งานบุญตานก๋วยสลาก ชาวเหนือสืบสานประเพณี
งานบุญตานก๋วยสลาก ชาวเหนือสืบสานประเพณี – ช่วงนี้หลายๆ วันที่ภาคเหนือ จัดงานบุญ “ตานก๋วยสลาก” หรือ “สลากภัต” สืบสานประเพณีตานสลากภัตกันอย่างคึกคัก งานบุญนี้มักจัดขึ้นทุกวัดก่อนออกพรรษา ชาวบ้านต้องการอุทิศส่วนกุศลให้กับญาติผู้ล่วงลับ
ผ่านสิ่งที่เรียกว่า “ก๋วยสลาก” สานจากไม้ไผ่เป็นรูปทรงกระบอก (ชะลอม) ข้างในกรุด้านข้างด้วยใบตอง สำหรับบรรจุข้าวสาร อาหารแห้ง ผลหมากรากไม้ ของใช้จำเป็น ดอกไม้ธูปเทียน
นิยมจัดกันในช่วงเดือน 12 เหนือถึงเดือนยี่เหนือ หรือตั้งแต่เดือน ก.ย.-ต.ค.ของทุกปีหรือตรงกับวันแรม 15 ค่ำ เดือน 12 เหนือ
ประเพณีนี้ระบุไว้ในพระไตรปิฎก เล่าว่ามีเด็กเลี้ยงวัว เดินทางไปเลี้ยงวัวกันหลายคน จากนั้นได้พบกับพระภิกษุที่เดินธุดงค์อยู่ในป่า จึงอยากจะทำบุญ แต่ทุกคนก็อยากทำบุญกับพระที่มีพรรษาที่มากๆ จนตกลงกันไม่ได้ จึงใช้วิธีเขียนชื่อตนเองและจับสลากว่าตนเองจะได้ทำบุญกับพระสงฆ์รูปใด จนเป็นที่มาของสลากภัต
ประเพณีดังกล่าวเป็นเรื่องที่ดีงาม นอกจากจะเป็นการสงเคราะห์พระสงฆ์สามเณรนำสลากภัตใช้ประโยชน์ในการเล่าเรียนศึกษาและพัฒนาพุทธศาสนา ยังทำให้ชาวบ้านได้เกิดความสมัครสมานสามัคคีกัน มีกิจกรรมทำบุญร่วมกัน ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะเป็นการเน้นความสนุกสนานร่าเริงเป็นส่วนใหญ่แต่ก็เป็นเรื่องธรรมดาตามยุคตามสมัย และควรที่จะอนุรักษ์สิ่งที่ดีงามไว้
วัดบุญเกิด ต.บุญเกิด อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา
เช่น ที่ วัดบุญเกิด ต.บุญเกิด อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา ชาวบ้านต่างนำเครื่องไทยทาน บรรจุข้าวของเครื่องใช้ ผลไม้ อาหารคาวหวาน เงินทำบุญมาร่วมงานสลากภัตร ซึ่งเป็นการทำบุญที่ไม่เฉพาะเจาะจงจะทำบุญกับพระสงฆ์รูปใด
การทำบุญสลากภัตนี้ ชาวบ้านจะนำเครื่องครัวตานมาไว้ที่วัด จากนั้นเขียนสลากของตนเอง และมอบให้กับทางคณะกรรมการวัดเพื่อเป็นการกวนสลาก หรือคนให้คละเคล้ากัน จากนั้นพระสงฆ์ทำพิธีเจริญพุทธมนต์ ให้ศีลให้พรเสร็จสิ้นแล้ว ก็จะนำสลากดังกล่าวมอบถวายกับพระสงฆ์สามเณรที่มาร่วมงานตามสัดส่วนคละเคล้ากันไป พระสงฆ์จะนำสลากดังกล่าวไปแลกกับเครื่องครัวตานหรือสลากภัตที่ได้รับ
งานนี้ยังมีการแสดงศิลปวัฒนธรรมแบบล้านนา การรำฟ้อน ตลอดจนถึงเครื่องครัวตานเป็นจำนวนมาก ทั้งก๋วยสลาก ต้นฉัตร ประดับตกแต่งด้วยข้าวของเครื่องใช้ ตลอดจนยอดเงิน จำนวนมาก
วัดป่าตันหลวง ต.ป่าตัน อ.แม่ทะ จ.ลำปาง
ส่วนที่ วัดป่าตันหลวง ต.ป่าตัน อ.แม่ทะ จ.ลำปาง มีพระอธิการวีระพงษ์ วีรวํโส เจ้าอาวาสวัดป่าตันหลวง เป็นประธาน ฝ่ายสงฆ์
ชาวบ้านป่าตันเหนือ หมู่ 5 และชาวบ้านป่าตันใต้ หมู่ 6 ร่วมจัดขบวนแห่ตานก๋วยสลาก 29 ขบวน พร้อมกิจกรรมการประกวดขบวนแห่ตานก๋วยสลาก การแข่งขันธิดาก๋วยสลากหลวง การแข่งขันตีกลองสุทธธรรม (กลองแซะ) เพื่อเป็นการอนุรักษ์วัฒนธรรมประเพณีที่ชาวบ้านป่าตันยึดถือปฏิบัติมา
บรรยากาศของงานเป็นไปอย่างสนุกสนานที่แฝงไปด้วยวัฒนธรรมประเพณีเก่าแก่ที่หาดูได้ยากในปัจจุบัน ประชาชนตามคุ้มต่างๆ ในหมู่บ้าน จัดตานก๋วยสลากหลวงประดับประดาด้วยศิลปะงดงามจากวัสดุธรรมชาติที่หาได้ในท้องถิ่น จัดรูปขบวนแห่กว่า 30 ขบวน และฟ้อนรำกันอย่างสนุกสนานไปตามถนนในหมู่บ้านก่อนที่จะนำไปถวายพระภายในวัดป่าตันหลวง
