มันสัมปะหลัง

คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลับเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตบางเขน  โครงการเรน นำโดยคุณธีรพงษ์ ลัพธวรรณ์ ผู้จัดการการสื่อสารโครงการเรน ได้จัดประชุมแลกเปลี่ยนองค์ความรู้เกี่ยวกับมันสำปะหลัง โดยได้รับเกียรติจาก ผศ.ดร.วรรณสิริ วรรณรัตน์ ภาควิชา พืชไร่นา ม.เกษตรศาสตร์, รศ.ดร.ภัศจี คงศิล ภาควิชา พืชไร่นา ม.เกษตรศาสตร์, รศ.ดร.วันวิสา ศิริวรรณ ภาควิชาโรคพืช ม.เกษตรศาสตร์ และ รศ.ดร.เฉลิมพล ภูมิไชย์ ภาควิชาพืชไรนา ม.เกษตรศาสตร์ มารวมให้ข้อมูล ทั้งนี้ยังมีสื่อมวลชนสายเกษตรเข้าร่วมรับฟังในครั้งนี้ด้วย สถานการณ์ผลผลิตมันสำปะหลังของไทยในปัจจุบัน ผลผลิตมันสำปะหลังปี 2568 (เริ่มออกสู่ตลาดตั้งแต่เดือนตุลาคม 2567 – กันยายน 2568) คาดว่ามีพื้นที่เก็บเกี่ยว 8.629 ล้านไร่ ผลผลิต 27.196 ล้านตัน และผลผลิตต่อไร่ 3,152 กิโลกรัม เมื่อเทียบกับปี 2567 ที่มีพื้นที่เก็บเกี่ยว 8.421 ล้านไร่ ผลผลิต 26.783 ล้านตัน และผลผลิตต่อไร่ 3,181 กิโลกรัม พบว่าพื้นที่เก็บเกี่ยว และผลผลิตเพิ่มขึ้นร้อยละ 2.47 และร้อยละ 1.54 ตามลำดับ แต่ผลผลิตต่อไร่ลดลงร้อยละ 0.91 โดยเดือนกุมพาพันธ์ 2568 คาดว่าจะมีผลผลิตออกสู่ตลาด 5.77 ล้านตัน (ร้อยละ 21.21

เกษตรกรก้าวหน้า ที่อำเภอวังม่วง ได้รวมกลุ่มสร้างพลังร่วมกันปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ แล้วจัดการใช้พื้นที่ เงินทุน แรงงาน หรือปัจจัยการผลิตที่ผสมผสาน ใช้เทคโนโลยีการผลิตหรือปลูกในระบบเกษตรดีที่เหมาะสม หรือ GAP เพื่อให้ได้ผลผลิตมาตรฐาน นำทุกส่วนของต้นมันสำปะหลังมาสร้างมูลค่าเพิ่ม พร้อมจัดหาตลาดจำหน่าย ทำให้เกษตรกรมีรายได้นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิตที่มั่นคงยั่งยืน เรื่องการ “ปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่…ก้าวที่เปลี่ยนวิถีสู่ความมั่นคง” เป็นทางเลือกที่น่าสนใจให้ก้าวสู่ความสำเร็จในอาชีพ จึงนำมาบอกเล่าสู่กัน คุณทวี มาสขาว ผู้อำนวยการสำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 จังหวัดชัยนาท เล่าให้ฟังว่า มันสำปะหลังเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญ ระบบส่งเสริมการเกษตรแบบแปลงใหญ่ เป็นนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อแก้ปัญหาด้านการผลิตและตลาดของเกษตรกร ภายใต้หลักคิด “การตลาดนำการผลิต” โดยได้ทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริมให้เกษตรกรรวมกลุ่มปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ เพื่อร่วมกันพัฒนาการผลิต พัฒนาคุณภาพผลผลิต สำนักงานส่งเสริมและพัฒนาการเกษตรที่ 1 ได้สนับสนุนการปลูกมันสำปะหลังแปลงใหญ่ในด้านความรู้วิชาการ

