วิวรรณ พยัฆวิเชียร ผู้จัดการส่วนอาวุโส ส่วนประชาสัมพันธ์ บริษัท ผลิตไฟฟ้าราชบุรีโฮลดิ้ง จำกัด(มหาชน) แวะมาสวัสดีปีใหม่ กองบรรณาธิการนิตยสารเทคโนโลยีชาวบ้าน

ในยุคปัจจุบันพื้นที่การเกษตรถูกจำกัด ทั้งจากการขยายตัวของชุมชนเมืองและความต้องการใช้ที่ดินในด้านอื่นๆ การปรับตัวของเกษตรกรจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ไม่อาจมองข้าม โดยเฉพาะการใช้พื้นที่ขนาดเล็กให้เกิดประโยชน์สูงสุด จึงกลายเป็นหัวใจของการทำเกษตรกรรมสมัยใหม่ หนึ่งในวิธีการที่ตอบสนองต่อสถานการณ์นี้ได้อย่างดีคือ “การเลี้ยงปลาในระบบพื้นที่น้อย”  ถือเป็นการผสานการจัดการที่มีประสิทธิภาพเข้ากับเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อสร้างผลผลิตที่มีคุณภาพสูง ทั้งยังช่วยลดต้นทุนและส่งเสริมความยั่งยืนของทรัพยากร การเลี้ยงปลาในลักษณะนี้จึงเป็นคำตอบที่เหมาะสม สำหรับเกษตรกรรุ่นใหม่ที่ต้องการสร้างรายได้อย่างคุ้มค่าในพื้นที่จำกัดให้ได้ผลผลิตที่มีคุณภาพ คุณน้ำมนต์-ธีรเวชช์ ยิ้มแดง ได้เล็งเห็นความสำคัญของการใช้พื้นที่ให้เกิดมูลค่าสูงสุด จึงได้สร้างบ่อผ้าใบขนาด 3 x 6 เมตร เเละถังจุน้ำได้ 1,000 ลิตร ในการเลี้ยงปลาดุกในระบบหนาแน่น โดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยมีตั้งแต่ระบบถังกรองน้ำ ระบบจุลินทรีย์ ปลาดุกที่เลี้ยงในระบบนี้จะไม่มีกลิ่นโคลนและไม่มีกลิ่นสาบในเนื้อปลา  เลือกเลี้ยงปลาดุก ในระบบหนาแน่น เพื่อให้เข้ากับพื้นที่บริเวณรอบบ้าน  คุ

หากจะเพิ่มผลผลิตทางการเกษตรโดยเฉพาะพืชที่ต้องการออกผล นอกจากการดูแลใส่ใจในพืชชนิดนั้นๆ แล้ว การผสมเกสรที่มีคุณภาพก็ถือเป็นอีกหนึ่งวิธีที่ช่วยได้ เพราะจะช่วยให้ผลผลิตที่ได้ออกผลผลิตดี ซึ่งแมลงที่ช่วยผสมเกสรให้กับพืชนั้นมีด้วยกันหลายชนิด แต่ที่นิยมเลี้ยงและนำมาใช้ประโยชน์นั้นก็คือผึ้งและชันโรง สำหรับมือใหม่ที่สนใจอยากจะเลี้ยงชันโรง ต้องเข้าใจก่อนว่าชันโรงนั้นมีประโยชน์อย่างไร และมีนิสัยอย่างไรบ้างก่อนที่จะเลี้ยงในพื้นที่บริเวณบ้าน ชันโรงเป็นแมลงที่มีอยู่ในธรรมชาติและบางครั้งก็อยู่ตามบ้านเรือน คนสมัยก่อนไม่ชอบชันโรงมากนักเพราะมักจะสร้างรังตามบ้าน ทำให้ยางจากรังที่ได้จากรังชันโรงทำให้บ้านเลอะเทอะ ปัจจุบันเริ่มมีเกษตรกรและผู้คนทั่วไปให้ความสนใจการเลี้ยงชันโรงมากขึ้น เพราะจะเห็นได้จากตามสื่อโซเชียลและการศึกษาข้อมูลต่างๆ ว่าชันโรงนั้นมีคุณค่าและคุณประโยชน์มากมาย ส่งผลให้เกิดการศึกษาเรียนรู้และศึกษาข้อมูลการเลี้ยงชันโรงมากขึ้น และที่เป็นสิ่งพิเศษของชันโรงเจ้าแมลงตัวเล็กๆ นี้เลยนั้นก็คือ ชันโรงไม่มีเหล็กใน จึงไม่สามารถต่อยได้เหมือนผึ้ง จึงเรียกแมลงนี้ว่า “ผึ้งจิ๋ว” ชันโรง หรือ เจ้าผึ้งจิ๋ว จะกิ

