สตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 89
กรุงเทพฯ – ๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๘ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงทอดพระเนตร สตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน ๘๙ ผลงานวิจัยเด่นที่คว้ารางวัล NRCT AWARD ฉลองครบรอบ ๖๕ ปี สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ที่จัดแสดงในงาน “วันนักประดิษฐ์ ประจำปี ๒๕๖๘” เพื่อยกย่องนวัตกรรมที่มีศักยภาพในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ ผลงานวิจัย “สตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน ๘๙” – งานวิจัยเด่นจากมหาวิทยาลัยนเรศวร โดย รองศาสตราจารย์ ดร.พีระศักดิ์ ฉายประสาท และทีมวิจัยจาก มหาวิทยาลัยนเรศวร ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๖๓ ภายใต้โครงการ “การปรับปรุงพันธุ์สตรอว์เบอร์รีเพื่อเพิ่มศักยภาพในการผลิตแอนโทไซยานิน” ซึ่งเป็นความร่วมมือทางวิชาการระหว่าง มูลนิธิโครงการหลวง และมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้รับทุนสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) พันธุ์นี้เกิดจากการผสมข้ามพันธุ์ระหว่าง “๓๒๙” (ต้นพ่อจากอิสราเอล) และ “พระราชทาน ๘๐” (ต้นแม่ของไทย) จนได้พันธุ์ที่มีคุณลักษณะโดดเด่น ได้แก่ ขนาดผลใหญ่
คณะนักวิจัย บริษัท ดอยคำผลิตภัณฑ์อาหาร จำกัด ค้นพบเชื้อไวรัส strawberry latent ringspot virus (SLRSV) และ strawberry crinkle virus (SCV) ในสตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 80 สาเหตุการเกิดโรคใบจุด และใบย่นในพื้นที่เพาะปลูกเกษตรกร 3 แห่ง ได้แก่ บ้านหนองเต่า บ้านขอบด้ง ตำบลม่อนปิ่น และบ้านแม่งอนขี้เหล็ก ตำบลแม่งอน อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ นับเป็นการค้นพบครั้งแรกในประเทศไทย นายนิวัฒน์ ขันโท ผู้จัดการฝ่ายนวัตกรรมเกษตร กล่าวว่า “การค้นพบในครั้งนี้ สืบเนื่องจากที่บริษัทฯ ร่วมมือกับสาขาวิชาวิทยาศาสตร์การเกษตร มหาวิทยาลัยมหิดล ภาควิชากีฏวิทยา และโรคพืช คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ศึกษาพัฒนาสายพันธุ์สตรอว์เบอร์รี ณ โรงปฏิบัติการวิจัยทางพืช (LAB) ของบริษัทฯ ซึ่งพบปัญหาอาการใบด่าง ม้วนงอ และอาการแคระแกร็นในสตรอว์เบอร์รี พันธุ์พระราชทาน 80 ที่เป็นสาเหตุสำคัญต่อการเจริญเติบโต และปริมาณผลผลิต ซึ่งส่งผลต่อมูลค่าทางการตลาด โดยตรวจพบเชื้อไวรัส SLRSV และ SCV : ซึ่งยังไม่มีใครเคยพบเจอในพืชชนิดนี้” สำหรับโรงปฏิบัติการวิจัยทางพืช (LAB) ตั้งอยู่ในพื้นที่โรงงานหลวงอาหารสำเร็จรูปที่ 1 (ฝาง) จังหวัดเชียงใ
สตรอเบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 89 เป็นผลงานปรับปรุงพันธุ์พืช ภายใต้การสนับสนุนของแหล่งทุนวิจัยคือ 1. สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ภายใต้ทุนพัฒนาวิจัยเพื่ออุตสาหกรรม สนับสนุนการวิจัยและ ทุนการศูนย์นิสิตปริญญาเอก ดร.มงคล ศรีจันทร์ ภายใต้อาจารย์ที่ปรึกษาหลัก รศ.ดร.พีระศักดิ์ ฉายประสาท (มหาวิทยาลัยนเรศวร) และที่ปรึกษารอง ดร.ณรงค์ชัย พิพัฒน์ธนวงศ์ (มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์) และ 2. สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ในการปลูกทดสอบ 4 สถานี ได้แก่ อ่างขาง อินทนนท์ แม่สาใหม่ และแม่แฮ และการเก็บรักษาโครงการวิจัยเรื่อง “การวิจัยและการพัฒนาเทคโนโลยีก่อนและหลังเก็บเกี่ยวสตรอเบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 89 ในเขตภาคเหนือ” ดำเนินโครงการโดย รองศาสตราจารย์ ดร.พีระศักดิ์ ฉายประสาท และคณะนักวิจัย แห่งมหาวิทยาลัยนเรศวร เพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ที่มีศักยภาพในการผลิตสารแอนโทไซยานินในสตรอเบอร์รี ณ สถานีเกษตรโครงการหลวงทุ่งหลวง อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ รศ.ดร.พีระศักดิ์ กล่าวว่า สตรอเบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 89 เป็นพันธุ์ลูกผสมระหว่างสตรอเบอร์รีพันธุ์ 329 เป็นสายพันธุ์พ่อและสตรอเบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 80 เป็นสายพันธุ์แม่
วันที่ 26 มกราคม 2566 สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม โดย ดร.วิภารัตน์ ดีอ่อง ผู้อำนวยการสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ ได้มอบหมายให้ผู้ทรงคุณวุฒิ วช. และสื่อมวลชน ลงพื้นที่ตรวจเยี่ยมโครงการวิจัยเรื่อง “การวิจัยและการพัฒนาเทคโนโลยีก่อนและหลังเก็บเกี่ยวสตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 89 ในเขตภาคเหนือ” ดำเนินโครงการโดย รองศาสตราจารย์ ดร.พีระศักดิ์ ฉายประสาท และคณะนักวิจัย แห่งมหาวิทยาลัยนเรศวร เพื่อคัดเลือกสายพันธุ์ที่มีศักยภาพในการผลิตสารแอนโทไซยานินในสตรอว์เบอร์รี ณ สถานีเกษตรโครงการหลวงทุ่งหลวง อำเภอแม่วาง จังหวัดเชียงใหม่ รองศาสตราจารย์ ดร.พีระศักดิ์ ฉายประสาท หัวหน้าโครงการฯ กล่าวว่า สตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 89 เป็นพันธุ์ลูกผสมระหว่างสตรอว์เบอร์รีพันธุ์ 329 เป็นสายพันธุ์พ่อและสตรอว์เบอร์รีพันธุ์พระราชทาน 80 เป็นสายพันธุ์แม่ ซึ่งถูกปรับปรุงพันธุ์ขึ้นในระหว่างปี พ.ศ. 2557 – 2563 ทำให้สตรอว์เบอร์รีสายพันธุ์นี้มีขนาดใหญ่เทียบเท่าสตรอว์เบอร์รีเกาหลี อีกทั้งมีกลิ่นหอม ทนต่อการขนส่ง และมีปริมาณสารแอนโทไซยานินหรือสารต้านอนุมูลอิสระสูง เฉลี่ย 40.83