พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า

คอลัมน์ ชมรมพระเครื่อง

โดย…แทน ท่าพระจันทร์

พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า – สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระเครื่องที่เป็นพระกรุพระเก่าองค์เล็กๆ ที่มีเรื่องราวเล่าขานกันมากในสมัยผมยังเป็นเด็กจนถึงตอนเป็นวัยรุ่น ก็สนใจและชอบฟังเรื่องราวต่างๆ ที่ผู้หลักผู้ใหญ่เขาคุยกันและเล่าให้ฟังถึงความศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ ที่เกี่ยวกับความอยู่ยงคงกระพันและแคล้วคลาด

ซึ่งก็มีเรื่องในสมัยสงครามโลกที่ทหารไทยถูกทหารญี่ปุ่นยิงแต่ไม่เข้าเพราะอมพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าอยู่ในปาก เรื่องราวต่างๆ ล้วนเป็นการยืนยันถึงความศักดิ์สิทธิ์ของพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า ทำให้พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าหายากใครมี ต่างก็หวงแหน ทำให้มีสนนราคามูลค่าสูง

พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า เป็นพระเครื่องเนื้อชินเงินองค์เล็กมาก เป็นพระที่ขุดพบที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ซึ่งเป็นวัดสำคัญของเมืองพิจิตร สร้างในสมัยกรุงสุโขทัยตอนปลาย พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าที่พบมีอยู่หลายพิมพ์ เช่น พิมพ์แขนกลม พิมพ์แขนหักศอก และพิมพ์ไม่มีฐาน เป็นต้น

นอกจากนี้ในกรุนี้ก็ยังมีพระเครื่องขนาดเล็กอีกหลายพิมพ์ เช่น พระนาคปรกพิจิตร พระพิจิตรสามเหลี่ยม หรือที่เรียกว่า พิจิตรหน้าวัง ที่เป็นเนื้อดินก็พบพระพิจิตรผงดำ เป็นต้น

พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าเป็นพระที่มีขนาดเล็ก ลักษณะเป็นทรงรีๆ แบนๆ คล้ายกับเม็ดข้าวเม่า จึงได้ชื่อเรียกนี้มาแต่โบราณ พุทธลักษณะของพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า เนื่องจากขนาดขององค์พระเล็กมาก จึงแสดงเป็นเส้นสายลายเส้นเท่านั้นแต่ก็คมชัดทุกองค์

แสดงเป็นพระเศียร พระเกศ ลำพระองค์ แสดงเป็นปางสมาธิ บนฐานหมอน และพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่านี้มักจะมีเกศเอียงไปทางขวาขององค์พระ นักนิยมพระเครื่องในสมัยก่อนบางท่านก็จะเรียกพระพิจิตรเกศคดบ้างก็มี

ด้านหลังของพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าจะ เป็นลักษณะลายผ้าหยาบๆ ถ้าเป็นลายผ้า ละเอียดๆ ละก็น่าจะไม่ใช่ครับ สำหรับพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าเท่าที่พบมีอยู่เนื้อเดียวคือ เนื้อชินเงิน บางองค์ก็พบที่แก่ตะกั่วก็มีบ้าง

พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าเท่าที่พบจะบางมากไม่หนาอย่างพระทั่วๆ ไป ส่วนมากที่พบพระจะมีรอยระเบิดที่ผิวเป็นส่วนมาก หรือแตกปริตามขอบข้างเสียเป็นส่วนใหญ่ ผิวส่วนมากจะออกสีดำคล้ำๆ แบบสนิมตีนกา

พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่ามีพุทธคุณเด่นทางด้านอยู่ยงคงกระพันชาตรี มีชื่อเสียงโด่งดังมาช้านาน สมัยโบราณนิยมใช้อมใส่ปากเวลาไปไหนมาไหนแบบเดียวกับพระพิจิตรเม็ดน้อยหน่า จึงทำให้พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่านั้นชำรุดสูญหายไปมาก ปัจจุบันจึงไม่ค่อยพบเห็นพระแท้ๆ กันเลย หายากมากจริงๆ ครับ

พระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าเป็นพระประเภทที่เรียกว่าจิ๋วแต่แจ๋ว พระที่พบในกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ที่มีขนาดเล็กแบบเดียวกับพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าก็มี เช่น พระพิจิตรสามเหลี่ยมหน้าวัง พระนาคปรกกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุก็มีขนาดเล็กเช่นกัน ขนาดใกล้เคียงกับพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่า และจัดเป็นพระชุดจิ๋วแต่แจ๋วของเมืองพิจิตรเช่นกันครับ

แต่พระทั้งหมดทุกแบบนั้นหาของแท้ๆ ยากจริงๆ ของปลอมเลียนแบบนั้นมีมานานแล้ว เนื่องเป็นพระที่มีความนิยมมากมาแต่อดีต จึงมีพระเลียนแบบทุกยุคทุกสมัย จะเช่าหาก็ต้องระมัดระวังกันหน่อย ต้องศึกษาหรือเช่ากับผู้ที่ไว้วางใจได้เท่านั้นครับ

ในวันนี้ผมก็ได้นำรูปพระพิจิตรเม็ดข้าวเม่าทั้งพิมพ์แขนกลมและพิมพ์แขนหักศอก กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ จากหนังสือ อมตพระกรุ อันล้ำค่าของไทย มาให้ชมครับ

ด้วยความจริงใจ