“มะม่วงป๊อบ” (Mango POP) ข้าวเกรียบมะม่วงอบกรอบกึ่งสำเร็จรูป ผลิตภัณฑ์แปรรูปใหม่ล่าสุด ที่เข้ามาฉีกกฎวงการแปรรูปมะม่วงไทยไปจากเดิมให้มีความหลากหลาย และถือเป็นการช่วยลดปัญหาทั้งในด้านผลผลิตที่ล้นตลาด รวมถึงการช่วยเพิ่มช่องทางสร้างรายได้ให้กับกลุ่มเกษตรกรให้มีตัวเลือกเพิ่มขึ้นอีกด้วย คุณสุธาสินี สมพันธ์ หรือ พี่หญิง ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปมะม่วงศรีนคร อยู่บ้านเลขที่ 41/1 หมู่ที่ 4 ตำบลศรีนคร อำเภอศรีนคร จังหวัดสุโขทัย เกษตรกรหัวก้าวหน้า ที่ถึงแม้จะไม่มีองค์ความรู้เกี่ยวกับการแปรรูปผลิตภัณฑ์สมัยใหม่มาก่อน แต่มีความพยายามที่จะเรียนรู้ลองผิดลองถูกเพื่อให้รู้และเพื่อให้หลุดพ้นไปจากวิถีการแปรรูปมะม่วงแบบเดิมๆ ที่สามารถทำได้เพียงมะม่วงกวน พี่หญิง เล่าถึงจุดเริ่มต้นการแปรรูปมะม่วงว่า ก่อนที่จะมาเป็นเกษตรกรตนเองทำอาชีพเปิดอู่ซ่อมรถยนต์มาก่อน ควบคู่กับการมีพื้นที่มรดกจากปู่ย่าให้ชาวบ้านแถวนี้ได้เช่าที่ดินทำกิน ปลูกผักเลี้ยงสัตว์หารายได้เล็กๆ น้อยๆ จุนเจอครอบครัวไป แต่ด้วยสถานการณ์ช่วงหลังมานี้เศรษฐกิจไม่สู้ดีนัก ตนเองจึงมีความคิดที่จะลองเปลี่ยนใจมาเป็นเกษตรกรเองสักครั้ง โดยใช้พื้นที่ที่มีอ

สังคมไทยกำลังเผชิญกับปัญหาหนี้สินครูอย่างแพร่หลาย แต่มีเรื่องราวของครูเกษียณรายหนึ่งที่ใช้ชีวิตหลังเกษียณได้อย่างมีความสุข น่าชื่นชม และควรยกย่อง เพราะไม่ต้องกังวลกับปัญหาหนี้สิน ไม่ต้องวิ่งหางาน หรือวิตกกับค่าใช้จ่ายในแต่ละเดือน ซึ่งครูเกษียณรายนี้คือ นายเอกรัตน์ แทนฉิมพลี อายุ 61 ปี อดีตข้าราชการครู กศน. ที่เลือกกลับไปใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายในบ้านเกิด ที่บ้านกระเซาะราก หมู่ 7 ต.บ่อปลาทอง อ.ปักธงชัย จ.นครราชสีมา ทำการเกษตรและสร้างอาชีพที่มั่นคงจากสิ่งที่ตนเองรัก โดยนายเอกรัตน์เล่าว่า ช่วงก่อนเกษียณประมาณ 3 ปี ตนเริ่มคิดว่าจะใช้ชีวิตหลังเกษียณอย่างไร เพราะถ้ารอให้เกษียณแล้วค่อยเริ่มทำ แรงกายก็อาจไม่ไหว จึงเริ่มมองหาพืชที่ปลูกครั้งเดียวแต่ให้ผลผลิตระยะยาว จึงศึกษาเรื่องมะพร้าวน้ำหอม พบว่า ปลูกครั้งเดียวแต่เก็บเกี่ยวได้นานถึง 30-40 ปี จึงเริ่มปลูกบนที่ดินของตนเองประมาณ 3 ไร่ จำนวน 150 ต้น ตั้งใจไว้ว่า พอถึงปีที่ 3-4 หลังเกษียณก็จะเริ่มมีรายได้จากผลผลิต ซึ่งมะพร้าวน้ำหอมดูแลง่าย ไม่ต้องใช้แรงมาก แค่รดน้ำกับใส่ปุ๋ยอินทรีย์ปีละ 2 ครั้ง เหมาะกับคนสูงอายุอย่างตน จากนั้น ก็ค่อยๆ ขยายเพิ่มขึ้น ต

