ผักกาดขม
ผักกาดขิ่ว ผักกาดขม กลิ่นรสวาซาบิ ในบรรดาพืชตระกูลผักกาดทั้งหลาย เห็นจะมีผักกาดชนิดนี้ ที่มีความแปลก ดูเหมือนว่าจะเป็นผักกาดไทยแท้แต่เก่าก่อน หรืออาจจะมีปะปนผสมพันธุ์กับผักกาดสัญชาติจีนบ้าง เราเรียกเขาว่า “ผักกาดขิ่ว” แต่ก็มีหลายชื่อเรียก เล่าให้กันฟัง ก็ลองไล่ลำดับดูก็แล้วกัน ว่าในท้องถิ่นของท่านเรียกชื่อว่าอะไร พยายามค้นหา คำว่า “ขิ่ว” ในหลายๆ แหล่ง ไม่พบความหมายที่ชัดเจนนัก คงเป็นเพราะว่า ขิ่ว เป็นคำที่ใช้เป็นภาษาท้องถิ่นทางภาคเหนือถึงชาวลาวบางแห่ง มีความหมายพอจะขยายความได้ว่า “ฉุนกึก” และ “ขื่นซ่าซ่าน” เมื่อสัมผัส มีกลิ่น และรสชาติเหมือนวาซาบิ หรือมัสตาร์ด กัดเคี้ยวสดๆ ฉุน เสียดแทงขึ้นจมูก ไล่หวัด น้ำมูกไหลออกมาได้ ผักกาดชนิดนี้มักปลูกกันตอนปลายฝน เก็บกินได้ช่วงเข้าหนาว คือช่วงที่เกษตรกรลงแขกเกี่ยวข้าว แกงผักกาดขิ่วใส่ไก่บ้าน อาหารเลี้ยงแขกสุดฮิต ในแต่ละท้องที่มีสูตรแกงต่างกัน แต่มีรสชาติเฉพาะตัว คือต้องรักษากลิ่น และรสชาติของผักกาดชนิดนี้ไว้ให้ได้ แม้จะนำส่วนผสมอย่างอื่นเข้าประกอบแกงก็ตาม แกงผักกาด แบบลูกทุ่งทางเหนือ จะมีผักอื่นร่วมหม้อด้วย เช่น ผักขี้หูด ผักชีลาว หรือผักจี หรือผ