สดร.
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ชวนติดตาม “ดาวเคียงเดือน” ปลายพฤษภาคมนี้ 20 พ.ค. – ดาวพฤหัสบดี เคียงดวงจันทร์ สองทุ่มถึงรุ่งเช้า และ 22-23 พ.ค. – ดาวเสาร์เคียงดวงจันทร์ สี่ทุ่มถึงรุ่งเช้า สังเกตได้ด้วยตาเปล่าทั่วประเทศ ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สดร. เปิดเผยว่า ช่วงปลายเดือนพฤษภาคม 2562 จะเกิดปรากฏการณ์ “ดาวเคียงเดือน” ดาวพฤหัสบดีและดาวเสาร์ ปรากฏบนท้องฟ้าเคียงดวงจันทร์ สังเกตได้ด้วยตาเปล่าทั่วประเทศ ในวันที่ 20 พฤษภาคม 2562 “ดาวพฤหัสบดีปรากฏเคียงดวงจันทร์” สังเกตได้ตั้งแต่เวลา 20.30 น. เป็นต้นไป บริเวณขอบฟ้าทางตะวันออกเฉียงใต้ ห่างประมาณ 2 องศา และจะปรากฏใกล้กันที่สุดเวลาประมาณ 23.50 น. ห่างเพียง 1.3 องศา จากนั้นจะค่อยๆ ขยับห่างออกจากกัน สังเกตได้ตลอดคืนจนถึงรุ่งเช้า และวันที่ 22 พฤษภาคม 2562 “ดาวเสาร์ปรากฏเคียงดวงจันทร์” เริ่มสังเกตได้ตั้งแต่เวลาประมาณ 22.20 น. เป็นต้นไป ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ห่างประมาณ 2.8 องศา และจะปรากฏใกล้กันมากที่สุดประมาณ 1
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชวนชม “ดวงจันทร์เต็มดวง” ในคืนวันวสันตวิษุวัต ค่ำคืนที่กลางวันกับกลางคืนยาวนานเท่ากัน 21 มีนาคม 2562 นี้ ทั้ง 3 จุดสังเกตการณ์หลักที่เชียงใหม่ นครราชสีมา และฉะเชิงเทรา ฟรี!! ไม่มีค่าใช้จ่าย นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สดร. กล่าวว่า ในวันที่ 21 มีนาคม 2562 เป็นวันวสันตวิษุวัต เวลากลางวันกับกลางคืนยาวนานเท่ากัน เป็นคืนที่ “ดวงจันทร์เต็มดวง” มีระยะทางใกล้โลก ประมาณ 360,761 กิโลเมตร ทำให้คืนดังกล่าวดวงจันทร์เต็มดวงมีขนาดปรากฏใหญ่กว่าปกติเล็กน้อย สดร. กำหนดจัดกิจกรรม “ชมดวงจันทร์เต็มดวงคืนวันวสันตวิษุวัต” ตั้งแต่เวลา 18.00-22.00 น. และขอเชิญชวนประชาชนร่วมส่องจันทร์ดวงโตชัดเต็มตาด้วยกล้องโทรทรรศน์หลายชนิด ณ จุดสังเกตการณ์หลัก 3 แห่ง ได้แก่ หอดูดาว อุทยานดาราศาสตร์สิรินธร อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ (โทร. 053-121268-9 ต่อ 305, 081-8854353) หอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา นครราชสีมา (โทร. 086-429-1489) และหอดูดาวเฉลิมพระเกียรติ 7 รอบ พระชนมพรรษา ฉะเชิงเทรา (โทร. 084-088-226
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เดินหน้ามอบกล้องโทรทรรศน์ต่อเนื่องในปี 2562 เชิญชวนโรงเรียนทั่วประเทศสมัครร่วม “โครงการมอบกล้องโทรทรรศน์และสื่อการเรียนรู้ดาราศาสตร์ เพื่อพัฒนาโครงงานดาราศาสตร์ระดับโรงเรียน” หวังสร้างครูวิจัยและยุววิจัยไทย ผลิตงานวิจัยดาราศาสตร์เผยแพร่สู่เวทีสากล สมัครได้ตั้งแต่บัดนี้ถึง 25 มกราคม 2562 นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สดร. กล่าวว่า