ปลูกส้มโอ

จังหวัดพิจิตร มีพื้นที่ปลูกส้มโอเชิงการค้าที่มีศักยภาพส่งออกอยู่ในระดับต้นๆ ของประเทศไทย มีแหล่งปลูกสำคัญ อยู่บริเวณริมฝั่งแม่น้ำพิจิตร (แม่น้ำน่านสายเดิม) อำเภอเมือง อำเภอโพธิ์ประทับช้าง และอำเภอตะพานหิน โดยเฉพาะที่อำเภอโพธิ์ประทับช้าง มีพื้นที่ในการปลูกมากที่สุดกว่าหมื่นไร่ มีแนวโน้มขยายพื้นที่ปลูกมากขึ้นทุกปี เนื่องจากมีการส่งออกเพิ่มขึ้น ลูกค้าสำคัญคือ จีน เวียดนาม และตะวันออกกลาง สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในท้องถิ่นไม่ต่ำกว่าปีละ 600 ล้านบาท  เนื่องจากส้มโอเป็นไม้ผลที่ให้ผลผลิตออกสู่ตลาดได้เกือบตลอดปี ปริมาณผลผลิตส่วนใหญ่ออกสู่ตลาดอย่างมากระหว่างเดือนกรกฎาคมจนถึงเดือนกันยายน มักมีปัญหาผลผลิตที่เก็บเกี่ยวได้มากเกินความต้องการของตลาดในช่วงเดือนสิงหาคมและเดือนกันยายน จึงเป็นเหตุให้ส้มโอล้นตลาด ราคาตกต่ำ ส่งผลกระทบต่อการจัดการสวนเพื่อการผลิตส้มโอคุณภาพในฤดูถัดไป สำนักงานเกษตรจังหวัดพิจิตรจึงแนะนำให้เกษตรกรผู้ปลูกส้มโอรายย่อยมารวมกลุ่มเป็นเกษตรแปลงใหญ่ เพื่อช่วยลดต้นทุนการผลิต โดยใช้เครื่องจักรกลการเกษตรมาช่วยในการผลิต เพิ่มความสามารถจัดการผลิตผลอย่างมืออาชีพ ทำให้คุณภาพสินค้าได้มาตรฐานเ

“อำเภอทองผาภูมิ” จังหวัดกาญจนบุรี ขึ้นชื่อว่าเป็นดินแดนแห่งขุนเขาและสายน้ำ ดินดี น้ำดี ปลูกอะไรก็งดงาม รสชาติอร่อย โดยเฉพาะผลไม้คุณภาพดี รสชาติอร่อย ได้แก่ เงาะทองผาภูมิ หวานล่อน กรอบ อร่อย ทุเรียนทองผาภูมิดีกรีแชมป์โลก เป็นเครื่องการันตีคุณภาพ กล้วยไข่ลิ่นถิ่น เนื้อแน่น หอม หวาน รสชาติอร่อยแล้ว ที่นี่ยังเป็นแหล่งปลูกส้มโอส่งออกขนาดใหญ่อีกด้วย “จีนแส การ์เด้น” เป็นหนึ่งในผู้ผลิตส้มโอส่งออกรายใหญ่ของอำเภอทองผาภูมิ สวนแห่งนี้ตั้งอยู่ เลขที่ 123/9 หมู่ที่ 5 ตำบลหินดาด อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี โทร. 084-104-3210 และ 092-462-9292 ศูนย์รวมสายพันธุ์ส้มโอ คุณสานุ จีนแส เกษตรกรรุ่นใหม่ (Smart Farmer) อำเภอทองผาภูมิ ซึ่งเป็นทายาทของสวนจีนแส การ์เด้น เล่าให้ฟังว่า คุณพ่อได้บุกเบิกทำสวนจีนแส การ์เด้น ตั้งแต่เมื่อ 40 กว่าปีก่อน ช่วงแรกปลูกส้มโอพันธุ์ขาวน้ำผึ้งและส้มโอพันธุ์ทองดีเป็นหลัก จนถึงปัจจุบันคุณพ่อได้ปลูกและสะสมส้มโอสายพันธุ์ดีไว้มากมาย ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็มีข้อดีแตกต่างกันไป เช่น ส้มโอขาวแตงกวา ผลไม้เด่นขึ้นชื่อของจังหวัดชัยนาท มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวคือ รสชาติหวานซ่อนเปรี้ยว ไม่มีเมล็ด

ส้มโอขาวแตงกวา ไม้ผลเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาท ที่ปลูกมานานกว่า 100 ปี ปลายปี 2554 เกิดน้ำท่วมครั้งใหญ่ ทำให้พื้นที่ปลูกส้มโอขาวแตงกวาส่วนใหญ่เสียหาย สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท จึงได้ส่งเสริมให้เกษตรกรฟื้นฟูปลูกทดแทนในพื้นที่เดิมหรือพื้นที่ใหม่ ให้ผลิตด้วยระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP (Good Agricultural Practice) เพื่อให้ได้ส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพ แล้วทำให้เกษตรกรมีรายได้และมีคุณภาพชีวิตมั่นคง วันนี้จึงนำเรื่อง ส้มโอขาวแตงกวา ไม้ผลเศรษฐกิจเงินแสนของเกษตรกรที่ศิลาดาน มาบอกเล่าสู่กัน คุณมาโนช เทียนขาว เกษตรอำเภอมโนรมย์ เล่าให้ฟังว่า จุดเด่นของส้มโอขาวแตงกวาคุณภาพคือ มีเนื้อกุ้งใหญ่ แห้ง สีน้ำผึ้งทอง นุ่มเนื้อ รสหวานซ่อนเปรี้ยว อร่อย เป็นไม้ผลเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาทที่ปลูกมานานกว่า 100 ปี เมื่อปี 2554 เกิดน้ำท่วมใหญ่ ทำให้พื้นที่ปลูกส้มโอขาวแตงกวาส่วนใหญ่เสียหายเกือบทั้งหมด สำนักงานเกษตรอำเภอมโนรมย์ สำนักงานเกษตรจังหวัดชัยนาท กับหลายหน่วยงานส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มปลูกส้มโอขาวแตงกวา ในรูปแบบ “แปลงใหญ่ส้มโอขาวแตงกวาตำบลศิลาดาน” เกษตรกรเข้าร่วม 107 ราย พื้นที่ 430 ไร่ วัตถุประสงค์เพื่อให้กลุ

เมื่อเร็วๆ นี้ กลุ่มเกษตรกรแบบแปลงใหญ่ (ส้มโอ) เมืองลอง ร่วมกับบริษัท โซตัส อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด จัดกิจกรรมถ่ายทอดความรู้ การป้องกันและกำจัดศัตรูพืชส้มโอ และการให้ธาตุอาหารที่จำเป็น กลุ่มเป้าหมาย 21 คน ที่ผ่านหลักสูตรการตัดแต่งกิ่งมาแล้ว โดยกิจกรรมมีขึ้นที่ สวนส้มโอนายอ้วน คำแบน ตำบลห้วยอ้อ อำเภอลอง จังหวัดแพร่

