สาหร่ายผมนาง
สาหร่ายผมนาง (Gracilaria fisheries) บางแห่งเรียกว่า สายสาหร่ายข้อ สาหร่ายเขากวาง สาหร่ายวุ้น พบได้บริเวณป่าชายเลนทั่วโลก ซึ่งเป็นน้ำกร่อยและน้ำเค็ม สำหรับเมืองไทย พบสาหร่ายผมนางจำนวนมาก บริเวณลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาตอนล่าง โดยเฉพาะบริเวณรอบเกาะยอ จะพบสาหร่ายผมนาง ที่ระดับความลึก 1-2 เมตร โดยเติบโตเป็นพุ่มสูง 15-20 เซนติเมตร แตกแขนงเป็นเส้นกิ่งก้านยาวมีสีน้ำตาล คล้ายเส้นผม จึงเรียกกันว่า “สาหร่ายผมนาง” เป็นสาหร่ายที่อยู่กับชาวเกาะยอ จังหวัดสงขลา มาเป็นเวลานาน จัดเป็นวัตถุดิบอาหารพื้นเมืองของจังหวัดสงขลาที่ได้รับความนิยมมากว่า 100 ปี กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรเกาะยอ มักออกไปหาสาหร่ายผมนางในช่วงฤดูร้อน สาหร่ายสดๆ มีสีดำ นำมาล้างน้ำแล้วตากแดด ตากน้ำค้าง นานถึง 7-10 วัน จะเริ่มแห้งและเปลี่ยนเป็นสีขาวมองเผินๆ คล้ายหมี่ขาว “ไปเกาะยอต้องกินยำสาหร่าย” ซึ่งเป็นเมนูอาหารขึ้นชื่อของเกาะยอ ชาวบ้านจะนำสาหร่ายที่ตากแห้งไว้แล้ว ไปแช่น้ำประมาณ 10 นาที จากนั้นนำสาหร่ายไปยำกับน้ำมะขาม กะทิ น้ำตาล มะพร้าวคั่ว ถั่ว ซึ่งเป็นเครื่องยำแบบโบราณ กินกับใบชะพลู ห่อกินเหมือนเมี่ยง สาหร่ายผมนาง มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์หลาย
“สาหร่ายทะเลผมนาง” ทางประมงจังหวัดสงขลา ยืนยันว่ามีหนึ่งเดียวในลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา กลุ่มประมงลงมือเพาะพันธุ์แปรรูปผลิตภัณฑ์ยำเหมี่ยงและทำข้าวเกียบ ปตท.โออาร์สนใจ ที่มีนโยบายสนับสนุนผลิตภัณฑ์ชุมชน สาหร่ายทะเลผมนางสดๆ ราคา 100 บาทต่อกิโลกรัม แห้ง 300 บาทต่อกิโลกรัม มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (มอ.) วิจัยไม่พบสารพิษ มีแต่คุณประโยชน์ทางด้านโภชนาการ คุณพรทิพย์ หมัดสุข เลขานุการกลุ่มอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำฟาร์มทะเล หมู่ที่ 2 บ้านท่าเสา ตำบลสทิงหม้อ อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา บอกว่า กลุ่มอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำฟาร์มทะเลหมู่ที่ 2 บ้านท่าเสา ได้จัดตั้งวิสาหกิจชุมชนสาหร่ายทะเลฯ ขึ้นมา เนื่องจากทางกลุ่มได้ทำการเรียนรู้เรื่องสาหร่ายทะเลผมนาง และได้ทำการเพาะพันธุ์ในกระชังในทะเลสาบสงขลา ซึ่งมีอยู่แห่งเดียวของจังหวัดสงขลา ตามคำยืนยันของสำนักงานประมงจังหวัดสงขลา ซึ่งมิให้สูญพันธุ์ไปจากทะเล และปรากฏว่าประสบความสำเร็จในที่สุด สาหร่ายทะเลผมนาง โดยปกติแล้วจะอยู่กับน้ำเค็มจะได้และขยายตัวได้รวดเร็วด้วย แต่หากทะเลพอเป็นน้ำจืดก็จะตายไปในที่สุด โดยกว่าจะพบก็ต้องใช้เวลาถึงประมาณ 4 เดือน ซึ่งในที่สุดทางกลุ่มไม่ได้นิ่ง
วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา มุ่งมั่นบริหารงานตามนโยบายของ สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ที่จะพัฒนายกระดับคุณภาพการเรียนการสอนให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาล เพื่อเตรียมกำลังคนสู่ศตวรรษที่ 21 โดยมุ่งเน้นให้นักเรียน นักศึกษาอาชีวศึกษา มีศักยภาพในการคิด วิเคราะห์ สร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมสิ่งประดิษฐ์ให้มีคุณภาพ ทันสมัย ได้มาตรฐาน สามารถนำไปใช้งานได้จริง ตรงตามความต้องการของผู้ใช้ในชุมชน สังคม และภาคอุตสาหกรรม ที่ผ่านมา วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา มีนโยบายการฝึกนักเรียน นักศึกษาในการปฏิบัติงานจริง โดยเน้นทักษะเป็นอาชีพในสาขาวิชา มีความประสงค์จัดสร้างแหล่งเรียนรู้เพิ่มเติมเป็นศูนย์ฝึกทักษะวิชาชีพ เช่น ทักษะวิชาชีพซักรีด ทักษะวิชาชีพการผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ ทักษะวิชาชีพการจัดดอกไม้ ทักษะวิชาชีพการผลิตงานเอกสาร ทักษะวิชาชีพการขายและการออกแบบบรรจุภัณฑ์ นายมนัสฌาน์ ชูเชิด ผู้อำนวยการ วิทยาลัยอาชีวศึกษาสงขลา ในฐานะประธานคณะกรรมการการขับเคลื่อนนวัตกรรมและเทคโนโลยีสิ่งประดิษฐ์อาชีวศึกษาระดับชาติ ได้สนับสนุนและส่งเสริมนักเรียน นักศึกษา เข้าร่วมกิจกรรมการแข่งขันสิ่งประดิษฐ์ของคนรุ่นใหม่มาอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งผลงานสิ่
เรื่องปลาทูมีอะไรมากกว่าที่คิด…ชีวิตคนไทยผูกพันกับปลาทู และเราก็ชอบกินน้ำพริก-ปลาทูกันทุกครัวเรือนจนกลายเป็นอาหารประจำชาติอย่างหนึ่งไปแล้ว โดยทั่วไปชาวประมงจะแบ่งปลาทูออกเป็น 2 ชนิด คือ ปลาสั้น และ ปลายาว ปลาสั้น มักจะหมายถึงปลาทูแม่กลอง มีลักษณะหน้าเป็นสามเหลี่ยม ตัวสั้น แบน เนื้อนิ่มเวลากดลงไปที่ตัวปลาแล้วเนื้อปลาจะกลับคืนสภาพเดิมไม่บุ๋มลงไปตามลอยแรงกด ปลาสั้นจะมีลำตัวสีเงิน หรือ อมเขียว ตาดำ ปลายาว จะมีชื่อเรียกกันหลายชื่อ เช่น ปลาลัง ปลายาว ปลาอินโด ซึ่งก็เป็นปลาชนิดเดียวกันทั้งหมด ลักษณะของปลายาว ตัวจะใหญ่และยาวกว่าปลาทูแม่กลอง ปากแหลม นี่เป็นข้อสังเกตง่ายๆ ที่จะเลือกซื้อปลาทู แต่ในทางวิทยาศาสตร์แล้วสกุลปลาทูของไทยคือ Rastrelliger เป็นสกุลของปลาทะเลในวงศ์ Scombridae ซึ่งเป็นวงศ์เดียวกับปลาโอ, ปลาอินทรี และปลาทูน่า ซึ่งปลาในสกุล Rastrelliger มีด้วยกัน 3 สายพันธุ์ได้แก่ ปลาทู (ชื่อสามัญ Short Mackerel) ปลาลัง หรือปลาทูโม่ง (ชื่อสามัญ Indian Mackerel) ปลาทูปากจิ้งจก (ชื่อสามัญ Island mackerel) ปลาทูที่เป็นปลาทูไทย (Short Mackerel) หรือปลาทูแม่กลองที่เราเข้าใจกันนั้น พูดได้เต็มป
ประเทศไทย ถือเป็นผู้นำด้านการส่งออก วัตถุดิบและผลิตภัณฑ์สมุนไพร ในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ด้วยมูลค่าการส่งออกที่สูงถึง กว่า 12 ล้านบาท จากสมุนไพรที่ตลาดให้ความสนใจสูงสุด 24 ชนิด หนึ่งในดาวเด่นคือ “ขมิ้นชัน” เป็นสมุนไพรที่อุดมไปด้วยคุณค่าทางยา และสามารถต่อยอดแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่าได้มากถึง 10 เท่า ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบผง แคปซูล เครื่องดื่ม หรือเครื่องสำอาง ก็ล้วนได้รับความนิยมทั้งในและต่างประเทศ คุณจอน-เสาวลักษณ์ มณีทอง อดีตพนักงานออฟฟิศที่ตัดสินใจกลับบ้านเกิด เพื่อเริ่มต้นทำในสิ่งที่ตัวเองรัก นั่นคือ การปลูกและแปรรูปสมุนไพร จากความตั้งใจเล็กๆ ในชุมชน กลายเป็นจุดเริ่มต้นของ “วิสาหกิจชุมชนสมุนไพรปลูกรัก” ที่วันนี้ไม่เพียงสร้างรายได้ให้กับครอบครัวและคนในชุมชน แต่ยังสามารถต่อยอดส่งออกผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทยไปยังต่างประเทศ ได้หลายแห่ง สร้างชื่อให้กับสมุนไพรไทยในเวทีโลก จากสมุนไพรที่เคยใช้ในครัว กลายเป็นสินค้าทำเงินให้หลายบ้านในชุมชน วันนี้ขมิ้นชันจึงไม่ใช่แค่สมุนไพรธรรมดา แต่เป็นฮีโร่ตัวจริงของวิสาหกิจชุมชนสมุนไพรปลูกรัก ที่ช่วยสร้างอาชีพ สร้างรายได้ และสร้างความภาคภูมิใจให้กับทุกคน ย้อนอ่
ใครจะคิดว่า “กะปิ” ของที่อยู่คู่ครัวไทย จะกลายเป็นวัตถุดิบสำคัญในการทำ ไคโตซาน ธรรมชาติที่ใช้บำรุงพืช บำรุงดินได้อย่างยอดเยี่ยม ไม่ต้องเสียเงินซื้อไคโตซานราคาแพงอีกต่อไป วันนี้เราจะพาไปรู้จัก “ไคโตซานจากกะปิ” พร้อมสูตรทำเองง่ายๆ และวิธีใช้งานที่เห็นผลจริงในแปลงเกษตร ไคโตซาน (Chitosan) เป็นสารธรรมชาติที่ได้จากการสกัด “ไคติน” ซึ่งพบมากในเปลือกกุ้ง เปลือกปู หรือแม้แต่ใน “เคย” ที่ใช้ทำกะปิ เมื่อสกัดออกมาแล้วจะได้สารไคโตซานที่มีคุณสมบัติช่วยกระตุ้นภูมิต้านทานของพืช ทำให้พืชแข็งแรง ต้านโรค ต้านแมลง และยังช่วยปรับปรุงโครงสร้างของดินให้ร่วนซุยอีกด้วย ประโยชน์ของไคโตซานจากกะปิ วิธีผลิตไคโตซานจากกะปิ ใช้ง่าย ทำเองได้ที่บ้าน วัสดุที่ต้องเตรียม ขั้นตอนการทำ วิธีใช้ไคโตซานจากกะปิ
มะละกอจาก “สวนนายปรุง” เป็นหนึ่งในผลไม้ที่สร้างชื่อให้กับตลาดน้ำดอนหวาย ที่มีของกิน ผัก ผลไม้ และสินค้าอื่นๆ วางขายอยู่เป็นจำนวนมาก คุณปรุง ป้อมเกิด อาศัยอยู่บ้านเลขที่ 45/3 หมู่ที่ 4 ตำบลลานตากฟ้า อำเภอนครชัยศรี จังหวัดนครปฐม นายปรุงปลูกมะละกอมานานกว่า 20 ปีแล้ว เดิมทีแม่ค้าในตลาด มีมะละกอแขกดำรสชาติดี จึงนำผลให้คุณโสภา ภรรยานายปรุงเพื่อชิมเนื้อและรู้สึกชอบใจ จึงได้นำเมล็ดไปปลูก เมื่อมีผลผลิต ปรากฏว่า มีรสชาติอร่อยมาก แต่ขายได้เพียงกิโลกรัมละ 1 บาทเท่านั้น คุณปรุงไม่ย่อท้อ พยายามปลูกรุ่นใหม่ นำผลผลิตออกทดลองตลาดอีก ก็ขายผลผลิตได้ราคาดีขึ้น คือ กิโลกรัมละ 25-30 บาท มีบวกลบบ้างเล็กน้อย มะละกอที่ปลูกเป็นสายพันธุ์แขกดำ นายปรุงได้คัดพันธุ์มะละกอ โดยใช้ภูมิปัญญาชาวบ้าน เริ่มจากดูที่ผลมีความยาวพอประมาณ โคนผลเล็ก ตรงกลางใหญ่ ปลายเรียว แต่ไม่แหลมจนเกินไป ปลายควรทู่พอสมควร ผิวผลสวย ขนาด 1.5-2 กิโลกรัม ต่อผล นี่เป็นลักษณะภายนอก เมื่อผ่าผลสีเนื้อต้องแดง สำคัญที่สุดรสชาติต้องหวาน คุณปรุงคัดพันธุ์มานานกว่า 20 ปี สามารถบอกได้เลยว่า มะละกอสวนนี้เป็น “มะละกอแขกดำสายพันธุ์นายปรุง” คุ