แปรรูปเห็ด

วิกฤตการณ์ขณะนี้ สอนให้ทุกคนรู้จักการเอาตัวรอด แต่ต้องดำรงชีพอยู่ให้ได้ แม้ว่าสถานการณ์จะเลวร้ายเพียงใด คุณฐิติพร ขีระจิตร และ คุณกรกฤช สุภาเทียน สองสามีภรรยา ผู้เคยผ่านการทำงานประจำเป็นพนักงานบริษัทเอกชน ประกอบอาชีพอิสระหลากหลาย อาชีพล่าสุดของทั้งคู่คือ ธุรกิจเสื้อผ้า แม้จะไปได้ดี แต่วันหนึ่งที่คุณฐิติพร เกิดอุบัติเหตุข้อมือหัก ทำให้ต้องพักฟื้นร่างกายกลับสู่สภาวะอยู่บ้านเฉยๆ แนวคิดที่ทั้งคู่วางอนาคตไว้ว่า อยากมีที่ดินสักผืนไว้ทำการเกษตรแบบพอเพียง ก็ผุดเข้ามา คุณฐิติพร เป็นหญิงสาวที่ไม่นิ่งเฉยต่อการใช้ชีวิต ไม่ว่าจะประสบเหตุการณ์ใด เธอจะมองทุกอย่างให้เป็นโอกาส และแสวงหาเพื่อให้เกิดโอกาส ครั้งนี้ก็เช่นกัน คุณฐิติพร คิดว่า ในระหว่างที่ข้อมือหักต้องพักอยู่บ้านเฉยๆ น่าจะปลูกผักหรือทำเกษตรเล็กๆ ในบ้าน เอาไว้เป็นพื้นที่สำหรับสวนครัว ไม่ต้องพึ่งพาวัตถุดิบจากภายนอก ที่ไม่รู้ว่าจะมาพร้อมกับสารเคมีตกค้างหรือไม่ “ตอนแรกพี่แค่คิดว่าเราเคยไปอบรมเกี่ยวกับการทำการเกษตรอะไรมาบ้าง ที่นึกได้ก็มีเรื่องเห็ด ทำให้คิดว่า ลองเอาเห็ดมาเพาะเอาไว้ทำกินดีไหม เลยสั่งก้อนเชื้อเห็ดกับคนที่รู้จัก 100 ก้อน คิดไว้ว่า

ก้าวเข้าเกษตรยุค 4.0 แล้ว เกษตรกรรุ่นเก่าที่ยังคงใช้ภูมิปัญญาในการบริหารจัดการแปลงเกษตรก็ยังคงมีอยู่ แม้จะค่อยๆ จางลงไป แต่ก็มีเกษตรกรรุ่นใหม่ ที่เรียกกันว่า ยัง สมาร์ท ฟาร์มเมอร์ ก้าวเข้ามาทดแทน สามารถบริหารจัดการด้วยการนำภูมิปัญญาผนวกกับนวัตกรรมใหม่ๆ ในภาคเกษตร สานต่อทำให้แปลงเกษตรได้รับการต่อยอดและมีการพัฒนาไม่ใช่น้อย ที่ตำบลท่าช้าง อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก มีเกษตรกรรุ่นใหม่ ที่รวมตัวกันก่อตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มเพาะเห็ดบ้านท่าช้างขึ้น จดทะเบียนเมื่อปี 2549 เริ่มจากเกษตรกรจำนวน 14 คน ปัจจุบันเพิ่มจำนวนเป็น 73 คน ในจำนวนนี้ แท้ที่จริงเริ่มต้นจาก คุณวิวัฒน์ ฟักทอง เกษตรกรหนุ่มที่ทำงานประจำ แต่สนใจการทำการเกษตร โดยเฉพาะการเพาะเห็ด เขาใช้เวลาว่างในการศึกษาการเพาะเห็ด ถึงกับสมัครไปเรียนรู้กับกลุ่มเพาะเห็ดหลายแห่งมาก่อนหน้า ในที่สุดจึงตัดสินใจควักเงินเก็บทำโรงเรือนเพาะเห็ดขึ้น 1 โรง ขนาด 4×4 เมตร ซื้อก้อนเชื้อเห็ดมาเพาะ หมดเงินก้อนแรกไปกว่า 50,000 บาท แล้วก็ไม่ประสบความสำเร็จ คุณวิวัฒน์ บอกว่า ก้อนเชื้อเห็ดที่ซื้อมาทั้งหมด ไม่เปิดดอกเห็ดให้ เพราะเชื้อไม่เดิน เมื่อรู้สาเ

บ้านยืนบุรีฟาร์มเห็ด เกิดจากการทำเห็ดนางฟ้าไว้บริโภคในครัวเรือน เริ่มต้นจากที่ คุณวีระชาติ ยืนบุรี มีงานประจำ แต่ก็มองหาอาชีพเสริมไปด้วย ซึ่งขณะนั้นมีกิจกรรมทางการเกษตรหลายอย่าง เช่น เลี้ยงนกกระทา เพาะถั่วงอก ปลูกผักไฮโดรโพนิกส์ และเพาะเห็ดนางฟ้า เพื่อมองหาสิ่งที่เหมาะสมสำหรับตน ภายหลังคุณวีระชาติได้ข้อสรุปว่า การเพาะเห็ดลงตัวที่สุด “ตอนนั้นเริ่มทำก้อนเห็ดจากฟางข้าว ในตอนแรกฟางข้าวก็ไม่ได้ซื้อ ไปเก็บในแปลงนามานั่งสับ หมัก ใส่ถุง ทำมือทุกขั้นตอน ทำเล็กๆ เรื่อยๆ ขยับขยาย จากเก็บฟางข้าวจากแปลงนาเป็นซื้อฟางข้าวอัดแท่ง ซื้อขี้เลื่อยไม้ยางพารา ประกอบกับการทำงานประจำมีเวลาให้ครอบครัวน้อย เพราะต้องออกพื้นที่บ่อย จึงตัดสินใจลาออกจากงานประจำ ยิ่งภรรยาก็สนับสนุนให้ทำการเกษตร จะได้มีเวลาดูแลครอบครัว จึงผันตัวเองจากพนักงานประจำมาเป็นเกษตรกรเพาะเห็ดถุง จากวันนั้นถึงปัจจุบันได้สะสมความรู้และประสบการณ์ในการเพาะเห็ดเป็นเวลา 4 ปีแล้ว” ฟาร์มเห็ดแห่งนี้ ทำเห็ดแบบครบวงจร ตั้งแต่การทำเชื้อวุ้น ทำก้อนเเชื้อ มีโรงเรือนเปิดดอก แปรรูป ตลอดจนออกตลาดจำหน่ายสินค้าสู่ผู้บริโภคโดยตรง ผลิตภัณฑ์ของฟาร์มมีก้อนเชื้อเห็ด

มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก วิทยาเขตจันทบุรี นอกจากผลิตบุคลากรทางด้านการเกษตรออกมารับใช้สังคมแล้ว ยังมีผลงานวิจัยเยี่ยมยอดมากมาย ยกตัวอย่าง การนำผลสำรองมาแปรรูปพร้อมดื่ม มีคนรับเทคโนโลยีไปบรรจุกระป๋อง จำหน่ายดีมาก กล้วยไม้เหลืองจันทบูร เดิมหายจากป่า ต่อมาวิทยาเขตจันทบุรีศึกษาการขยายพันธุ์ โดยการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ ได้ต้นจำนวนมาก กล้วยไม้ชนิดนี้เป็นที่มาของงานรักษ์เหลืองจันท์ฯ ซึ่งจัดติดต่อกันมานาน เป็นงานที่ยิ่งใหญ่ของภาคตะวันออก คนทั่วไปรู้จักแวะเวียนไปชมงานจำนวนมาก ผู้ที่ศึกษาวิจัยการขยายพันธุ์กล้วยไม้เหลืองจันทบูร คือ ผศ.ดร. สาโรจน์ ประเสริฐศิริวัฒน์ อาจารย์ผู้เชี่ยวชาญงานวิจัยด้านไบโอ-เทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลตะวันออก วิทยาเขตจันทบุรี งานวิจัยอีกชิ้นหนึ่ง ของ ผศ.ดร. สาโรจน์ ที่เอกชนรับไปทำต่อคือ การเพาะและแปรรูปเห็ดถั่งเช่า ซึ่งผลจากการวิจัยพบว่า มีสารสำคัญ “คอร์ไดเซปิน” ในปริมาณสูง โดยพบว่าสูงกว่าผลิตภัณฑ์ชนิดเดียวกันในท้องตลาด เอกชนที่รับมาทำต่อคือ ฟาร์มเห็ดเขาคิชฌกูฏ โดย ดร. อรวดี อานามวัฒน์ ตั้งอยู่ เลขที่ 9/22 หมู่ที่ 10 ตำบลพลวง อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจัน

ชาวจีน จัด “เห็ด” อยู่ในกลุ่มพืชสมุนไพรประเภทยาเย็น ที่มีสรรพคุณช่วยลดไข้ แก้ช้ำใน ลดความดัน ขับปัสสาวะ บำรุงเซลล์ประสาท ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง ฯลฯ ทุกวันนี้ ผู้คนทั่วโลก นิยมบริโภคเห็ดเพื่อสุขภาพ เพราะเป็นแหล่งโปรตีนที่ดี ปราศจากไขมัน มีปริมาณน้ำตาลและเกลือค่อนข้างต่ำ ที่สำคัญปรุงอาหารได้หลากหลายเมนู เด็กรับประทานได้ ผู้ใหญ่รับประทานดี “พณัญญา ธิติบดินทร์” และ “เศรษฐกาล เศรษฐภากรณ์” สองสามีภรรยา เจ้าของบริษัท มายาณกานต์ จำกัด เล็งเห็นประโยชน์ของเห็ด จึงนำเห็ดนางฟ้าและเห็ดเข็มทอง มาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์เห็ดอบกรอบ จำหน่ายในชื่อแบรนด์ “หัวเห็ด” ภายใต้คำขวัญที่ว่า “เห็ดกรอบ อร่อยเยอะ ประโยชน์แยะ” ปรากฏว่า ขนมรับประทานเล่น (สแน็ก) ชนิดนี้ โดนใจผู้ซื้อที่รักสุขภาพอย่างจัง เพราะรับประทานแล้วมีประโยชน์ ได้สารอาหารทั้งโปรตีนและวิตามิน จึงขายดิบขายดี เป็นที่สนใจของตลาดทั้งไทยและต่างประเทศ คุณเศรษฐกาล บอกว่า สาเหตุที่เลือกเห็ดเข็มทองและเห็ดนางฟ้า เพราะเป็นสินค้าที่หาซื้อได้ง่ายและมีจำนวนมาก ที่สำคัญเห็ดทั้ง 2 ชนิด ล้วนมีประโยชน์ต่อร่างกาย โดย “เห็ดนางฟ้า” เป็นอาหารโปรตีนที่มีทั้ง ว