โครงการชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี
โครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ที่เรียกกันติดปากว่า สินค้าโอทอป (OTOP) เกิดจากเป็นนโยบายรัฐบาล เมื่อปี 2544 ที่ต้องการกระตุ้นการเติบโตของผู้ประกอบการท้องถิ่น โดยได้รับแรงบันดาลใจจากแนวคิด One Village, One Product ของเมืองโออิตะ ประเทศญี่ปุ่น สินค้าโอท็อปส่วนใหญ่ของไทยเกิดจากการพึ่งพาอาศัยธรรมชาติและภูมิปัญญาของปู่ย่าตายาย ซึ่งเป็นมรดกดั้งเดิมของท้องถิ่น แต่ขาดนวัตกรรมใหม่เพื่อเพิ่มมูลค่า จึงเกิดการลอกเลียนแบบได้ง่าย สังเกตได้จากหลายจังหวัดมีสินค้า OTOP ประเภทเดียวกันเต็มไปหมด และชาวบ้านส่วนใหญ่ขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องการบริหารต้นทุนการผลิตสินค้าให้เกิดความคุ้มค่า คุ้มทุน และขาดช่องทางขายที่ดี ด้วยเหตุนี้ แม้ชาวบ้านจะผลิตสินค้าได้เก่งสักเพียงใด แต่หาตลาดไม่ได้ ขายของไม่เป็น ก็เจ๊งขาดทุน ต้องเลิกกิจการเป็นจำนวนมาก กระทรวงมหาดไทย โดยกรมการพัฒนาชุมชน เล็งเห็นถึงปัญหาที่เกิดขึ้น และต้องการตอบสนองนโยบายยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ของรัฐบาล ที่ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลางควบคู่ไปกับการสร้างสรรค์นวัตกรรมที่มีคุณค่าเพื่อสร้างพลังทางสังคม ลดความเหลื่อมล้ำ เกิดการกระจายรายได้ให้แก่ประชาชนทุกภาคส่วนอย่างท
“ดอกโสน เป็นพืชผักในกลุ่มผักท้องถิ่น มีดอกสีเหลืองทอง มักขึ้นบริเวณริมคลอง คนส่วนใหญ่นิยมรับประทานในส่วนของดอกและยอดอ่อน ตัวอย่างเมนูที่ขึ้นชื่อ ได้แก่ ขนมดอกโสน แกงส้มดอกโสน ไข่เจียวดอกโสน หรืออาจนำมาผัดน้ำมันหรือลวกสำหรับรับประทานคู่กับน้ำพริกนานาชนิด ซึ่งรสชาติของดอกโสนจะให้รสหวานมันและมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว โสนเป็นพืชทางเลือกที่น่าสนใจลงทุน เพราะปลูกดูแลง่าย เก็บดอกขายได้ทั้งปี เมื่อต้นโสนเริ่มแก่ก็สามารถตัดต้นออกเพียงครึ่งต้นเพื่อปล่อยให้แตกยอดใหม่และสามารถเก็บดอกขายได้ทั้งปีเช่นเดิม ดอกโสนนอกจากนำมาทำอาหารคาวหวานได้หลากหลายเมนูแล้ว ยังมีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยแคลเซียมและฟอสฟอรัสมีสรรพคุณบำรุงกระดูกและสมอง มีธาตุเหล็กบำรุงโลหิต มีวิตามินที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ดอกโสนยังมีสารฟลาโวนอยด์ และสารเควอเซทินมีฤทธิ์ช่วยหยุดยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง ช่วยระงับการอักเสบ และช่วยป้องกันอันตรายของเซลล์ปกติต่อความเครียดจากกระบวนการต้านอนุมูลอิสระ “คุกกี้เนยสดดอกโสน” เป็นอีกหนึ่งทางเลือกในการสร้างมูลค่าเพิ่มดอกโสน เกิดจากแนวคิดของ นายวัชรศักดิ์ จักกิจ ระหว่างที่กำลังศึกษาในสาขาอาหารและโภชนา