“ส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม” ต้นกำเนิดสายพันธุ์จากภาคใต้ เปลือกบาง มีเนื้อสีแดงเข้มเหมือนสีทับทิม รสชาติหอมหวาน เนื้อนุ่มน่ารับประทาน ซึ่งส้มโอพันธุ์นี้แตกต่างจากส้มโอพันธุ์อื่นอย่างชัดเจน มีลักษณะประจำพันธุ์ที่โดดเด่น คือ เนื้อผลมีสีชมพูเข้มจนถึงแดงเหมือนสีทับทิม ผิวผลส้มโอและหลังใบมีขนอ่อนนุ่มปกคลุมคล้ายกำมะหยี่ มีความเฉพาะเจาะจงกับสภาพพื้นที่ จึงปลูกกันไม่แพร่หลาย ปัจจุบันพบว่าส้มโอพันธุ์นี้เป็นที่ต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง และจำหน่ายได้ในราคาสูง และเป็นที่ต้องการของตลาดมากขึ้นทั้งในและต่างประเทศ จนไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค คุณสุธาทิพธ์ อิ่มสำราญ อายุ 48 ปี และ คุณประดิษฐ อิ่มสำราญ อายุ 54 ปี อยู่บ้านเลขที่ 12/2 หมู่  ที่ 9 ตำบลพักทัน อำเภอบางระจัน จังหวัดสิงห์บุรี เจ้าของสวนชื่อ “ส้มโอทับทิมสยาม ตามรอยพ่อ”  ซึ่งปลูกต้นส้มโอพันธุ์ทับทิมสยาม จำนวน 16 ไร่ คุณสุธาทิพย์ ได้เล่าว่า เดิมตนทำงานอยู่ธนาคาร เพิ่งลาออกมาได้ประมาณ 8 เดือน เป็นคนจังหวัดนครศรีธรรมราช ส่วน คุณประดิษฐ ทำงานอยู่ที่การไฟฟ้านครหลวง และเป็นคนจังหวัดสิงห์บุรี และยังคงทำงานอยู่ ตนมีคุณพ่อเป็นเจ้าของสวนส้มโอพันธุ

ส้มโอขาวแตงกวา เป็นไม้ผลท้องถิ่นที่สำคัญทางด้านเศรษฐกิจของจังหวัดชัยนาท ขนาดผลกลมโตปานกลาง เนื้อกุ้งใหญ่สีขาวแห้ง หวานฉ่ำ รสอร่อย เป็นไม้ผลที่ปลูกสืบต่อกันมานานกว่า 100 ปี ถึงปัจจุบัน ในด้านการปลูกและผลิตมีการพัฒนาคุณภาพมาต่อเนื่อง กระทั่งได้ผลส้มโอขาวแตงกวาดีมีคุณภาพที่ผู้บริโภคต้องการ ทำให้เกษตรกรมีรายได้สู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคง และการปลูกส้มโอขาวแตงกวาในสภาวะเศรษฐกิจฝืดเคืองจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ วันนี้จึงนำเรื่อง ส้มโอขาวแตงกวา…ไม้ผลเศรษฐกิจคุณภาพเมืองชัยนาท มาบอกเล่าสู่กัน จังหวัดชัยนาทเป็นที่ราบลุ่มมีแม่น้ำไหลผ่าน ดินมีความอุดมสมบูรณ์ที่เอื้ออำนวยต่อการปลูกพืชได้คุณภาพ โดยเฉพาะส้มโอขาวแตงกวาที่มีการปลูกมานานกว่า 100 ปี มีต้นแม่พันธุ์ต้นแรกอยู่ที่อำเภอมโนรมย์ มีการปลูกและพัฒนาคุณภาพมาต่อเนื่อง ทำให้ได้ผลส้มโอดีมีคุณภาพ มีเนื้อกุ้งใหญ่ขาว หวานฉ่ำ รสชาติอร่อยไม่แพ้ใคร เป็นหนึ่งไม้ผลที่สร้างชื่อให้กับจังหวัดชัยนาท ที่นี่ปลูกไม้ผลเป็นหลัก ได้แก่ มะม่วง กล้วยน้ำว้า ส้มเขียวหวาน มะนาว ส้มโอขาวแตงกวา มะละกอ พุทรา กระท้อน มะกรูด และมะปรางหวาน จำนวน 10 ชนิด รวมพื้นที่ 12,89

