ฮิวมัส
“เมื่อก่อน ปู่ย่าตายายเขาเลี้ยงวัว เลี้ยงควาย ในพื้นที่ที่เป็นนาข้าว ถึงฤดูฝนจึงทำนาปลูกข้าว ต้นข้าวเจริญเติบโตดี มีข้าวกิน” “เมื่อโยนเมล็ดถั่ว เมล็ดผักลงในดิน ก็จะงอกขึ้นมาเอง เก็บมากินได้เอร็ดอร่อย ไม่จำเป็นต้องใส่ปุ๋ย ไม่ต้องใส่หรือพ่นสารเคมี” “แต่ระยะหลังนี้ ทำไมต้องมีการสั่งซื้อปุ๋ยเคมี สารเคมีมาจากต่างประเทศ” “หลายคนไม่อยากทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยพืชสด กลับมาใช้ปุ๋ยเคมี เพราะสะดวก รวดเร็ว หาซื้อได้ง่าย โดยไม่คำนึงถึงต้นทุนการผลิต” นี่คือคำถามที่จะต้องหาคำตอบ จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชนฯ เพื่อแก้ไขปัญหาเพื่อสังคม แก้ปัญหาของดินที่เสื่อมโทรม วิสาหกิจชุมชน กลุ่มเกษตรกรเศรษฐกิจพอเพียงตำบลสันทราย 60 ภายใต้โครงการ 9101 ตามรอยเท้าพ่อ ภายใต้ร่มพระบารมี เพื่อการพัฒนาการเกษตรอย่างยั่งยืน สำนักงานตั้งอยู่ที่ เลขที่ 41/2 หมู่ที่ 9 ตำบลสันทราย อำเภอสารภี จังหวัดเชียงใหม่ เริ่มรวมตัวกันก่อตั้งเป็นวิสาหกิจชุชนเมื่อวันที่ 31 พฤษภาคม 2560 โดยมี คุณนิชกานต์ โตเขียว เกษตรอำเภอสารภี เป็นผู้ลงนามจดทะเบียน สมาชิกเริ่มแรก 18 คน ระดมทุนหุ้นละ 100 บาท และนำเงินสัจจะของหมู่บ้าน คนละ 50 บา
“ฮิวมัสล้านปี” ที่แม่เมาะ สร้างรายได้สู่ชุมชน ผลิตผลใต้พื้นดินในท้องถิ่น เกิดเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ซึ่งบริหารและดำเนินงานโดยชุมชนสู่ชุมชนอย่างแท้จริง สร้างรายได้ให้แก่สมาชิกในชุมชนชาวแม่เมาะกว่า 1,000 คน ผลงานวิจัยของนักวิชาการหลายสถาบันยืนยันแล้วว่า “ฮิวมัส” ที่เป็นวัตถุพลอยได้จากการทำเหมืองลิกไนต์ ที่อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง มีคุณประโยชน์ต่อพืชผลทางการเกษตรนานัปการ โดยถ่านหินลิกไนต์ที่นำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงสำหรับโรงไฟฟ้าแม่เมาะ อยู่ในเหมืองลิกไนต์ซึ่งอยู่ลึกในชั้นดิน และก่อนที่จะขุดถึงชั้นถ่านหินลิกไนต์ จะเป็นชั้นของแร่ลีโอนาร์ไดต์ ที่เกิดจากการทับถมของซากพืชซากสัตว์ตามธรรมชาติ เป็นเวลาหลายล้านปี ซึ่งแร่ลีโอนาร์ไดต์นี้ สามารถใช้เป็นส่วนผสมหลักในการผลิตสารปรับปรุงดินฮิวมัสที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อพืช นายสนั่น ใจงาม ผู้อาศัยอยู่ในตำบลแม่เมาะ อำเภอแม่เมาะ จังหวัดลำปาง และได้คลุกคลีอยู่กับถ่านหินลิกไนต์มากว่าครึ่งชีวิต เห็นประโยชน์ของทรัพยากรที่มีอยู่ในท้องถิ่น จึงได้ก่อตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผลิตสารปรับปรุงดินฮิวมัสล้านปีอินทรีย์แม่เมาะ ขึ้นเมื่อปี 2557 โดยนำลีโอนาร์ไดต์ ท
