“แทน ท่าพระจันทร์”
สวัสดีครับท่านผู้อ่านที่รักทุกท่าน พระเครื่องที่เป็นพระกรุพระเก่าหลายอย่างที่ปัจจุบันไม่ค่อยได้พูดถึงกันนัก อาจจะด้วยสาเหตุหลายอย่าง เช่น พระกรุพระเก่าที่นิยมกันมาแต่อดีตนั้นหาพระยาก และไม่ค่อยมีการหมุนเวียนในสังคมพระเครื่องนัก เ
รื่องราวประวัติความเป็นมาก็ไม่ค่อยมีเผยแพร่กันนัก อีกประการที่ค่อนข้างสำคัญคือมีการ ปลอมแปลงกันมาก และผู้นิยมสะสมไม่ค่อยสามารถจะแยกแยะพระแท้กับพระปลอมได้ ในเรื่องของพระแท้ที่เป็นตัวอย่างในการศึกษานั้นก็ไม่ค่อยมีหมุนเวียนในสนามพระ จึงทำให้ไม่ค่อยได้เห็นแบบอย่างพระแท้เป็นอย่างไร ความนิยมที่จะเสาะหาก็เริ่มซาๆ ตามไปด้วย
ผมเองก็เป็นคนรุ่นเก่า และก็ชื่นชอบ พระกรุพระเก่าต่างๆ ในสมัยที่ผมเริ่มศึกษาพระเครื่องนั้นก็ยังพอที่จะพบเห็นหรือขอความรู้จากผู้หลักผู้ใหญ่ได้ และก็ได้มีโอกาสดูของจริง ที่ผมชอบพระกรุพระเก่าสมัยต่างๆ นั้นมีอยู่หลายสาเหตุ และสาเหตุหนึ่งที่ได้จากการพิจารณาพระกรุพระเก่านั้นก็คือ ศิลปะต่างๆ ในพระเครื่องที่เป็นพระกรุพระเก่าในยุคต่างๆ
ซึ่งแต่ละยุคก็มีเอกลักษณ์ของยุคสมัย เอกลักษณ์เฉพาะตัวในแต่ละท้องถิ่นด้วย ลักษณะเนื้อหาในแต่ละยุคแต่ละท้องถิ่น ความเก่าตามธรรมชาติในแต่ละยุคสมัย ธรรมชาติการผลิตในแต่ละยุค เมื่อเริ่มศึกษาก็ยิ่งสนุกและเพลิดเพลิน ได้รับความรู้เพิ่มเติมจากผู้หลักผู้ใหญ่ และนักวิชาการต่างๆ สิ่งเหล่านี้ได้รับเพิ่มเติมจากพุทธคุณต่างๆ ในพระแต่ละชนิด บางอย่างก็แฝงด้วยประวัติศาสตร์และโบราณคดีแถมอีกด้วย
พระกรุพระเก่าอย่างหนึ่งที่เงียบหาย ไปนาน ซึ่งในสมัยก่อนเป็นที่นิยมและหายากก็คือพระปรกโพธิ์เชียงแสนพิมพ์เล็ก พระเชียงแสนพิมพ์ปรกโพธิ์อาจจะพอพบเห็นได้อยู่หลายพิมพ์ แต่โดยส่วนใหญ่จะมีขนาดค่อนข้างเขื่อง และมีอยู่หลายแบบพิมพ์หลายกรุในเขตอำเภอเชียงแสน พระทั้งหมดที่พบอยู่ในเขตอำเภอเชียงแสนนั้นจะมีศิลปะแบบล้านนาสกุลช่างเชียงแสน
อายุการสร้างของพระเครื่องสกุลเชียงแสนนั้นสันนิษฐานว่าน่าจะอยู่ในราวๆ ยุคอยุธยาตอนต้น หรือสุโขทัยตอนปลาย เนื้อพระที่พบมากจะเป็นพระเนื้อชินตะกั่ว มีสนิมแดงเป็นส่วนใหญ่ และ พระที่พบมักจะทำเป็นพระแบบปรกโพธิ์ พระแบบลีลาก็มีพบบ้าง พระที่อยู่ในซุ้มเรือนแก้วก็มี
แต่ส่วนใหญ่จะเป็นพิมพ์ปรกโพธิ์ ซึ่งพิมพ์ปรกโพธิ์ก็มีอยู่หลายพิมพ์ หลายแบบ พระปรกโพธิ์แบบหนึ่งที่ค่อนข้างหายากคือพระพิมพ์ปรกโพธิ์เล็ก เนื้อตะกั่วสนิมแดง ในสมัยก่อนนั้นนิยมกันมากและ หายาก ปัจจุบันหารูปก็ยังแทบไม่ค่อยพบ พระปรกโพธิ์เชียงแสนในอดีตเชื่อกันว่าดีทางด้านโชคลาภโภคทรัพย์ ความอุดมสมบูรณ์ อยู่เย็นเป็นสุข และอยู่คง แคล้วคลาด
พระปรกโพธิ์เชียงแสนโดยส่วนใหญ่จะมีขนาดเขื่อง ในปัจจุบันจึงไม่ค่อยได้รับความนิยมมากนัก แต่พระปรกโพธิ์เชียงแสนพิมพ์เล็กมีขนาดเล็กกะทัดรัด เหมาะที่จะนำมาเลี่ยมห้อยคอ แต่ก็จำนวนพระที่พบน่าจะมีจำนวนน้อย เพราะหายากมาแต่โบราณแล้ว นานๆ จะพบเห็นสักองค์หนึ่ง
วันนี้ผมได้นำรูปพระปรกโพธิ์เชียงแสนพิมพ์เล็ก จากหนังสือชมรมพระเครื่องแม่จัน มาให้ชมครับ
ด้วยความจริงใจ