ปัญหาความเดือดร้อนของเกษตรกรในขณะนี้ เป็นปีแห่งความทุกข์ระทมของบรรดาพี่น้องชาวไร่ ชาวนา ที่ต้องมาผจญกับปัญหาไม่สิ้นสุดทั้งตลอดปี อดีตที่ผ่านมา ราคาสินค้าพืชไร่ทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นอ้อย ข้าว ข้าวโพด มันสำปะหลัง ทุกชนิดราคาตกต่ำติดต่อกันมาหลายปี เกษตรกรยากจนลง ขายสินค้าไม่ได้กำไร มีแต่จะขาดทุน ภายหลังมีการเลือกตั้งผู้แทนราษฎรขึ้นมาจนฟอร์มทีมรัฐบาลใหม่ราวกลางปี 2562 เกษตรกรได้มีผู้แทนราษฎรเป็นที่พึ่งแล้ว ที่จะเป็นปากเสียงให้พี่น้องเกษตรกรได้เข้ามาแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนที่เกษตรกรประสบอยู่ เพื่อหวังได้ราคาพืชผลเพิ่มมาได้บ้าง พลันก็เกิดปัญหาที่ไม่คาดคิดมาก่อนว่า ในช่วงฤดูฝน แต่กลับเป็นฝนทิ้งช่วงในเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม ที่ผ่านมา เกษตรกรเจอภาวะแล้ง ต้องสูญเสียพืชผลยืนต้นตาย เพราะความแห้งแล้งของต้นข้าว ต้องลงทุนปลูกซ่อมใหม่ รวมทั้งเมล็ดข้าวโพด เป็นเหตุให้เสียเวลาและเงินที่จ่ายไป หวังแก้ตัวใหม่ว่ากันอย่างงั้น แต่แล้วมาเดือนสิงหาคม เกษตรกรไร่มันสำปะหลังหลายจังหวัดในภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อีก 9 จังหวัด ต้องถูกโรคไวรัสใบด่างเข้ามาระบาดในแปลงที่ต้องทำลายทิ้งหมดเพราะไม่มียาชนิดใดรักษาได้

นายบุณยฤทธิ์ กัลยาณมิตร อธิบดีกรมการค้าภายใน เปิดเผยว่า จากที่สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรคาดการณ์ผลผลิตมันสำปะหลังของไทย ปี 2560/61 มีประมาณ 28.57 ล้านตัน ลดลงจากปีก่อน 7.69% เนื่องจากเกษตรกรบางพื้นที่ปรับเปลี่ยนไปปลูกพืชชนิดอื่นที่ให้ผลตอบแทนดีกว่า ซึ่งปัจจุบันราคาหัวมันสด ที่เกษตรกรขายได้ เชื้อแป้ง 25% กก.ละ 1.90 – 2.05 บาท สูงกว่าช่วงเดียวกันของปีก่อนที่มีราคา กก.ละ 1.75 บาท และคาดว่าราคายังคงมีแนวโน้มที่ดี เนื่องจากเป็นต้นฤดูการเก็บเกี่ยว ผลผลิตยังออกสู่ตลาดน้อย ขณะนี้ออกสู่ตลาดแล้ว 5.41% และจะออกสู่ตลาดมากในช่วงเดือน มกราคม – เมษายน 2561 ทั้งนี้ จากปัญหาเกษตรกรอำเภอโนนสุวรรณ จังหวัดบุรีรัมย์ ขายมันสำปะหลังได้ในราคา กก.ละ 1.50 บาท นั้น พาณิชย์จังหวัดได้มีการลงพื้นที่ติดตามปัญหาราคามันสำปะหลังตกต่ำได้ข้อเท็จจริงว่า จังหวัดบุรีรัมย์มีพื้นที่เพาะปลูกมันสำปะหลัง 3 แสนไร่ ผลผลิตประมาณ 1.2 ล้านตัน ผลผลิตออกสู่ตลาดแล้วประมาณ 5% ภาวะราคามันสำปะหลังในพื้นที่ตั้งแต่ผลผลิตออกสู่ตลาดราคาปรับสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ณ วันที่ 13 พฤศจิกายน 2560 ราคาหัวมันสด (คละ) กก.ละ 1.80 – 1.85 บาท (เพิ่มขึ้นจากเดือ

ในปีนี้คาดว่าผลผลิตมันสำปะหลังน่าจะเริ่มออกสู่ตลาดในช่วงเดือนธันวาคม 2560 เป็นต้นไป ล่าช้าจากปกติผลผลิตจะเริ่มทยอยออกสู่ตลาดตั้งแต่ช่วงเดือนตุลาคม 2560 สาเหตุหลักมาจากปัญหาน้ำท่วม ฝนตก ได้สร้างความเสียหายให้ผลผลิตบางส่วน ทำให้เกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลังอาจจะต้องชะลอการขุดออกไป และจากการประเมินผลผลิตมันสำปะหลังที่จะออก อยู่ที่ประมาณ 28 ล้านตัน คาดว่าอาจจะลดลงประมาณ 10% จากที่ประเมินไว้ ซึ่งปกติผลผลิตจะออกมาประมาณ 30 ล้านตัน ประเด็นนี้ทำให้ผลผลิตมันสำปะหลังไม่เพียงพอกับความต้องการ จนต้องมีการนำเข้ามันสำปะหลังจากเพื่อนบ้าน นายบุญชัย ยอมรับว่าปัญหาการลักลอบการนำเข้ามันสำปะหลังตามเขตชายแดนที่ติดกับประเทศเพื่อนบ้านนั้น ยังมีปัญหาและไม่ได้รับการแก้ไข และดูแลอย่างเข้มงวด เช่น ในเขตพื้นที่จังหวัดสระแก้วยังพบปัญหาการลักลอบนำเข้าแม้มีปริมาณไม่มากแต่อาจส่งผลกระทบต่อผลผลิตภายในประเทศได้ โดยประเทศที่นำเข้าเป็นหลัก คือ กัมพูชา ประมาณ 8-9 ล้านตันต่อปี และสปป.ลาว ทั้งนี้ ปัญหาการลักลอบดังกล่าว หากไม่ได้รับการตรวจเข้มหรือเข้มงวด สิ่งที่เป็นห่วงมากในตอนนี้ คือ เมื่อผลผลิตเริ่มออกในช่วงเดือนธันวาคม 2560 ที่