ในยุคที่ต้นทุนการผลิตทางการเกษตรพุ่งสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง พลังงานกลายเป็นหนึ่งในต้นทุนสำคัญที่เกษตรกรต้องแบกรับ ไม่ว่าจะเป็นค่าไฟฟ้าในการสูบน้ำรดพืชภายในแปลง หรือจะเป็นการเปิดเครื่องปั๊มน้ำ และเมื่อเทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทมากขึ้น การใช้ระบบควบคุมอัตโนมัติต่างๆ ภายในสวน โซลาร์เซลล์หรือพลังงานแสงอาทิตย์จึงกลายเป็นทางเลือกใหม่ที่น่าจับตามอง เพราะนอกจากจะช่วยลดค่าใช้จ่ายอย่างไฟฟ้าได้แล้ว ยังเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย เกษตรกรหลายท่านจึงค่อยๆ เริ่มหันมาใช้แผงโซลาร์เซลล์ติดตั้งในพื้นที่สวน เพื่อผลิตไฟฟ้าใช้เองในช่วงกลางวัน ทั้งในระบบสูบน้ำอัตโนมัติ ระบบรดน้ำพืชแบบสปริงเกลอร์ ไปจนถึงการเปิดพัดลมหรือเครื่องพ่นหมอกในโรงเรือน การลงทุนติดตั้งอาจมีค่าใช้จ่ายในระยะแรก แต่ในระยะยาวช่วยประหยัดค่าไฟได้มาก และบางรายสามารถคืนทุนได้ภายใน 2-3 ปี หนึ่งในเกษตรกรรุ่นใหม่ที่เห็นโอกาสจากพลังงานทางเลือกคือ คุณต้อม-ภานุพงษ์ คำกวีปราชญ์ อดีตวิศวกรหนุ่มที่ตัดสินใจลาออกจากงานประจำ พลิกชีวิตสู่เส้นทางเกษตรกรรมด้วยการปลูกฝรั่งบนพื้นที่ 6 ไร่ โดยใช้โซลาร์เซลล์เป็นแหล่งพลังงานหลักในการบริหารจัดการสวน ตั้งแต่ระบบส
📣 เชิญชวนเที่ยวงาน “เปิดฤดูกาลท่องเที่ยวเชิงเกษตร บ้านแพมบก”📍 ณ สะพานบุญโข่กู้โส่ อ.ปาย จ.แม่ฮ่องสอน🗓 วันที่ 4 สิงหาคม 2568 “สัมผัสความเรียบง่ายแต่เปี่ยมด้วยความสุข” ในหมู่บ้านกลางทุ่งนาเขียวขจี พร้อมเรียนรู้ภูมิปัญญาไทใหญ่แบบใกล้ชิด ❤️ ✨ ไฮไลต์กิจกรรม:✅ ดำนาแบบดั้งเดิมตามวิถีไทยใหญ่✅ ทำไม้กวาดปุ่มเป้ง✅ สานตาแหล๋ว ภูมิปัญญาท้องถิ่น✅ ทำน้ำพริกคั่วทรายรสเด็ด✅ เรียนรู้การทำ “ข้าวส้ม”✅ เก็บผักปลอดภัยจากสวน 🟢 แต่งกายด้วยชุดม่อฮ่อม หรือชุดไทใหญ่🕘 เริ่มกิจกรรมเวลา 09.00 น. เป็นต้นไป📞 สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม: กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกร สำนักงานเกษตรจังหวัดแม่ฮ่องสอน โทร. 053-612023 อย่าลืม! 📌 เตรียมชุดดำนา แล้วมาสนุกไปด้วยกัน แม่ฮ่องสอนโมเดล #ท่องเที่ยวเชิงเกษตร #บ้านแพมบก #PambokBambooBridge
