าวคู่คนไทยมาช้านาน ที่ผ่านมา สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ให้ทุนทำวิจัยในโครงการ การพัฒนาช่องทางการตลาดต่างประเทศ เพื่อส่งออกปลาสลิดแปรรูป จังหวัดสมุทรปราการ ทางท่าเทียบเรือเชียงแสนสู่จีนตอนใต้ ด้วยกระบวนการสื่อสารแบบมีส่วนร่วม ได้ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ศรัญญ์ทิตา ชนะชัยภูวพัฒน์ รองคณบดีคณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ เป็นหัวหน้าทีม ร่วมกับบุคลากรมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ หาช่องทางช่วยเกษตรกรผู้เลี้ยงและผู้แปรรูปปลาสลิด ส่งออกปลาสลิดไปขายที่ประเทศจีนที่ถือเป็นตลาดใหญ่ ด้วยยี่ห้อปลาสลิดบางบ่อคงไม่ต้องบรรยายถึงความอร่อยถูกปากถูกคอคนไทย แต่ถ้าจะส่งไปไกลให้ต่างชาติลิ้มลองคงต้องจับอาบน้ำแต่งตัวกันเสียใหม่ ผศ.ดร.ศรัญญ์ทิตา ให้นักศึกษาร่วมออกแบบบรรจุภัณฑ์ สร้างภาพลักษณ์ให้แบรนด์ดูน่าเชื่อถือขึ้น ที่สำคัญต้องดูดี สะอาด น่ารับประทาน และนอกจากนี้ ยังได้แนะวิธีการทำปลาสลิดแปรรูปในลักษณะต่างๆ เพื่อให้มีตัวเลือกในตลาดมากยิ่งขึ
คุณธนัทธร กาญจนพิศาล หรือ คุณนิก อยู่บ้านเลขที่ 92 หมู่ที่ 11 ตำบลวัดแก้ว อำเภอบางแพ จังหวัดราชบุรี เกษตรกรรุ่นใหม่ไฟแรงที่มองเห็นอนาคตช่องทางการสร้างรายได้และการต่อยอดจากปลาสลิด มองว่าอาชีพเกษตรกรเป็นอาชีพที่น่าสนใจ โดยเริ่มจากการเลี้ยงเพื่อขายเป็นปลาสด ต่อมามีการศึกษาการตลาดเพิ่มขึ้น เห็นว่าตลาดสินค้าแปรรูปจากปลาสลิดค่อนข้างไปได้ดี และการเกษตรกับอุตสาหกรรมเป็นของคู่กันอยู่แล้ว ซึ่งในอนาคตปลาสลิดราคาอาจจะตก แต่ถ้านำมาแปรรูปก็จะเป็นการชดเชยและต่อยอดรายได้ขึ้นมา การเลี้ยงปลาสลิด ให้ได้คุณภาพ เพื่อนำมาแปรรูป ต้องใส่ใจทุกขั้นตอน คุณนิก เล่าว่า ตนเองเริ่มเลี้ยงปลาสลิดมานานกว่า 7 ปี ช่วง 3 ปีแรกเลี้ยงเพื่อขายเป็นปลาสดเพียงอย่างเดียว เริ่มมามีการแปรรูปตอนช่วง 4 ปีหลังมานี้ โดยการเลี้ยงของที่ฟาร์มจะแบ่งเลี้ยงทั้งหมด 6 บ่อ ขนาดของแต่ละบ่อไม่เท่ากัน มีตั้งแต่ขนาด 7-20 ไร่ ต่อบ่อ และมีการทดลองเลี้ยงปลามาหลายรูปแบบ ทั้งเลี้ยงแบบหนาแน่น เลี้ยงแบบเบาบาง จนได้ค้นพบวิธีเลี้ยงแบบพอดีๆ ปลาอยู่สบาย คือประมาณ 1-1 ตันครึ่ง ต่อไร่ วิธีการคำนวณ ปริมาณการปล่อยปลา 1 บ่อ ต้องคำนวณต่อไร่ และคำนวณอัตรารอด และอ