พระร่วงหลังลายผ้า ลพบุรี
คอลัมน์ ชมรมพระเครื่อง
พระร่วงหลังลายผ้า ลพบุรี – สวัสดีครับ ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระร่วงหลังลายผ้า ลพบุรี เป็นพระร่วงยืนเนื้อชินตะกั่วสนิมแดง และเป็นพระร่วงยอดนิยมเช่นเดียวกับพระร่วงหลังรางปืน เป็นพระที่ได้รับความนิยมมากมาตั้งแต่สมัยก่อน ปัจจุบันหาพระแท้ๆ ยากมาก
ลพบุรีเป็นแหล่งชุมชนโบราณตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์สืบต่อมายาวนาน สถาปัตยกรรมที่พบมากที่สุดก็จะเป็นสถาปัตยกรรมสมัยลพบุรี (ขอม) ซึ่งพบอยู่หลายแห่ง วัดพระศรีรัตนมหาธาตุเป็นวัดสำคัญของลพบุรี มีการสร้างมาตั้งแต่สมัยขอมเรืองอำนาจและปกครองดินแดนแถบนี้ ตัวองค์พระปรางค์ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ต่อๆ มาหลายครั้งจนถึงสมัยอาณาจักรอยุธยา รูปแบบภายนอกที่เห็นก็จะมีการดัดแปลงไปบ้างตามยุคสมัยที่บูรณปฏิสังขรณ์ในช่วงนั้นๆ
การพบพระในกรุองค์พระปรางค์ก็เนื่อง จากมีผู้เข้าไปลักลอบขุดกรุ และได้พบพระเครื่องพระบูชาจำนวนมากมาย การขุดครั้งแรกก็ประมาณปี พ.ศ.2440 พระเครื่องที่ โด่งดังมากๆ ในสมัยนั้นก็คือพระร่วงยืนหลังลายผ้า เนื้อชินตะกั่วสนิมแดง พระหูยาน นอกจากนี้ก็ยังพบพระเครื่องพิมพ์อื่นๆ อีกมากมาย ทั้งพระแผงขนาดเขื่องด้วย ต่อมาก็มีการแอบเข้าไปขุดอีกหลายครั้ง และในบริเวณวัดพระศรีรัตนมหาธาตุก็ยังมีกรุอื่นๆ อีกหลายกรุที่พบพระเครื่องต่างๆ อีกหลายครั้ง
พระร่วงยืนหลังลายผ้า กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุเท่าที่พบมีอยู่ 2 พิมพ์คือ พิมพ์ใหญ่และพระพิมพ์เล็ก พระพิมพ์ใหญ่จะนิยมมากและมีผู้รู้จักมากกว่า พระร่วงพิมพ์ใหญ่จะมีพุทธลักษณะคล้ายกับพระร่วงหลังรางปืนที่ถูกขุดพบภายหลังที่ศรีสัชนาลัยมาก แต่ด้านหลังจะผิดกันที่เป็นแบบหลังลายผ้า และเป็นร่องรางปืน พระร่วงของลพบุรีจะเป็นแบบหลังลายผ้า และจะเป็นลายผ้าแบบหยาบๆ พระที่พบส่วนใหญ่แล้วจะเป็นเนื้อชินตะกั่วสนิมแดงแทบทั้งสิ้น และมีไขขาวปกคลุมผิวสนิมอยู่บางๆ สีสนิมก็จะออกแดงเข้มอมดำอมส้มจัดสลับกันไปปกคลุมอยู่ทั่วทั้งองค์พระ และจะเห็นร่องรอยการแตกปริของสนิมเป็นเส้นบางๆ คล้ายใยแมงมุมปรากฏอยู่ตามองค์พระแสดงถึงความเก่าแก่ของสนิมที่ขึ้นสลับซับซ้อนกันตามกาลเวลา จำนวนพระที่พบก็ไม่มากนัก ยิ่งพระที่สมบูรณ์ไม่ชำรุดยิ่งน้อยกว่ามาก
พระร่วงยืนหลังลายผ้า ถ้าพูดถึงในด้านศิลปะแล้วก็เป็นศิลปะแบบขอม สันนิษฐานว่าน่าเป็นศิลปะขอมแบบบายนหรืออาจจะสูงกว่านั้นเล็กน้อย องค์พระประทับยืนอยู่ภายในซุ้มเรือนแก้ว พระพักตร์ดูเคร่งขรึม พระเศียรทรงเทริดจีโบ จีวรห่มคลุม มีรัดประคดเด่นชัด ประทับยืนปางประทานพรยกพระหัตถ์ขวาเสมอพระอุระ (อก) พระหัตถ์ซ้ายปล่อยห้อยลงมาด้านล่างแนบตามลำพระองค์และหงายพระหัตถ์ออกด้านหน้า แท่นที่ประทับยืนจะเป็นแบบฐานเขียง เอกลักษณ์ด้านหลังพระทุกองค์จะเห็นด้านหลังมีรอยลายผ้าหยาบๆ อยู่ทุกองค์ ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่นำมาเรียกหาเป็นชื่อเฉพาะกันต่อมา ถ้าได้ยินคำว่าพระร่วงหลังลายผ้าก็จะรู้กันทันทีว่าเป็นพระร่วงยืนกรุวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ ลพบุรี
คนในสมัยก่อนนิยมนำมาเลี่ยมห้อยคอกันมาก ว่ากันว่าเด่นทางด้านอยู่ยงคงกระพัน แคล้วคลาด และอำนาจบารมี เสริมส่งให้เจริญก้าวหน้าเจริญรุ่งเรือง ในสมัยปัจจุบันอาจจะไม่ค่อยเห็นใครห้อยพระร่วงหลังลายผ้ากันนัก เนื่องจากองค์พระมีขนาดเขื่อง ห้อยคอก็คงห้อยได้องค์เดียว และอีกอย่างหนึ่งก็คือหาพระแท้ๆ ยากมาก สนนราคาก็สูงมาก ใครมีก็จะหวงแหนและเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดีไม่ค่อยนำออกมาให้ใครชมสักเท่าไรนักครับ
ในวันนี้ผมได้นำรูปพระร่วงหลังลายผ้า ลพบุรี ทั้งด้านหน้าและด้านหลังจากหนังสือ อมตพระกรุ อันล้ำค่าของไทย มาให้ชมครับ
ด้วยความจริงใจ แทน ท่าพระจันทร์
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง :
