ข่าวสดพระเครื่อง

ประเทศไทยเมื่อครั้งยังเป็นราชอาณาจักรสยาม ตั้งแต่ครั้ง กรุงสุโขทัย กรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี ตราบมาจนถึง กรุงรัตนโกสินทร์ มีความผูกพันกับพระพุทธศาสนาเป็นอย่างยิ่ง

NAILUANG 08-15.indd

จากประวัติศาสตร์ความเป็นมาอันยาวนานของชนชาติไทย การสร้างสรรค์ศิลปกรรมแขนงต่างๆ ล้วนมีความเกี่ยวเนื่องกับสถาบันพระพุทธศาสนาทั้งสิ้น อันเป็นพระราชประสงค์โดยตรงจากองค์พระมหากษัตริย์ นับตั้งแต่การสร้างศาสนสถานในรูปแบบต่างๆ เช่น พระอุโบสถ พระเจดีย์ พระวิหาร หรือแม้กระทั่งพระพุทธรูปองค์ใหญ่ ซึ่งเป็นพุทธปฏิมาประธานในพระอาราม รวมไปจนถึงหอพระไตรปิฎก ลานแสดงพระธรรมเทศนา ตลอดจนถึงวัตถุมงคลทั้งหลายที่บรรจุภายในกรุในพระเจดีย์หรือในพระปรางค์ เป็นต้น

8

นับตั้งแต่สมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี สืบมายังกรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรีเป็นราชธานี หรือแม้แต่ราชอาณาจักรใกล้เคียง มีการสร้างพระพุทธรูป พระพิมพ์ และพุทธศาสนสถานตามพระราชประสงค์ของพระมหากษัตริย์

9

ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ คตินิยมการสร้างพระพุทธรูปของพระมหากษัตริย์ก็สืบทอดมาเป็นโบราณราชประเพณี

7

ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 ทรงมีพระชัยที่ทรงอัญเชิญขึ้นหลังช้างไปราชการศึกสงคราม เป็นมิ่งขวัญและกำลังพระทัย ในการทรงทำราชการสงครามป้องกันพระราชอาณาจักรและขยายขอบขัณฑสีมา พระองค์ทรงกำหนดให้เป็น “พระชัยประจำพระองค์”

5

นอกจากนี้ ยังทรงโปรดเกล้าฯ ให้หล่อ “พระชัยวัฒน์ประจำรัชกาลที่ 1” และ “พระพุทธรูปประจำพระชนมวาร” และเป็นโบราณราชประเพณีสืบมา จนถึงรัชกาลปัจจุบัน ที่จะต้องทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีหล่อพระชัยวัฒน์ประจำรัชกาล พระชัยวัฒน์ประจำพระชนมวาร และพระพุทธรูปประจำพระชนมวาร

NAILUANG 08-15.indd

จึงอาจกล่าวได้ว่าการสร้างพระของพระมหากษัตริย์ในอดีต ส่วนใหญ่จะเป็นพระราชพิธีส่วนพระองค์ กระทำเป็นการภายใน และหากเป็นพระพุทธรูปองค์ใหญ่ๆ ก็เป็นไปตามพระราชประสงค์ของพระมหากษัตริย์

6

ในรัชกาลปัจจุบัน การสร้างพระขององค์พระมหากษัตริย์ นอกจากจะเป็นพระราชพิธีส่วนพระองค์ อันเป็นโบราณราชประเพณีที่สืบมาช้านานแล้ว ยังทรงมีพระมหา กรุณาธิคุณ โปรดเกล้าฯ เสด็จพระราชดำเนินทรงประกอบพิธีพุทธาภิเษกพระพุทธรูป ตลอดจนพระเครื่องที่เปิดโอกาสให้ประชาชนโดยทั่วไปได้มีโอกาสอัญเชิญไปสักการบูชาเป็นสิริมงคลแก่ตนเองและครอบครัว

ดังปรากฏในพิธีการหล่อพระกริ่งพุทธชินสีห์หรือพระกริ่ง 7 รอบ ของวัดบวรนิเวศ เป็นต้น

นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดไม่ได้ และนับเป็นครั้งแรกของการสร้างพระของพระมหากษัตริย์

ในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ พระมหากษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ ที่เสด็จฯ ออกทรงผนวชในระหว่างทรงครองสิริราชสมบัติ 2 พระองค์ คือ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

ส่วนพระมหากษัตริย์อีก 6 พระองค์ เสด็จออกทรงผนวชก่อนเสด็จขึ้นครองราชย์ทั้งสิ้น และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อานันทมหิดล รัชกาลที่ 8 เสด็จสวรรคตก่อน

สำหรับ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 แห่งพระมหาจักรีบรมราชวงศ์ ได้เสด็จออกทรงผนวชในระหว่างทรงครองสิริราชสมบัติ เสด็จออกทรงผนวชเมื่อปี พ.ศ.2416 ประทับจำพรรษา ณ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม ทรงมีพระราชศรัทธาปสาทะในพระบวรพุทธศาสนา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สังคายนาพระไตรปิฎก และแปลเป็นภาษาโรมันพระราชทานไปยังนานาอารยประเทศ เมื่อเซอร์เอ๊ดวิน อาร์โนลด์ มีความศรัทธา แต่งหนังสือพุทธประวัติ ชื่อว่า “ประทีปแห่งทวีปอาเซีย” หรือ ‘Light of Asia’ ทรงมีพระราชหัตถเลขาอนุโมทนาในกุศลจิตและกุศลกรรมของท่านเซอร์เอ๊ดวิน อาร์โนลด์ อันเป็นการเผยแผ่พระพุทธศาสนาไปในยุโรป ทำให้ชาวยุโรป ได้รู้จักพระพุทธเจ้าและพระพุทธศาสนา

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จออกทรงผนวช ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในปี พ.ศ.2499

4

มูลเหตุแห่งการออกทรงผนวชครั้งนี้ ได้มีการบันทึกไว้ในหนังสือตำนานวัดบวรนิเวศวิหาร สมัยสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ ระบุว่า …

“พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้มีพระราชประสงค์จะได้ทรงผนวชในพระพุทธศาสนาเป็นเวลานาน และเมื่อได้ทรงคุ้นเคยกับหลักการและการปฏิบัติของพุทธศาสนิก ในระหว่างที่ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ ที่ทรงพระศรัทธายิ่งขึ้น ต่อมาเมื่อต้นศก 2499 สมเด็จพระสังฆราช ผู้ที่ทรงนิยมนับถือด้วยวิสาสะอันสนิท และทรงถือว่ามีคุณูปการส่วนพระองค์มามากได้ประชวรลงต้องเสด็จไปประทับ ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ พระอาการเป็นที่วิตกทั่วไปจนแทบไม่มีหวัง แต่ได้หายประชวรมาได้ อย่างน่าประหลาด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินไปเยี่ยมฟังพระอาการหลายครั้ง และได้มีพระราชดำริว่า ถ้าได้ทรงผนวชด้วยมีสมเด็จพระสังฆราชทรงเป็น พระอุปัชฌายะแล้ว จะเป็นที่สมพระราชประสงค์ ในอันที่จะได้ทรงแสดงพระราชคารวะและศรัทธาในพระองค์สมเด็จพระสังฆราชเป็นอย่างดี จึงได้ตกลงพระราชหฤทัยที่จะทรงผนวช”

“พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชได้เสด็จออกทรงผนวชเป็นพระภิกษุในพระพุทธศาสนา ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2499 และเสด็จมาประทับ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร จนถึงวันทรงลาผนวช เมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2499 รวม 15 วัน”

ติดตามข่าวสด

ข่าวเด่นประจำวัน