ปัจจุบัน แหล่งปลูกส้มโอไทย มีการปลูกไปทั่วทุกรายภาค มีชื่อเสียงตามบางท้องที่ และมีข้อดีข้อเสียบ้าง ส่วนใหญ่ล้วนเป็นแหล่งปลูกทำรายได้แก่อาชีพปลูกส้มโอของเกษตรกรเป็นล่ำเป็นสัน ด้วยรสชาติที่ดี เป็นที่ถูกใจคนบริโภค ทั้งในและต่างประเทศ ขออนุญาตเอ่ยชื่อของแหล่งผลิตส้มโอที่คนไทยรู้จักกันดีกันมาช้านาน หลายท้องที่ว่างั้นเถอะ ก่อนที่จะลำดับความสำคัญของส้มโอ ที่มณฑลนครชัยศรี ที่เคยมีนักร้องรุ่นเก่าเคยนำอำเภอนครชัยศรี มาร้องเป็นเนื้อเพลงแล้ว ว่าสาวนครชัยศรี ดั่งเนื้อเพลงท่อนหนึ่งว่า ส้มโอหวาน ข้าวสารขาว ลูกสาวสวย จนเป็นที่นิยมของคนชอบฟังเนื้อเพลงร้อง เมื่อ 50 ปีที่แล้ว นักร้องเจ้าของเพลงก็ยังอยู่ดี คือ คุณชรินทร์ นันทนาคร ขวัญใจนักร้องทุกยุคทุกสมัย ที่หลงใหลเสียงเพลงรุ่นเก๋า ขอนำร่องแหล่งปลูกส้มโอที่มีมานาน ได้แก่ พันธุ์ขาวใหญ่ มีถิ่นกำเนิดอยู่ที่จังหวัดสมุทรสงคราม จนลามถึงสมุทรสาคร มีผลใหญ่ เนื้อกุ้ง กรอบ หวาน คงได้อิทธิพลจากน้ำกร่อยที่มีน้ำทะเลพัดพาเข้ามาปะปนกับแม่น้ำ ทำให้เกิดส้มโอมีรสชาติดี ถึงฤดูเก็บส้มโอจะออกมาจำหน่ายขายผู้นิยมจากย่านใกล้เคียงถึงกรุงเทพมหานคร ในวันหยุด หรือวันส้มโอขาวใหญ่ ต่

“ส้มโอ” เป็นผลไม้ไทยเพียงชนิดเดียวที่จะมีราคาแพงช่วงในฤดู ถ้าออกนอกฤดูจะมีราคาถูกลง เนื่องจากผลผลิตส้มโอไทยจะมีการส่งออกมากที่สุดในช่วงเทศกาลไหว้พระจันทร์และเทศกาลสารทจีน ซึ่งจะตรงกับผลผลิตส้มโอแก่และเก็บเกี่ยวขายได้พอดี ปัจจุบัน ฮ่องกง ยังเป็นประเทศที่สั่งซื้อส้มโอจากประเทศไทยมากที่สุด โดยสายพันธุ์ส้มโอที่นิยมส่งออก ได้แก่ พันธุ์ขาวน้ำผึ้ง พันธุ์ทองดี และพันธุ์ทับทิมสยาม เป็นต้น ทวีศักดิ์ ชัยเรืองยศ เจ้าของสวนคุณลี จังหวัดพิจิตร กล่าวถึง 5 ปัจจัยสำคัญ ที่ทำให้เกษตรกรประสบความสำเร็จในการทำสวนส้มโอ ได้แก่ 1.เงินทุน เพราะเกษตรกรที่ปลูกส้มโอ กว่าจะเริ่มเก็บผลผลิตออกขายได้ ต้องรอจนกระทั่งต้นส้มโออายุได้ 5 ปี ดังนั้น การทำสวนส้มโอ เงินทุนจะจมในช่วง 5 ปีแรก หากใครสนใจทำสวนส้มโอควรลงทุนด้วยเงินในกระเป๋าตัวเอง อย่าลงทุนโดยอาศัยเงินกู้ เพราะต้องจ่ายดอกเบี้ยก้อนโตกว่าในระยะ 5ปีแรก กว่าจะได้เงินสดจากการขายผลผลิต เกษตรกรควรสำรวจว่า ในพื้นที่ 1 ไร่ จะใช้เงินทุนเท่าไร เมื่อถึงปีที่ต้นส้มโอเริ่มออกดอกติดผลแล้ว หากเกษตรกรเกิดขัดสนเงินทุนในช่วงปลายมือบ้าง ก็สามารถกู้จากธนาคารไม่น่าจะมีปัญหาอะไร เพราะเว