คอลัมน์ รู้ไปโม้ด
น้าชาติ ประชาชื่น [email protected]
น้าชาติรวบ รวมไว้ที่เดียวให้ได้ไหมครับ พระนาม คำอ่านและความหมายของพระนามสมเด็จพระสังฆราชองค์ใหม่
สาธุชน
ตอบ สาธุชน
คำตอบนำมาจาก ศาสตราจารย์พิเศษธงทอง จันทรางศุ อดีตปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี โพสต์ไว้ในเฟซบุ๊ก Tongthong Chandransu ซึ่งมีใจความว่า “พระนามสมเด็จพระสังฆราชตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏ พร้อมทั้งวิธีอ่านออกเสียงและความหมาย ตามที่ปรากฏในหนังสือซึ่งแจกเป็นที่ระลึกในวันนี้” (วันพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระสังฆราช 12 กุมภาพันธ์ 2560-น้าชาติ)
พระนามตามที่จารึกในพระสุพรรณบัฏ คือ สมเด็จพระอริย วงศาคตญาณ สุขุมธรรมวิธานธำรง สกลมหาสงฆปริณายก ตรีปิฎกธราจารย อัมพราภิธานสังฆวิสุต ปาพจนุตตมสาสนโสภณ กิตตินิรมลคุรุฐานียบัณฑิต วชิราลงกรณนริศรปสันนาภิสิตประกาศ วิสารทนาถธรรมทูตาภิวุฒ ทศมินทรสมมุติปฐมสกลคณาธิเบศร ปวิธเนตโยภาสวาสนวงศวิวัฒ พุทธบริษัทคารวสถาน วิบูลสีลสมาจารวัตรวิปัสสนสุนทร ชินวรมหามุนีวงศานุศิษฏ บวรธรรมบพิตร สมเด็จพระสังฆราช
การออกพระนามแบบสังเขป คือ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
คำอ่านพระนามเดิมและพระสมณฉายา คือ อัมพร อ่านว่า อำ-พอน, อมฺพโร อ่านว่า อัม-พะ-โร (หรือสำเนียงมคธว่า อำ-บะ-โร ก็ได้), อมฺพรมหาเถร อ่านว่า อำ-พะ-ระ-มะหา-เถ-ระ (หรือสำเนียงมคธว่า อำ-บะ-ระมะ-หา-เถ-ระ ก็ได้)
คำอ่านพระนามสมเด็จพระสังฆราชโดยสังเขป อ่านว่า สม-เด็ด-พระ-อะ-ริ-ยะ-วงสา-คะ-ตะ-ยาน สม-เด็ด-พระ-สัง-คะ-ราด-สะ-กน-มะ-หา-สัง-คะ-ปะ-ริ-นา-ยก
คำอ่านพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฏ อ่านว่า
1.สม-เด็ด-พระ-อะ-ริ-ยะ-วง-สา-คะ-ตะ-ยาน
2.สุ-ขุม-ทำ-มะ-วิ-ทาน-ทำ-รง
3.สะ-กน-ละ-มะ-หา-สง-คะ-ปะ-ริ-นา-ยก
4.ตรี-ปิ-ดก-ทะ-รา-จาน
5.อำ-พะ-รา-พิ-ทาน-สัง-คะ-วิ-สุด
6.ปา-พด-จะ-นุด-ตะ-มะ-สาด-สะ-นะ-โส-พน
7.กิด-ติ-นิ-ระ-มน-คุ-รุ-ถา-นี-ยะ-บัน-ดิด
8.วะ-ชิ-รา-ลง-กอน-นะ-ริด-ปะ-สัน-นา-พิ-สิด-ตะ-ประ-กาด
9.วิ-สา-ระ-ทะ-นาด-ทำ-มะ-ทู-ตา-พิ-วุด
10.ทด-สะ-มิน-สม-มุด-ปะ-ถม-สะ-กน-ละ-คะ-นา-ทิ-เบด
11.ปะ-วิด-ทะ-เนด-ตะ-โย-พาด-วาด-สะ-นะ-วง-สะ-วิ-วัด
12.พุด-ทะ-บอ-ริ-สัด-คา-ระ-วะ-สะ-ถาน
13.วิ-บูน-สี-ละ-สะ-มา-จาน-ระ-วัด-วิ-ปัด-สะ-นะ-สุน-ทอน
14.ชิน-นะ-วอน-มะ-หา-มุ-นี-วง-สา-นุ-สิด
15.บอ-วอน-ทำ-มะ-บอ-พิด 16.สม-เด็ด-พระ-สัง-คะ-ราด
คำแปลความหมายพระนามจารึกในพระสุพรรณบัฏ
1.สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ แปลว่า สมเด็จพระผู้มีญาณสืบมาแต่วงศ์พระอริยเจ้า
2.สุขุมธรรมวิธานธำรง แปลว่า ทรงเป็นผู้มีธรรมวิธีอันละเอียดอ่อน
3.สกลมหาสังฆปริณายก แปลว่า ทรงเป็นผู้นำพระสงฆ์หมู่ใหญ่ทั้งปวง
4.ตรีปิฎกธราจารย แปลว่า ทรงเป็นอาจารย์ผู้ทรงไว้ซึ่งพระปริยัติธรรม คือ พระไตรปิฎก
5.อัมพราภิธานสังฆวิสุต แปลว่า ปรากฏพระนามฉายาในทางสงฆ์ว่า อมฺพโร
6.ปาพจนุตตมสาสนโสภณ แปลว่า ทรงงดงามในพระศาสนาด้วยทรงพระปรีชากว้างขวางในพระอุดมปาพจน์ คือพระธรรมวินัย
7.กิตตินิรมลคุรุฐานียบัณฑิต แปลว่า ทรงดำรงพระเกียรติโดยปราศจากมลทิน และทรงเป็นครู
8.วชิราลงกรณนริศรปสันนาภิสิตประกาศ แปลว่า สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาด้วยเหตุที่ทรงพระราชศรัทธาเลื่อมใส
9.วิสารทนาถธรรมทูตาภิวุฒ แปลว่า ทรงเป็นที่พึ่งผู้แกล้วกล้าและมีพระปรีชาฉลาดเฉลียว ทรงเป็นผู้ยังความเจริญแก่กิจการพระธรรมทูต
10.ทศมินทรสมมุติปฐมสกลคณาธิเบศร แปลว่า ทรงเป็นใหญ่ในสงฆ์ทั้งปวง (คือทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราช) พระองค์แรกที่ได้รับพระราชทานสถาปนาในรัชกาลที่ 10
11.ปวิธเนตโยภาสวาสนวงศวิวัฒ แปลว่า ทรงยังแสงสว่างแห่งแบบอย่างอันดีงามให้บังเกิด โดยเจริญรอยตามสมเด็จพระอุปัชฌายะคือสมเด็จพระสังฆราช (วาสนมหาเถร)
12.พุทธบริษัทคารวสถาน แปลว่า ทรงเป็นที่ตั้งแห่งความเคารพของพุทธบริษัท
13.วิบูลสีลสมาจารวัตรวิปัสสนสุนทร แปลว่า ทรงงดงามในพระวิปัสสนาธุระ ทรงพระศีลาจารวัตรอันไพบูลย์
14.ชินวรมหามุนีวงศานุศิษฏ แปลว่า ทรงเป็นอนุศิษย์ผู้สืบวงศ์สมณะมาแต่พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า
15.บวรธรรมบพิตร แปลว่า ทรงเป็นเจ้าผู้ประเสริฐในทางธรรม
16.สมเด็จพระสังฆราช แปลว่า ทรงเป็นราชาแห่งหมู่สงฆ์
