“แมลงเม่า” เป็นแมลงชนิดหนึ่งที่หลายคนคงรู้จักกันเป็นอย่างดี เพราะมักจะบินออกมาเล่นกับแสงไฟให้เห็นกันอยู่บ่อยครั้ง แต่หลายคนก็อาจยังไม่ทราบว่า เมื่อไหร่ที่แมลงเม่าเล่นไฟ นั่นคือสัญญาณเตือนภัยที่บอกว่า “ปลวก” ศัตรูตัวร้าย กำลังหาทางบุกรุกโครงสร้างบ้านเรือนของคุณ!

จากแมลงเม่า ก้าวสู่ปลวก
แมลงเม่า คือปลวกในวัยเจริญพันธุ์ที่บินออกจากรังเพื่อหาคู่ ส่วนใหญ่จะบินออกมาเป็นฝูงใหญ่ในตอนพลบค่ำเพื่อเล่นไฟ แล้วจะทิ้งตัวลงสู่พื้นดิน สลัดปีกและจับคู่กัน โดยตัวเมียจะเดินนำหน้า มีตัวผู้เดินตามหลังและใช้ปากคาบปล้องสุดท้ายของตัวเมียไปฝังตามรอยแตกของไม้ หรือมุดลงสู่ใต้พื้นดินเพื่อผสมพันธุ์ ทำรังและวางไข่ กลายเป็นอาณาจักรของราชาและราชินีปลวกคู่ใหม่ที่จะให้กำเนิดประชากรปลวกอีกนับล้านตัว

ปลวก ภัยร้าย อันตรายกว่าที่คิด
“ปลวกใต้ดิน” คือปลวกที่จัดว่าเป็นภัยร้ายที่สุดสำหรับทุกบ้าน เพราะจะทำความเสียหายให้กับโครงสร้างบ้านได้มาก ชนิดที่คุณอาจคาดไม่ถึง

เนื่องจากปลวกจำพวกนี้จะสร้างอาณาจักรอยู่ใต้ดิน และใช้ท่อทางเดินซึ่งประกอบด้วยเม็ดดิน เศษไม้ และน้ำลาย มีลักษณะเป็นท่อดินขนาดไม่เกิน 1 ซม. เพื่อเดินทางไปยังแหล่งอาหารตามโครงสร้างบ้าน ในส่วนที่เป็นไม้และส่วนอื่นๆที่มีไม้เป็นองค์ประกอบ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ที่มีความชื้นสูงหรือเงียบสงบ เช่น ห้องใต้บันได ห้องเก็บของ วงกบ ขอบบัว และฝ้าเพดาน เป็นต้น

ทำไมปลวกต้องกินไม้?

เนื้อไม้ประกอบด้วยเซลลูโลส (Cellulose) ที่เป็นอาหารอันโอชะของปลวกเป็นองค์ประกอบหลัก และไม้เป็นส่วนประกอบหลักของทุกบ้าน แต่แท้จริงแล้วไม่ใช่แค่เพียงไม้ที่จะถูกปลวกทำลาย แต่ยังรวมไปถึงสิ่งต่างๆที่มีเซลลูโลสเป็นส่วนประกอบด้วย เช่น กระดาษ ผ้า หนังสัตว์ พรม หนังสือ ฯลฯ

ปลวกตัวร้าย กำจัดได้ ตายยกรัง
วิธีป้องกันและกำจัดปลวกที่หลายบ้านมักจะเลือกใช้กันก็คือ บริการของบริษัทกำจัดปลวก ซึ่งจะมาทำการวางระบบท่อ หรือพ่นสารเคมีเพื่อกำจัดปลวก แต่วิธีนี้มีข้อจำกัดที่ไม่อาจทำให้ปลวกได้รับสารเคมีอย่างทั่วถึง จึงไม่สามารถลดปริมาณความเสียหายจากปลวกได้