ในยุคที่เกษตรกรต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดมากขึ้น คุณนิด-กุณฑล เชยสุนทร เกษตรกรจากตำบลหนองข้างคอก อำเภอเมือง จังหวัดชลบุรี คือตัวอย่างของผู้ที่พลิกจากการปลูกผัก มาสร้างอาชีพที่มั่นคงด้วยการปลูกฝรั่งพันธุ์กลมสาลี่ ฝรั่งสายพันธุ์เนื้อกรอบ รสหวาน มีเอกลักษณ์เฉพาะที่ “ก้นผลเกลี้ยง” จากการปลิดกลีบเลี้ยงตั้งแต่ยังเล็ก จนกลายเป็นจุดสังเกตของฝรั่งคุณภาพจากหนองข้างคอก ด้วยการจัดการสวนอย่างเป็นระบบ ตั้งแต่ระยะปลูก การใส่อินทรียวัตถุบำรุงดิน การห่อผลแบบควบคุมจำนวนต่อกิ่ง ไปจนถึงการดูแลต้นให้สมบูรณ์ในแต่ละรอบผลผลิต ทำให้ฝรั่งในพื้นที่ 1 ไร่กว่า 100 ต้น สามารถให้ผลผลิตเฉลี่ยได้ถึง 3 ตันต่อรอบ ฝรั่งพันธุ์กลมสาลี่มีทรงผลกลม ผิวเปลือกสีเขียวอ่อนนวล สีเนื้อขาว เนื้อกรอบ รสชาติหวาน มีเอกลักษณ์คือ ผลผลิตฝรั่งมีการปลิดกลีบเลี้ยงของผลฝรั่งออก ซึ่งลักษณะประจำพันธุ์ของฝรั่งกลมสาลี่เป็นไม้ยืนต้นทรงพุ่ม เปลือกลำต้นเรียบเกลี้ยง มีสีน้ำตาล กิ่งที่ยังอ่อนอยู่จะมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยม ขนาดความสูงของลำต้นมีประมาณ 3-5 เมตร ในส่วนของใบ มีลักษณะเป็นรูปทรงไข่ มีความกว้างประมาณ 6 เซนติเมตร ยาวประมาณ 10 เซ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เฟซบุ๊ก สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ โพสต์ข้อความ ระบุว่า พบพืชหายากที่หายเงียบจากบันทึกโลกนานถึง 113 ปี กลับมาปรากฏอีกครั้งบนผืนแผ่นดินไทย Heterostemma brownie Hayata โผล่กลับมาอย่างสง่างาม ท่ามกลางพรมมอสเขียวขจีกลางผืนป่าดิบใน จ.เชียงราย นี่คือการปรากฏตัวอีกครั้งในรอบกว่าศตวรรษ เผยแพร่ที่นี่ครั้งแรกบนโลกโซเชียลของไทย พืชชนิดนี้เคยมีรายงานเพียงในไต้หวัน จีน และเวียดนาม เมื่อราว พ.ศ.2449 (1906) ก่อนจะเงียบหายจากบันทึกของโลกพฤกษศาสตร์ไปนานนับร้อยปี จนกระทั่งใน พ.ศ.2562 ทีมนักอนุกรมวิธานพืชจากองค์การสวนพฤกษศาสตร์ (BGO) ได้ค้นพบอีกครั้งในพื้นที่ป่าดิบของเชียงราย และมีการตีพิมพ์รายงานอย่างเป็นทางการในปีถัดมา (พ.ศ.2563) ลักษณะเด่นที่สะกดสายตา มีดังนี้ เป็นไม้เลื้อยเนื้ออ่อน มีน้ำยางสีขาว / ใบเรียงตรงข้าม แผ่นใบรูปไข่ถึงรูปรี / ดอกสีเหลืองสด มีกลีบดอก 5 แฉกคล้ายดาว / บริเวณกลีบดอกมีจุดประสีแดงทั่วแผ่นกลีบ / กลางดอกโดดเด่นด้วยกระบังรอบสีแดงเข้ม 5 แฉก รูปทรงคล้ายดาวทะเลที่นิ่งสงบใต้ผืนทะเลลึก จัดอยู่ในวงศ์ Apocynaceae (วงศ์ดอกรัก) สถานภาพการอนุรักษ์ ยังไม่ถูกจัดอ