วิสาหกิจชุมชนบ้านช่างสกุลบายศรี ตำบลเจ็ดเสมียน อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เป็นแหล่งท่องเที่ยวด้านศิลปวัฒนธรรม และแหล่งเรียนรู้การพัฒนาสินค้าเกษตรแฟชั่นแบรนด์ไทย “ตานีสยาม” ที่ใช้ประโยชน์จาก “ต้นกล้วยตานี” ตั้งแต่ยอดจรดโคน ออกแบบสร้างสรรค์จนได้แฟชั่นกระเป๋าสุดเก๋ หมวกสุดเท่ และอื่นๆ อีกมากมาย ปัจจุบันสินค้าตานีสยาม มีคุณภาพดีไม่แพ้ชาติใดในโลกจริงๆ เพราะเป็น 1 ในสินค้า “Soft Power” ของไทยที่ไปเติบโตไกลถึงฝั่งยุโรปได้อย่างเต็มตัว มุ่งผลิตสินค้า “ZERO WASTE” กล้วยตานีถือว่าเป็นราชินีแห่งกล้วย คนโบราณเชื่อว่าจะมีนางตานีสถิตอยู่ กล้วยตานี หลังปลูกประมาณ 7- 8 เดือน มีลำต้นใหญ่ สูงประมาณ 3-4 เมตร ใบใหญ่สีเขียวและเหนียวมีเงา รู้หรือไม่ว่า ต้นกล้วย 1 ต้น ใช้ได้ทุกส่วน ไม่เว้นแม้แต่ยางกล้วยใช้ประโยชน์ได้มากมาย ทางกลุ่มตัดต้นกล้วยเพื่อทำกระเป๋าแต่ละครั้ง ส่วนที่ไม่ได้นำมาผลิตกระเป๋าจะถูกนำไปแปรรูปเป็นอย่างอื่นเพื่อไม่ให้เกิดขยะเหลือทิ้ง เป็นกระบวนการผลิตแบบ ZERO WASTE ลดขยะให้กับชุมชนอย่างแท้จริง CREATIVE ECONOMY > ZERO WASTE กล้วยตานี ใบกล้วย – ใช้ทำบายสี, ภาชนะใส่อาหาร ก้านกล้วย R
บอนสีถือเป็นไม้ประดับประเภทไม้มงคลมาตั้งแต่โบราณ โดยเชื่อว่า บ้านที่ปลูกบอนสีจะมีความสุขความเจริญเป็นสิริมงคลแก่ผู้ที่อยู่อาศัย นอกจากนี้ บอนสีเป็นไม้ประดับที่มีราคาสูง เป็นอีกหนึ่งสิ่งที่บ่งบอกถึงฐานะของผู้ที่ได้ครอบครอง เพราะบอนสีบางสายพันธุ์ที่หายาก ก็มาพร้อมกับราคาที่สูงมาก คุณอนัญญา คงมีเงิน เกษตรกรปลูกบอนสี ในพื้นที่ตำบลท่าหลวง อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี ได้แบ่งปันความรู้เรื่องการปลูกดูแลบอนสีให้แก่ผู้สนใจ ดังต่อไปนี้ + โรงเรือนเพาะชำ ประเทศไทยถือเป็นประเทศที่มีสภาพอากาศที่ดีสำหรับการปลูกบอนสี มีทั้งแสงแดดและความชื้น เพื่อความสะดวกในการบริหารจัดการ ควรใช้โรงเรือนระบบปิด เพื่อป้องกันแมลงและโรคพืชที่อาจมารบกวนต้นบอนสี แม้วางแผนปลูกในโรงเรือนระบบปิด แต่อาจเจอเพลี้ยไฟมากวนใจ ทำลายใบ ลำต้น ส่วนที่ถูกทำลายจะบิดงิกงอผิดรูปไปเลย วิธีแก้คือต้องใช้ยากำจัดเพลี้ยไฟโดยเฉพาะเท่านั้น คุณอนัญญาสร้างโรงเรือนขนาดกว้าง 4 เมตร ยาว 15 เมตร พื้นโรงเรือนวางด้วยอิฐบล็อก แบ่งการวางอิฐบล็อกเป็นช่องๆ เพื่อปูผ้ายางตามช่องที่วางไว้ พอปูผ้ายางเสร็จเติมน้ำลงไประดับหนึ่งเพื่อหล่อก้นกระถางบอนสี คุณอน
คุณชนัญชิดา ทองสวัสดิ์ หรือ พี่หน่อย อยู่บ้านเลขที่ 180 หมู่ที่ 2 ตำบลหนองไผ่ อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น ยังสมาร์ทฟาร์มเมอร์บ้านนา ลงทุนเดินทางไปทำงานต่างแดนเพื่อเก็บเงินมาสานฝันสมัยวัยเด็กให้เป็นจริง คือการเป็นเกษตรกร ได้ทำงานที่เธอรักและได้อยู่กับครอบครัว ซึ่งเธอบอกว่าฝันของเธออาจจะไม่ยิ่งใหญ่ในสายตาคนอื่น แต่การได้เป็นเกษตรกรคือความฝันอันสูงสุดของเธอ และตอนนี้เธอก็ได้กลับมาสานฝันให้เป็นจริงแล้ว ทั้งได้กลับมาอยู่ที่บ้านกับครอบครัว และได้ทำงานเกษตรที่รัก แค่นี้ก็สุขใจแล้ว พี่หน่อย เล่าถึงจุดเริ่มต้นการทำเกษตรว่า อาชีพเกษตรเป็นอาชีพที่ตนเองใฝ่ฝันอยากจะทำอยู่แล้วตั้งแต่สมัยเด็ก และพื้นฐานครอบครัว ญาติพี่น้องก็เป็นเกษตรกรกันมาอยู่แล้ว ซึ่งหลายคนอาจจะคิดว่าการอยากที่จะเป็นเกษตรกรของตนเองก็ดูไม่ใช่เรื่องยากอะไรใช่ไหม เพราะก็แค่เข้าไปทำสานต่องานของที่บ้านได้เลย โดยที่ไม่ต้องพยายามดั้นด้นไปทำงานไกลถึงต่างประเทศ แต่ที่ตนเองต้องทำแบบนี้ก็เพื่ออยากที่จะมีเงินทุนเป็นของตนเองสักก้อน เพื่อกลับมาพัฒนางานเกษตรของบ้านที่มีอยู่ให้ดียิ่งขึ้น และอยากที่จะลงทุนทำอะไรใหม่ๆ ให้ต่างไปจากการปลูกข้าวที่บ้านทำไ