สดร. ดำเนินการถ่ายทอดองค์ความรู้และเทคโนโลยีด้านดาราศาสตร์ตามพันธกิจมาอย่างต่อเนื่อง มีกลุ่มเป้าหมายและรูปแบบที่หลากหลาย เพื่อให้เข้าถึงบุคคลทุกระดับ โดยเฉพาะเยาวชน หนึ่งในนั้นคือ “โครงการกระจายโอกาสเรียนรู้ดาราศาสตร์ 77 จังหวัด เปิดฟ้าส่องโลกดาราศาสตร์เปิดโอกาสเรียนรู้ทั่วหล้า” ดำเนินการในปี 2558-2561 มอบกล้องโทรทรรศน์สะท้อนแสง แบบดอปโซเนียน ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 10 นิ้ว และสื่อการเรียนรู้ดาราศาสตร์แก่โรงเรียนทั่วประเทศ จำนวน 360 โรงเรียน จาก 76 จังหวัด ผลการดำเนินโครงการเป็นที่น่าพอใจ โรงเรียนได้นำไปจัดกิจกรรมการเรียนรู้ดาราศาสตร์ในระดับโรงเรียนและชุ
สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) (สดร.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชวนตื่นเช้าชมความงาม 3 ดาวสว่างเด่น ได้แก่ ดาวศุกร์ ดาวพฤหัสบดี และดาวแอนทาเรส ช่วงเช้ามืด วันที่ 22-24 มกราคม 2562 จากนั้นรอชม “ดาวเคียงเดือน” 31 มกราคม – 1 กุมภาพันธ์ 2562 ดาวพฤหัสบดี-ดาวศุกร์เคียงดวงจันทร์เสี้ยว สังเกตได้ตั้งแต่ 03.45 น. เป็นต้นไปจนถึงรุ่งเช้า ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ เห็นชัดด้วยตาเปล่าทุกพื้นที่ทั่วประเทศ นายศุภฤกษ์ คฤหานนท์ หัวหน้างานบริการวิชาการทางดาราศาสตร์ สดร. กล่าวว่า ในช่วงนี้ ดาวศุกร์ และดาวพฤหัสบดี 2 ดาวเคราะห์ที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้า จะปรากฏในช่วงเช้ามืด และวันที่ 22-24 มกราคม 2562 จะมีดาวสว่าง 3 ดวง ปรากฏใกล้กัน ได้แก่ ดาวศุกร์ ดาวพฤหัสบดี และดาวแอนทาเรส ซึ่งเป็นดาวฤกษ์สว่างในกลุ่มดาวแมงป่อง สังเกตด้วยตาเปล่าได้ชัดเจนมาก ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ตั้งแต่เวลาประมาณ 03.45 น. เป็นต้นไปจนถึงรุ่งเช้า ดาวศุกร์และดาวพฤหัสบดีจะค่อยๆ ขยับเข้าใกล้กันมากที่สุดในช่วงเช้าวันที่ 23 มกราคม 2562 ห่างเพียง 2.5 องศา (การวัดระยะเชิงมุมท้องฟ้า ใช้มือเหยียดสุดแขนขึ้นบนฟ้า ระยะ 2 องศา จะห่างก
รัฐมนตรีขอควบรวมท้องฟ้าจำลอง หว้ากอมาอยู่กับ สดร. เพื่อให้งานดาราศาสตร์เคลื่อนไปข้างหน้าอย่างมีพลัง ‘หมอธีระเกียรติ’ ตอบรับแล้ว ไม่ขัดข้อง หลังจากนี้เตรียมดำเนินการส่งมอบกันเลย เมื่อวันที่ 31 มกราคม นายสุวิทย์ เมษินทรีย์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (วท.) เปิดเผยว่า ขณะนี้ ตนจะขอหารือกับ นพ. ธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรีว่าการศึกษาธิการ (ศธ.) เพื่อบูรณาการงานระหว่างสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ (สดร.) สังกัด วท.กับศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาหรือท้องฟ้าจำลอง กรุงเทพฯ และอุทยานวิทยาศาสตร์พระจอมเกล้า ณ หว้ากอ จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ที่สังกัด ศธ.เข้าด้วยกัน เพื่อพัฒนางานด้านดาราศาสตร์ของประเทศไทยให้ขับเคลื่อนไปข้างหน้าอย่างมีพลัง เพราะที่ผ่านมาท้องฟ้าจำลอง และ หว้ากอ ถูกปล่อยปละละเลย โดยเฉพาะหว้ากอ ถือเป็นสถานที่ ที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์ของวงการวิทยาศาสตร์และดาราศาสตร์ไทย เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงคำนวณไว้ล่วงหน้าถึง 2 ปี ว่าจะมองเห็นสุริยุปราคาเต็มดวงที่หว้ากอแห่งนี้ และได้เสด็จมาทอดพระเนตร พร้อมด้วยนักวิทยาศาสตร์ และทูตานุทูตชาวต่างป
กล้วยน้ำว้าปากช่อง 50 ได้เปิดตัวเป็นครั้งแรกในปี 2551 ถือเป็นอีกหนึ่งผลงานเด่นของอาจารย์กัลยาณี สุวิทวัส และคณะ สถานีวิจัยปากช่อง อันเป็นสถานีที่วิจัยงานทางด้านไม้ผลเขตร้อนของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ กล้วยน้ำว้าปากช่อง 50 เกิดจากการคัดเลือกสายพันธุ์กล้วยน้ำว้าไส้เหลืองที่เก็บรวบรวมพันธุ์ไว้ที่สถานีวิจัยปากช่อง กว่า 10 สายพันธุ์ โดยพบว่าสายพันธุ์ที่คัดเลือกได้นี้มีคุณสมบัติที่เหมาะในการปลูกเพื่อการค้าลักษณะเด่น คือ – เครือใหญ่ น้ำหนักเครือมากกว่า 30 กิโลกรัม (ไม่รวมก้านเครือ) – จำนวนหวีมากกว่า 10 หวี – จำนวนผลต่อหวีประมาณ 18 ผล – ผลกล้วยใหญ่อ้วนดี น้ำหนักผลโดยเฉลี่ยประมาณ 140 กรัม ต่อผล – ไส้กลางไม่แข็ง ออกสีเหลือง เนื้อแน่น – เมื่อสุกมีความหวานประมาณ 26 องศาบริกซ์ ทั้งนี้ สิ่งที่เป็นเป้าหมายสำคัญของการวิจัยพัฒนาสายพันธุ์เพื่อให้เกษตรกรในประเทศไทยได้ปลูกกล้วยน้ำว้า ที่ปลูกแล้วให้เครือใหญ่ คุ้มกับการลงทุน และภาคอุตสาหกรรมของกล้วยน้ำว้าจะได้มีการเติบโต หนุนใช้เทคโนโลยีใหม่ ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการปลูก จากการทุ่มเทและคลุกคลีกับการปลูกกล้วยน้ำว้ามาอย่างยาวนานกว่า 10 ปี จึงทำให้อาจารย์กัลยาณีค
เมื่อสิบกว่าปีก่อน “พี่จอบ” วันชัย ตันติวิทยาพิทักษ์ คอลัมนิสต์ชื่อดัง และ “พี่อ้อย” ดร.สรณรัชฎ์ กาญจนะวาณิชย์ สองสามีภรรยาเริ่มรู้สึกว่าเมืองกรุงไม่น่าอยู่แล้ว พืชอาหารในท้องตลาดปัจจุบันมีสารอาหารน้อยกว่าเมื่อ 70 ปีก่อนหลายเท่า เกิดจากความเสื่อม ดินที่ปุ๋ยเคมีทำลาย ส่งผลกระทบต่อห่วงโซ่อาหาร ทำให้คุณภาพสารอาหารลดลง “พี่จอบ” และ “พี่อ้อย” ตัดสินใจซื้อผืนนาแปลงหนึ่งที่ทุ่งน้ำนูนีนอย ในอำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อเป็นแหล่งผลิตอาหารปลอดภัยเลี้ยงตัวเอง และแบ่งปันให้คนรอบข้าง เมื่อตั้งใจทำเกษตรอินทรีย์ ภาระกิจแรกคือ การฟื้นฟูผืนดินให้ปลอดภัยจากสารเคมี ก่อนจะลงมือปลูกพืชผลทางการเกษตรแบบอินทรีย์อย่างจริงจังกับชาวบ้าน ทุ่งน้ำและไร่นาเกษตรอินทรีย์นูนีนอยเป็นศูนย์ฟื้นฟูความสัมพันธ์กับธรรมชาติ มุ่งอนุรักษ์ธรรมชาติให้อยู่รอดต่อไปถึงลูกหลาน ทุ่งน้ำนูนีนอยเป็นพื้นที่ชุ่มน้ำสร้างขึ้นใหม่ในปี 2561 ท่ามกลางนาระบบเหมืองฝายโบราณและปล่อยให้ธรรมชาติและสัตว์ป่าฟื้นตัวขึ้นมาเอง เพื่ออนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่ผลิตอาหารแล้ว ทุ่งน้ำนูนีนอย ใช้วิ