จากนโยบายของรัฐบาลข้อ ๘ ให้ความสำคัญกับการพัฒนาและส่งเสริมการใช้ประโยชน์จากวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี การวิจัยและพัฒนา และนวัตกรรม ด้วยการสนับสนุนงบประมาณในการวิจัยและพัฒนาของประเทศเพื่อมุ่งไปสู่เป้าหมาย ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เพื่อให้ประเทศมีความสามารถในการแข่งขันและมีความก้าวหน้าทัดเทียมกับประเทศอื่นที่มีระดับการพัฒนาใกล้เคียงกัน และจัดระบบบริหารงานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิจัย และนวัตกรรมให้มีเอกภาพและประสิทธิภาพโดยให้มีความเชื่อมโยงกับภาคเอกชน เร่งสร้างสังคมนวัตกรรม และปฏิรูประบบการให้สิ่งจูงใจต่อการนำงานวิจัยและพัฒนาไปต่อยอดหรือใช้ประโยชน์ได้จริง ศาสตราจารย์ นายแพทย์สิริฤกษ์ ทรงศิวิไล เลขาธิการคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ กล่าวว่า เพื่อเป็นการสนับสนุนนโยบายของรัฐบาล ในการวิจัยและพัฒนา และนวัตกรรม สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ได้จัดสรรงบประมาณการวิจัยให้แก่ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ หรือ สวทช. ในการบริหารจัดการสนับสนุนการทำวิจัย ตามแผนงานวิจัยมุ่งเป้า เพื่อตอบสนองความต้องการพัฒนาประเทศโดยเร่งด่วน : กลุ่มเรื่องมันสำปะหลัง ตั้งแต่งบประมาณ ๒๕๕๕ ซึ่งได้สนับ

นายสุรพันธ์ ศิลปะสุวรรณ นายอำเภอครบุรี พร้อมด้วยนายพรชัย อำนวยทรัพย์ ประธานที่ปรึกษาสมาคมชาวไร่มันสำปะหลังแห่งประเทศไทย นางสาวจารุภา กำเนิดพันธ์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลแชะ และหัวหน้าส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ลงพื้นที่บ้านหนองรัง ต.แชะ อ.ครบุรี จ.นครราชสีมา รณรงค์ให้เกษตรกรผู้ปลูกมันสำปะหลังในพื้นที่หันมาแปรรูปมันสำปะหลังเส้นสะอาด เพื่อส่งจำหน่ายให้กับโรงงานในพื้นที่ แทนการจำหน่ายเป็นหัวมันสดที่กำลังมีปัญหาราคาตกต่ำอยู่ในขณะนี้ นายพรชัย อำนวยทรัพย์ ประธานที่ปรึกษาสมาคมชาวไร่มันสำปะหลังแห่งประเทศไทย เปิดเผยว่า ปัจจุบันราคาหัวมันสำปะหลังสดกำลังตกต่ำอย่างมาก ขณะนี้ราคาหัวมันสำปะหลังสดอยู่ที่กิโลกรัมละประมาณ 1.50 -1.70 บาท เนื่องจากสภาพเศรษฐกิจโลกที่ซบเซาและปัญหามันเส้นที่ด้อยคุณภาพ ทำให้ตลาดต่างประเทศไม่มั่นใจในคุณภาพ จึงส่งผลกระทบมายังราคารับซื้อที่ต้นทาง ทางสมาพันธ์ชาวไร่มันสำปะหลัง จึงต้องการรณรงค์ให้เกษตรกรหันมาแปรรูปหัวมันสดมาเป็นมันเส้นสะอาดเพื่อส่งขายโรงงานแทน เนื่องจากจะได้ราคาที่สูง ลดต้นทุนการขนส่ง รวมถึงสร้างมันเส้นคุณภาพออกมาสู่ตลาด สร้างความมั่นใจให้กับตลาดต่างประเทศให้หันมาสน