ในยุคที่การทำเกษตรไม่จำกัดแค่บนบก การเลี้ยง สาหร่ายผักกาดทะเล กำลังกลายเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจสำหรับผู้ที่ต้องการสร้างรายได้ ด้วยระยะเวลาการเลี้ยงที่สั้นเพียง 3 สัปดาห์ ก็สามารถเก็บเกี่ยวและขายได้ในราคาสูงถึงกิโลกรัมละ 500 บาท จากปลานวลจันทร์สู่สาหร่ายผักกาดทะเล ต่อยอดทรัพยากรท้องถิ่นด้วย Zero Waste Model คุณตุ๋ม-สุภิดา ลิ้นทอง ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชน จันทราบุรี@ปากน้ำแหลมสิงห์ เล่าว่า ก่อนที่ชุมชนจะหันมาศึกษาและพัฒนา การเลี้ยงสาหร่ายผักกาดทะเล พื้นที่ของเราติดทะเล อาชีพหลักจึงเกี่ยวข้องกับสัตว์ทะเล หนึ่งในนั้นคือ ปลานวลจันทร์ทะเล ปลาพระราชดำริในรัชกาลที่ 9 ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีและมีราคาสูง อย่างไรก็ตาม ยังมีสัตว์ทะเลอีกหลายชนิดที่มีมูลค่าต่ำ ทางกลุ่มของเราจึงนำทรัพยากรเหล่านั้นมาพัฒนาต่อยอด ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีมูลค่าสูงขึ้น ภายใต้แนวคิด Zero Waste Model หรือ การใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ลดของเหลือทิ้งให้เป็นศูนย์ การเลี้ยงสาหร่ายผักกาดทะเล เป็นการต่อยอดจากแนวคิด Zero Waste Model ที่ใช้กับ ปลานวลจันทร์ทะเล โดยเรายึดหลัก “ปลาหนึ่งตัว ตั้งแต่เกล็ดยันขี้ปลา เราไม่ทิ้งอะไรให้เป

คุณชาญชัย ลิ้มปทุม เจ้าของสวน นานาพันธุ์ by เจ๊เกียง ทำสวนฝรั่งหงเป่าสือ คลองสิบสอง หมู่ที่ 1 ตำบลนพรัตน์ อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี เทคนิคตอนกิ่งบอกหมดเปลือก ที่ทำให้กิ่งพืชออกรากในขณะอยู่ติดกับต้นแม่ จากนั้นเมื่อกิ่งตอนนั้นออกรากดีแล้ว จึงตัดไปปลูกโดยต้นใหม่ที่ได้จะมีลักษณะทางสายพันธุ์เหมือนกับต้นแม่ทุกอย่าง วันนี้เทคโนโลยีชาวบ้านจะพาไปดูวิธีการตอนกิ่งฝรั่งไส้แดงหงเป่าสือ ยังไงให้รากโตไวไปดูกันเลย ขั้นตอนที่ 1นำขุยมะพร้าวแช่น้ำไว้อย่างน้อย 1 คืน เนื่องจากจะมีสารแทนนินจึงต้องแช่น้ำ เพื่อล้างสารออก ก่อนที่จะนำมาตอน ความชื้นประมาณบีบให้น้ำหยดนิดๆ พอ ขั้นตอนที่ 2หากิ่งที่จะตอน ควรหากิ่งที่ตั้งขึ้น รากจะออกง่ายกว่า หาตำแหน่งที่ว่าระหว่างสีเขียวไล่มาเป็นสีน้ำตาล เราจะเลือกตรงนี้ระหว่างสีเขียวกับสีน้ำตาล มันจะไม่อ่อนเกินไป หรือว่าแก่เกินไป ขั้นตอนที่ 3จะทำการควั่น ด้วยการใช้คีมควั่นกิ่ง โดยจะควั่นใต้ตา แค่นี้เสร็จแล้ว ขั้นตอนที่ 4หลังจากนั้นทาน้ำยาเร่งราก จะทาส่วนด้านบนเนื่องจากเป็นด้านของการออกราก จะทาแค่ด้านบน หลังจากนั้นทิ้งไว้ให้เนื้อเยื่อแห้ง อย่างน้อย 3-4 วัน ขั้นตอนที่ 5ต้องมีไม้เ