สาหร่ายผมนาง (Gracilaria fisheries) บางแห่งเรียกว่า สายสาหร่ายข้อ สาหร่ายเขากวาง สาหร่ายวุ้น พบได้บริเวณป่าชายเลนทั่วโลก ซึ่งเป็นน้ำกร่อยและน้ำเค็ม สำหรับเมืองไทย พบสาหร่ายผมนางจำนวนมาก บริเวณลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาตอนล่าง โดยเฉพาะบริเวณรอบเกาะยอ จะพบสาหร่ายผมนาง ที่ระดับความลึก 1-2 เมตร โดยเติบโตเป็นพุ่มสูง 15-20 เซนติเมตร แตกแขนงเป็นเส้นกิ่งก้านยาวมีสีน้ำตาล คล้ายเส้นผม จึงเรียกกันว่า “สาหร่ายผมนาง” เป็นสาหร่ายที่อยู่กับชาวเกาะยอ จังหวัดสงขลา มาเป็นเวลานาน จัดเป็นวัตถุดิบอาหารพื้นเมืองของจังหวัดสงขลาที่ได้รับความนิยมมากว่า 100 ปี กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรเกาะยอ มักออกไปหาสาหร่ายผมนางในช่วงฤดูร้อน สาหร่ายสดๆ มีสีดำ นำมาล้างน้ำแล้วตากแดด ตากน้ำค้าง นานถึง 7-10 วัน จะเริ่มแห้งและเปลี่ยนเป็นสีขาวมองเผินๆ คล้ายหมี่ขาว “ไปเกาะยอต้องกินยำสาหร่าย” ซึ่งเป็นเมนูอาหารขึ้นชื่อของเกาะยอ ชาวบ้านจะนำสาหร่ายที่ตากแห้งไว้แล้ว ไปแช่น้ำประมาณ 10 นาที จากนั้นนำสาหร่ายไปยำกับน้ำมะขาม กะทิ น้ำตาล มะพร้าวคั่ว ถั่ว ซึ่งเป็นเครื่องยำแบบโบราณ กินกับใบชะพลู ห่อกินเหมือนเมี่ยง สาหร่ายผมนาง มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์หลาย
บำรุงสุขฟาร์ม เพราะ “ป่า คน ผึ้ง และธุรกิจ” ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ “น้ำผึ้ง” เป็นอาหารที่อยู่คู่กับสังคมมนุษย์มาอย่างยาวนาน รสชาติหวานหอมของน้ำผึ้งจากผืนป่า เป็นองค์ความรู้ด้านการใช้สอยประโยชน์จากธรรมชาติที่สืบทอดต่อกันมาตั้งแต่ในอดีต ในปัจจุบันน้ำผึ้งไม่ได้เป็นเพียงผลผลิตจากธรรมชาติที่ใช้อุปโภคบริโภคภายในครัวเรือนเท่านั้น แต่น้ำผึ้งได้กลายเป็นสินค้าที่ถูกขายอย่างแพร่หลายเพื่อสร้างรายได้ให้กับผู้คนและชุมชน โดยน้ำผึ้งนั้นแบ่งได้เป็น 2 แบบ คือ “น้ำผึ้งป่า” น้ำผึ้งที่เก็บตามธรรมชาติตามป่าเขา และ “น้ำผึ้งเลี้ยง” การเก็บน้ำผึ้งที่ได้จากการเลี้ยงผึ้งแบบฟาร์ม วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านชวนมาทำความรู้จักกับ “บำรุงสุขฟาร์ม” ฟาร์มเกษตรอินทรีย์ที่ทำมากกว่าการขายน้ำผึ้งป่าจากธรรมชาติ “บำรุงสุขฟาร์ม” ตั้งอยู่ที่จังหวัดนครสวรรค์ อำเภอตาคลี ซึ่งดำเนินกิจการภายใต้การดูแลของ วีรวิชญ์ อินทร์ประยงค์ หรือ คุณเบนซ์ อดีตครูสอนว่ายน้ำที่ผันตัวมาเป็นเกษตรกรพร้อมทั้งบทบาทสุดท้าทายอย่างการเป็น “พ่อค้าขายน้ำผึ้ง” และ “นักสะสมน้ำผึ้งไทย” ที่มาของบำรุงสุขฟาร์ม คุณเบนซ์เล่าว่าภายหลังการประกอบอาชีพครูสอนว