คอลัมน์ อริยะโลกที่6
“พระอุดมสังวรวิสุทธิเถร” หรือ “พระอาจารย์วัน อุตตโม” พระวิปัสสนาจารย์สายหลวงปู่มั่น ที่ได้รับความเลื่อมใสศรัทธา
ปฏิปทาของพระอาจารย์วันคือ ความอดทน ไม่บ่นว่าร้อนมาก หนาวมาก ด้วยระลึกว่า พูดออกไปแล้วอุณหภูมิก็ไม่เปลี่ยนแปลง คำว่าเหนื่อยมาก หิวมาก กระหายมาก ท่านไม่เคยบ่น พูดไปคงไม่หายเหนื่อย นอกเสียจากพักผ่อน เพื่อบรรเทาความเหนื่อยและรับประทาน
มีนามเดิม วัน สีลารักษ์ เกิดวันที่ 13 ส.ค.2465 ที่ ต.ตาลโกน อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนคร
บรรพชาที่วัดศรีบุญเรือง ต.พันนา อ.สว่าง แดนดิน จ.สกลนคร เมื่อวันที่ 1 พ.ค.2479 โดยมีพระราชกวี (จูม พันธุโล) เป็นพระอุปัชฌาย์
ย้ายมาอยู่ที่วัดอรัญญิกาวาส อ.พรรณา นิคม จ.สกลนคร โดยพระอาจารย์วัง ฐิติสาโร ซึ่งเป็นอาจารย์ได้พาออกเที่ยวธุดงค์ 2 ปี และพาไปจำพรรษาที่วัดป่าบ้านสามผง ต.สามผง อ.ศรีสงคราม จ.นครพนม อีก 2 ปี
ปีที่ 5 ย้ายไปศึกษาฝ่ายปริยัติธรรม ที่วัดป่าสุทธาวาส อ.เมือง จ.สกลนคร และไปฝากตัวเป็นศิษย์กับหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล ที่วัดป่าบ้านท่าฆ้องเหล็ก อยู่ใกล้กับจ.อุบล ราชธานี
ต่อมาได้อุปสมบทที่วัดศรีธรรมาราม จ.ยโสธร เมื่อวันที่ 29 ม.ค.2485 มีพระครูจิตตวิโสธณาจารย์ เป็นพระอุปัชฌาย์ พระมหาคล้าย วิสารโท เป็นพระกรรมวาจาจารย์
หลังอุปสมบททราบข่าวการมรณภาพของหลวงปู่เสาร์ กันตสีโล ที่วัดบูรพาราม จ.อุบล ราชธานี จึงเดินทางไปนมัสการศพ ได้พบพระพรหม จิรปุญโญ ที่วัดป่าสุทธาวาส
ขณะจำพรรษาในปี พ.ศ.2488 ได้จำพรรษาอยู่ร่วมกับ หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต พระอาจารย์ใหญ่ที่วัดบ้านหนองผือ(วัดภูริทัตตาวาส) มีหน้าที่คือ 1.ทำข้อวัตรอุปัฏฐากหลวงปู่มั่น ภูริทัตโต 2.รักษาความสะอาดและจัดแจงศาลาโรงฉัน 3.ตักน้ำ 4.ดูแลน้ำร้อน 5.ควบคุมดูแลสิ่งของที่จะจัดถวายครูบาอาจารย์ 6.ต้อนรับแขกที่มาหาครูบาอาจารย์
ก่อนไปกราบลาหลวงปู่มั่น ออกวิเวกที่บ้านบัว และกลับมาปฏิบัติอุปัฏฐากหลวงปู่มั่น จนมรณภาพ
หลังเสร็จงานฌาปนกิจ ไปจำพรรษาที่วัดป่าพระสถิตย์ อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย พังงา ภูเก็ต และกลับมาสร้างวัดถ้ำอภัยดำรงธรรม อ.ส่องดาว จ.สกลนคร
ความมุ่งหมายของการมาอยู่ถ้ำอภัยดำรงธรรมมี 4 ประการ คือ
1.เพื่อรักษาสุขภาพ
2.เพื่อประโยชน์ส่วนตัว บำเพ็ญธุระ ศึกษาเล่าเรียน ท่องบ่นจดจำพระปริยัติธรรม และคันถธุระ บอกสอนผู้อื่น
3.เพื่อประโยชน์ของหมู่คณะ อบรมสั่งสอนหมู่คณะให้ดำเนินรอยในปฏิปทา
4.เพื่อประโยชน์แก่ประชาชนคนไทย
พ.ศ.2504 พระอาจารย์วันได้ขึ้นมาจำพรรษาที่ถ้ำอภัยดำรงธรรมเป็นปีแรก พ.ศ.2523 ได้รับอาราธนานิมนต์ทางกรุงเทพฯ พร้อมด้วยพระคณาจารย์ 4 รูป คือ พระอาจารย์บุญมา ฐิตเปโม, พระอาจารย์จวน กุลเชฏโฐ, พระอาจารย์สิงห์ทอง ธัมมวโร และพระอาจารย์สุพัฒน์ สุขกาโม ต้องไปขึ้นเครื่องบินที่จ.อุดรธานี เมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ.2523
แต่เมื่อเครื่องบินมาถึงเขตจ.ปทุมธานี ได้ประสบเหตุพายุหมุนและฝนตกหนัก เครื่องบินขัดข้องตกลงมาท้องนา เขต อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี
พระอาจารย์วัน พร้อมคณะถึงแก่มรณภาพ
ศพพร้อมคณะนำมาตั้งบำเพ็ญกุศลที่วัดพระศรีมหาธาตุ เขตบางเขน กรุงเทพฯ โดยอยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์ 7 วัน
ก่อนจะนำมายังวัดถ้ำอภัยดำรงธรรมใน วันที่ 25 เม.ย.2524
ผลงานและอัฐบริขารของพระอาจารย์วันเก็บบรรจุไว้ที่พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารพระอุดมสังวรวิสุทธิเถร ตั้งอยู่ที่วัดถ้ำอภัยดำรงธรรม อ.ส่องดาว จ.สกลนคร
พุทธศาสนิกชนสามารถไปแวะชมได้
