แมลงผสมเกสร
หากจะเพิ่มผลผลิตทางการเกษตรโดยเฉพาะพืชที่ต้องการออกผล นอกจากการดูแลใส่ใจในพืชชนิดนั้นๆ แล้ว การผสมเกสรที่มีคุณภาพก็ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยได้ เพราะจะช่วยให้ผลผลิตที่ได้ออกผลผลิตดี ซึ่งแมลงที่ช่วยผสมเกสรให้กับพืชนั้นมีด้วยกันหลายชนิด แต่ที่นิยมเลี้ยงและนำมาใช้ประโยชน์นั้นก็คือผึ้งและชันโรง สำหรับมือใหม่ที่สนใจอยากจะเลี้ยงชันโรง ต้องเข้าใจก่อนว่าชันโรงนั้นมีประโยชน์อย่างไร และมีนิสัยอย่างไรบ้างก่อนที่จะเลี้ยงในพื้นที่บริเวณบ้าน ชันโรงเป็นแมลงที่มีอยู่ในธรรมชาติและบางครั้งก็อยู่ตามบ้านเรือน คนสมัยก่อนไม่ชอบชันโรงมากนักเพราะมักจะสร้างรังตามบ้าน ทำให้ยางจากรังที่ได้จากรังชันโรงทำให้บ้านเลอะเทอะ ปัจจุบันเริ่มมีเกษตรกรและผู้คนทั่วไปให้ความสนใจการเลี้ยงชันโรงมากขึ้น เพราะจะเห็นได้จากตามสื่อโซเชียลและการศึกษาข้อมูลต่างๆ ว่าชันโรงนั้นมีคุณค่าและคุณประโยชน์มากมาย ส่งผลให้เกิดการศึกษาเรียนรู้และศึกษาข้อมูลการเลี้ยงชันโรงมากขึ้น และที่เป็นสิ่งพิเศษของชันโรงเจ้าแมลงตัวเล็กๆ นี้เลยนั้นก็คือ ชันโรงไม่มีเหล็กใน จึงไม่สามารถต่อยได้เหมือนผึ้ง จึงเรียกแมลงนี้ว่า “ผึ้งจิ๋ว” ชันโรง หรือ เจ้าผึ้งจิ๋ว จะกิ
คุณอานนท์ ชูโชติ หรือ คุณกัน ได้เห็นถึงความสำคัญในการเลี้ยงชันโรงเพื่อมาไว้ในสวนลิ้นจี่ จากที่มีเพียงไม่กี่รังไว้ภายในสวน เขาไม่คาดคิดว่าสิ่งเหล่านี้จะสร้างรายได้ให้กับเขาได้ดีไม่น้อย เพราะการเลี้ยงชันโรงถือว่าประหยัดต้นทุนอาหารเป็นอย่างมาก โดยทผู้เลี้ยงไม่มีต้นทุนเหล่านี้เลย โดยทุก 1 ปี จะแยกรังชันโรง 2 ครั้ง หรือถ้ามองว่าในรังมีขนาดที่แคบเกินไป สามารถแยกรังไปใส่ในกล่องใหม่ได้ทันที เป็นการขยายรังจาก 1 เป็น 2 จาก 2 เป็น 4 ช่วงที่เวลาที่เหมาะต่อการแยกรังจะเป็นช่วงฤดูร้อน เพราะค่อนข้างที่จะมีดอกไม้ออกมาจำนวนมาก เพียงพอที่จะเป็นอาหารให้กับชันโรง
“ชันโรง” หลายท่านรู้จัก แต่ก็อาจมีอีกหลายท่านที่ไม่รู้จัก บางท่านไม่รู้จักชันโรง แต่รู้จัก ขี้สูด ติ้ง ขี้ตังนี อุง หรือ “ผึ้งจิ๋ว” ซึ่งก็ล้วนเป็นชื่อของชันโรงทั้งสิ้น เพื่อให้ทุกท่านได้รู้จักกับชันโรง ทราบและเข้าใจถึงภารกิจอันยิ่งใหญ่ของแมลงเล็กๆ ที่มีความสำคัญต่อสิ่งแวดล้อมเป็นตัวการในการผสมเกสรให้พืชพันธุ์ต่างๆ ทำให้พืชติดผลมากขึ้น เรามาทำความรู้จักกับแมลงชนิดนี้กัน สำหรับ “ชันโรง” มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่นเช่น คนเหนือเรียก ขี้ตังนี ขี้ตัวนี หรือ ขี้ย้าแดง ภาคใต้เรียก แมลงอุง ทางอีสานเรียก แมลงขี้สูด ภาคตะวันออกเรียก ตัวตุ้งติ้ง “ชันโรงหรือผึ้งจิ๋ว” (Stingless bees) คือ แมลงผสมเกสรตัวเล็กๆ จัดอยู่ในจำพวกผึ้งแต่ไม่มีเหล็กในเหมือนผึ้ง “ชันโรง” มีวิวัฒนาการสูงกว่าผึ้งป่าและผึ้งหึ่ง นอกจากนี้ชันโรงยังให้น้ำผึ้งอีกด้วย น้ำผึ้งและเกสรของชันโรงมีราคาแพงกว่าน้ำผึ้งทั่วๆ ไป เนื่องจากเชื่อกันว่ามีคุณค่าทางโภชนาการสูงกว่า เพราะรังของชันโรงหายาก และมีปริมาณน้ำผึ้งน้อย ชันโรงนอกจากจะให้น้ำผึ้งที่มีคุณค่าทางโภชนาการแล้วยังช่วยผสมเกสรพืชต่างๆ ได้เป็นอย่างดี ชันโรงมีกล้ามเนื้อที