ดังนั้นจึงได้มีการพัฒนาสารกำจัดปลวกกลุ่มใหม่ที่ไม่มีฤทธิ์ไล่ปลวก (Non Repellent) ขึ้น ซึ่งหนึ่งในนั้นคือสาร ฟิโพรนิล (fipronil) ที่ได้รับความนิยมสูงสุด เนื่องจากมีคุณสมบัติพิเศษที่สามารถช่วยกำจัดปลวกได้ดียิ่งขึ้น กำจัดปลวกได้หมดจดทั้งรังเมื่อใช้ตามวิธีที่กำหนด มีงานวิจัยมากมายที่แสดงให้เห็นคุณสมบัติของสารกลุ่มใหม่นี้ในการกำจัดปลวกให้หมดสิ้นไปทั้งรัง โดยผลการศึกษาเปรียบเทียบประสิทธิภาพฟิโพรนิลกับสารในกลุ่มเดียวกันอีกหลายชนิด ผลปรากฏว่าฟิโพรนิลทำให้ประชากรปลวกในรังเกิดปรากฎการณ์ตายต่อเนื่องได้ดีกว่าสารที่ใช้เปรียบเทียบอื่นๆทุกชนิดทำให้ประชากรปลวกในรังค่อยๆลดลงโดยต่อเนื่องและตายหมดทั้งรังในที่สุด ปรากฎการณ์ตายของปลวกที่กล่าวไว้แล้วข้างต้นนั้นมีการเรียกขานกันโดยทั่วไปว่า “ตายยกรัง“ (total elimination)

เหตุที่ ฟิโพรนิล มีคุณสมบัติพิเศษดังกล่าว เพราะเป็นสารที่มีกลิ่นน้อยมากถึงไม่มีกลิ่น และจัดอยู่ในตระกูล “ไม่มีฤทธิ์ไล่” ทำให้ปลวกไม่สามารถรับรู้ได้ว่าบริเวณที่ฉีดน้ำยากำจัดปลวกมีสารฟิโพรนิลอยู่ ปลวกจึงเดินเข้ามาในบริเวณนั้นและได้รับสารเคมีติดร่างกายไปอย่างต่อเนื่องโดยไม่รู้ตัว โดยที่ปลวกเป็นแมลงสังคม จะมีการแบ่งหน้าที่กันอย่างชัดเจน ปลวกในรังทุกตัวไม่ได้ออกไปหาอาหาร แต่จะได้รับอาหารจากปลวกงานที่มีหน้าที่ออกไปหาอาหารนอกรังและได้รับสารพิษติดมา พฤติกรรมการส่งต่ออาหารซึ่งกันและกัน รวมถึงการสัมผัสหรือแตะกันของปลวกงานที่ได้รับสารพิษกับปลวกตัวอื่นๆในรัง ทำให้เกิดการสะสมของสารพิษในรัง จนในที่สุดก็จะตายทั้งหมด ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า สารฟิโพรนิล ช่วยให้เราสามารถกำจัดปลวกได้แบบตายยกรัง และมีความปลอดภัยกว่าใช้สารกำจัดแมลงในกลุ่มอื่น

ในปัจจุบันมีรูปแบบของผลิตภัณฑ์กำจัดปลวก ที่มีสารฟิโพรนิลเป็นองค์ประกอบหลักอยู่ 3 ชนิด คือ

1.แบบน้ำยาราดพื้น โดยน้ำยาจะทำหน้าที่ซึมลงดินเพื่อเน้นกำจัดปลวกที่อยู่ใต้ดิน
2.แบบผง จะสามารถใช้กำจัดปลวกกับพื้นที่ที่ต้องการให้ปลอดจากความชื้น เช่น ภายในแผงสวิชท์ไฟฟ้า เบ้าเสียบสายไฟฯลฯ และ
3.ชนิดสเปรย์ฉีดในรูปของโฟม มีข้อดีที่แตกต่างกับรูปแบบอื่นคือ เนื้อโฟมจะสามารถขยายตัวซอกซอนลึกเข้าไปตามรอยแตกของพื้นหรือผนัง ช่องว่างภายในผนังสองชั้น และตามรอยต่อของพื้นและผนังที่น้ำยาหรือยาผงไม่สามารถซึมเข้าไปได้ถึง

ดูแลบ้านคุณให้ปลอดภัย ห่างไกลปลวก จัดเก็บหรือทำลายสิ่งของที่มีส่วนประกอบของเซลลูโลสอย่างถูกวิธี หากไม่สามารถป้องกันได้ทันเวลา อย่าลืมเลือกใช้สารฟิโพรนิล
เพื่อจำกัดปลวกยกรังให้หายไปแบบถาวร

*****************************************************

อ้างอิง

จารุณี วงศ์ข้าหลวง และ ขวัญชัย เจริญกรุง : 2551 ปลวก การป้องกันและกำจัด กรุงเทพมหานคร ห้างหุ้นส่วนจำกัด อักษรสยามการพิมพ์ ; A Field Evaluation of Fipronil Used for termite Control. https://www.pctonline.com.

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน